ขนมสมัยเด็ก

บ่ายแก่ๆ บนถนนสายเล็กๆ กลับบ้าน ฉันเห็นชายชราคนหนึ่งจอดมอเตอร์ไซค์ไว้ข้างทาง หยิบแท่งทอฟฟี่เหนียวๆ ที่ห่อด้วยกระดาษสีขาวออกมาจากกล่องไม้เก่าๆ ลูกอมชนิดนี้เป็นขนมที่ตอนเด็กๆ ฉันและเพื่อนๆ ในละแวกนั้นมักจะรอเสียงเรียก “ทอฟฟี่เหนียว” ดังมาจากระยะไกล เพื่อจะได้รีบออกไปซื้อ โดยแต่ละคนถือเหรียญคนละเหรียญในมือข้างหนึ่งด้วยสายตาที่กระตือรือร้น

ชายคนนี้มีอายุประมาณเจ็ดสิบปี ใบหน้าของเขามีรอยแผลจากกาลเวลา ผิวของเขามีสีแทนจากแสงแดดและลม และดวงตาของเขาเป็นประกายด้วยรอยยิ้มอ่อนโยนเมื่อฉันจอดรถ เขากล่าวว่า “สมัยนี้ไม่ค่อยมีคนซื้อหรอกลุง เด็กๆ ไม่ชอบของพวกนี้อีกแล้ว” ฉันซื้อลูกอมสามลูก ฉันกัดหนึ่งลูก แล้วให้ลูกหนึ่งกับเด็กที่ขี่จักรยานอยู่ใกล้ๆ เขารับลูกอมนั้นมา มองดูด้วยความสับสน แล้วถามว่า “ลุง ลูกอมเหนียวๆ นั่นมันอะไร” ฉันหัวเราะ คำถามไร้เดียงสาของเขาเปรียบเสมือนมีดที่เฉือนหัวใจที่คิดถึงของฉันเบาๆ

ในวัยเด็กของฉัน ทอฟฟี่ไม่ได้เป็นแค่ของขบเคี้ยว แต่เป็น “สมบัติแห่งอารมณ์” สำหรับเด็กในชนบท ทุกครั้งที่เราได้ยินเสียงเรียกทอฟฟี่ เราก็จะรีบกลับบ้านเพื่อขอเงินจากพ่อแม่ บางคนไม่ได้รับเงิน ดังนั้นเราจึงต้องหาเศษเหล็กมาแลก เช่น รองเท้าแตะเก่า กระป๋อง กระดาษแข็ง… เพื่อแลกกับทอฟฟี่แท่งยาวเท่านิ้ว บางครั้ง เพื่อทอฟฟี่แท่งเดียว เราก็จะนั่งบนระเบียงและแบ่งปันชิ้นเล็กๆ กินไปพร้อมกับอุทานว่า “อร่อยจังเลย!”

ในสมัยนั้น ทอฟฟี่ถือเป็น “สินค้าหายาก” ไม่มีร้านค้า ไม่มีซูเปอร์มาร์เก็ต และไม่มีฉลากที่สะดุดตา ทอฟฟี่เป็นเพียงน้ำตาลก้อนหนึ่งที่คนจนข้น โรยถั่วลิสงคั่ว และมีกลิ่นขิงอุ่นๆ ทอฟฟี่เคี้ยวหนึบ มีไขมัน และเผ็ดเล็กน้อย พวกเราเด็กๆ เรียกทอฟฟี่แบบนี้เล่นๆ ว่า “ขนมข่าว” เพราะบางครั้งมันกรุบกรอบเหมือนข่าวดี บางครั้งมันเคี้ยวหนึบเหมือนโดนดุ แต่ขนมแต่ละแท่งก็น่าจดจำ

ลูกอมไม้เท้าเป็นสัญลักษณ์ของความปรารถนาและความสุขเล็กๆ น้อยๆ ในช่วงเวลาแห่งความยากจน ลูกอมไม้เท้าถือเป็นรางวัลหรือความสำเร็จหลังจากช่วยแม่ต้อนวัวมาทั้งวันหรือเก็บเศษโลหะมาทั้งบ่าย ครั้งหนึ่ง ฉันงดอาหารเช้าสองวันเพื่อแลกลูกอมไม้เท้าสามอัน คืนนั้น ฉันมัดลูกอมด้วยหนังยางอย่างแน่นหนา ซ่อนไว้ในกล่องคุกกี้เก่า ไม่กล้ากินอย่างรีบร้อน จนกระทั่งฝนตกและทุกคนในครอบครัวมารวมตัวกัน ฉันจึงหยิบลูกอมออกมาอย่างเคร่งขรึมและมอบลูกอมไม้เท้าให้น้องสาวและน้องชายคนละอันด้วยดวงตาที่เปี่ยมไปด้วยความประหลาดใจและความสุข นั่นเป็นความทรงจำอันแสนหวานที่ฉันยังคงจำได้อย่างชัดเจน

แต่ในปัจจุบัน ในสังคมที่คึกคักไปด้วยสินค้าและเต็มไปด้วยตัวเลือกมากมาย ขนมหวานค่อยๆ หายไป เด็กๆ ไม่ต้องรอสายอีกต่อไป ผู้ขายขนมหวานก็หายาก ขนมหวานเหล่านั้นพร้อมกับเสียงมอเตอร์ไซค์เก่าๆ กลายเป็นเหมือนของขวัญที่เหลือจากช่วงเวลาที่ยากลำบากแต่มีความหมาย

ฉันถามชายชราว่า “ทำไมคุณยังขายสิ่งนี้อยู่ ไม่มีใครกินมันอีกแล้ว” เขาหัวเราะช้าๆ เสียงแหบพร่า “ใช่ ฉันรู้ แต่ฉันไม่ขายมัน ฉันคิดถึงงานที่บ้าน ฉันคิดถึงเสียงเด็กๆ หัวเราะดังๆ เมื่อพวกเขากินขนม ไม่มีใครจำมันได้แล้ว ดังนั้นไม่เป็นไรถ้าฉันจะจำมันได้...”

คำพูดของเขาทำให้ฉันพูดไม่ออก ปรากฏว่าไม่ใช่แค่ฉันเท่านั้น แต่รวมถึงคนที่ทำทอฟฟี่ด้วย พวกเขายังเก็บความทรงจำบางส่วนไว้กับตัวเองด้วย ทอฟฟี่แต่ละแท่งที่เขาขายคือช่วงเวลาที่เขาส่งต่อ "ความอบอุ่น" เล็กๆ น้อยๆ ในอดีตให้กับคนที่ยังรู้จักชื่นชมมัน ให้กับเด็กๆ ที่ได้พบเจอและลิ้มรสมันโดยบังเอิญ เพื่อที่พวกเขาจะได้สัมผัสถึงความหวานที่ไม่ใช่ของน้ำตาล แต่เป็นของช่วงเวลาแห่งความบริสุทธิ์และความไร้เดียงสาในช่วงเวลาสั้นๆ

ลูกอมไม้เท้าถือเป็น "มรดกทางอารมณ์" อย่างหนึ่ง มันช่วยรักษาบรรยากาศของยุคก่อนโซเชียลมีเดีย ก่อนสมาร์ทโฟน ยุคที่เด็ก ๆ เติบโตมาพร้อมกับเข่าถลอก ยุคที่คิดค้นเกม และยุคที่กินลูกอมที่เลอะมือและผม

ทุกวันนี้เวลาผมเดินตลาด ผมไม่เห็นเงาของพ่อค้าแม่ค้าขนมเหมือนแต่ก่อนแล้ว มีเพียงบางครั้งเท่านั้นที่จะมีชายชราบางคนเหมือนที่ผมเคยเจอ ขี่มอเตอร์ไซค์เก่าๆ วนเวียนไปมา ราวกับกำลังมองหาใครสักคนที่เข้าใจพวกเขา ส่วนที่เหลือคือความทรงจำที่ฝังแน่นในใจของอดีต “เด็กๆ” ในยุค 80-90 เท่านั้น

ฉันนำทอฟฟี่ที่เหลือกลับบ้านแล้ววางลงบนโต๊ะ ลูกชายของฉันประหลาดใจและถามว่า “พ่อ นี่คืออะไร” ฉันตอบว่า “ทาร์ต้า เป็นขนมสมัยเด็กๆ ของพ่อ” พ่อฉีกชิ้นเล็กๆ ออกมาชิมแล้วทำหน้าบูดบึ้ง “ทำไมมันถึงเหนียวจัง” ฉันไม่ได้พูดอะไร แค่ยิ้ม เพราะฉันเข้าใจว่าวัยเด็กของแต่ละรุ่นไม่เหมือนกัน แต่ถ้าเป็นไปได้ ฉันหวังว่าลูกชายของฉันจะมี “รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์” เช่นกัน เช่นเดียวกับที่ฉันเคยมีตอนกินทอฟฟี่

วัยเด็กไม่จำเป็นต้องเหมือนเดิม เพียงแค่ต้องมีความสมจริงเพียงพอที่เมื่อเราโตขึ้น เราจะมองย้อนกลับไปและยังคงรู้สึกอ่อนโยนลง สำหรับฉัน ทุกครั้งที่เห็นทอฟฟี่ ใจของฉันจะนึกถึงฤดูร้อนที่ร้อนอบอ้าว บ่ายที่เย็นสบาย เสียงจั๊กจั่นร้องเจื้อยแจ้ว และเสียงร้องของ “ทอฟฟี่ทอฟฟี่” ที่ก้องกังวานไปในทุกซอกทุกมุมของกาลเวลา...

ลูกอมไม้เท้าดูเหมือนขนมธรรมดาทั่วไป แต่เป็นสิ่งที่เชื่อมโยงฉันกับตัวเองในวัยเด็ก เช่นเดียวกับชายชราคนนั้น เขาไม่ได้แค่ขายลูกอมเท่านั้น แต่ยังเก็บรักษาส่วนหนึ่งของจิตวิญญาณของหลายชั่วอายุคนเอาไว้ด้วย และฉันซึ่งเป็นผู้ใหญ่ท่ามกลางชีวิตที่ยุ่งวุ่นวาย โชคดีที่ได้หยุดในเวลาที่เหมาะสมเพื่อมองเห็นตัวเองในดวงตาที่แก่ชรานั้น เพราะบางครั้งลูกอมไม้เท้าเพียงแท่งเดียวก็เพียงพอที่จะทำให้ฉันหวนคิดถึงวัยเด็กอีกครั้ง

ตรัน เตวียน

ที่มา: https://baoquangtri.vn/keo-keo-tuoi-tho-195546.htm