รำลึกถึงท่านคนควนโฮ…

นักร้องกวนโฮ. ภาพถ่าย: “Le Minh”

ทุกครั้งที่เกิดเรื่องประหลาดใจในชีวิต เมื่อลองคิดดู บางครั้งก็มีเหตุผลที่ลึกซึ้งและลึกลับ เพื่อนร่วมงานเก่าของฉัน ตรัน มินห์ ซึ่งเป็นช่างภาพข่าว ก็เป็นช่างภาพข่าวเช่นกัน แต่ที่สำคัญกว่านั้น สำหรับฉัน ตรัน มินห์เป็นนักร้องเพลงพื้นบ้าน และเพลงที่เขาร้องได้ดีที่สุดจนทำให้ฉันน้ำตาซึมคือเพลง “อันโอ่ตรองรุ่ง” ส่วนเพลงพื้นบ้านเพลงพื้นบ้าน ฉันชอบเพลงนี้มากที่สุด เพราะความเศร้าที่ยังคงหลงเหลืออยู่ของมนุษย์ตัวน้อยที่ล่องลอยเหมือนผักตบชวาบนน้ำ เหมือนเรือที่ไม่มีหางเสือ ท่ามกลางแม่น้ำลึกที่มีพายุมากมาย...

เนื่องจากผมต้องการเขียนบางอย่างเกี่ยวกับควนโฮ ผมจึงฟังเพลงเก่าๆ อีกครั้ง และนึกถึงคุณตรัน มินห์ เมื่อ 3 ปีก่อน เขาออกจากควนโฮก่อนเวลาและไปบนเมฆขาว บางครั้งพวกเราที่เคยฟังเขาร้องเพลงก็ยังจำเขาไม่ได้ทั้งในฐานะเพื่อนร่วมงาน แต่ยังเป็นศิลปินของควนโฮด้วย

ฉันเหม่อลอยนึกถึงความสนุกสนานกับเพื่อนนักวรรณกรรมในสมัยนั้น ซึ่งมักจะเป็นกับกวี Do Trung Lai กวี Nguyen Thanh Phong และจิตรกร Phan Cam Thuong... ทุกคนต่างอยากฟัง Tran Minh ร้องเพลง

ตรัน มินห์ มาจาก เมืองบั๊กซาง เป็นคนอ่อนโยนและคิดถึงอดีตเหมือนเพลงกวนโฮเก่าๆ และเป็นคนใจดี เอาแต่ใจ และรักเพื่อนฝูงมาก เขาร้องเพลงเก่งและชอบร้องเพลง ใช้ชีวิตแบบเร่ร่อนและไร้กังวล เขาร้องเพลงได้หลาย "เสียง" แต่ที่ซาบซึ้งที่สุดคือตอนที่เขาขับร้องเพลง "อันโอ่ตรองรุ่ง" ซึ่งเป็นเพลงกวนโฮเก่าที่มี "เสียงเล็ก" และมีทำนองเดียวกับเพลง "อันโอ่ตวงตุยเยน" และ "อันโอ่ตวงตุย"

นักร้องเหลียนอันเหลียนชีในสมัยก่อนมักแต่งเนื้อร้องที่ตรงข้ามกันสำหรับเกมร้องเพลงของกวนโฮ เช่น เพลงคู่ "Ngoi yeu song dao" และ "Ngoi yeu man thuyen" บางทีเพลงของกวนโฮทั้งสามเพลง "An o trong rung" "An o duoi thuyen" และ "An o duoi do" อาจเป็นเพลงที่สร้างขึ้นด้วยรูปแบบการร้องที่ตรงกันข้ามกันของนักร้องเหลียนอันเหลียนชีก็ได้ อาจมีเพลงอีกเพลงหนึ่งที่ประกอบด้วยเนื้อร้องที่ตรงกันข้ามกัน 2 คู่ ประกอบด้วยเพลง 4 เพลง ซึ่งฉันยังไม่ทราบ

จากนั้นนักร้องควานโฮก็ช่วยแขกลองชุดควานโฮ

เพลงพื้นบ้าน Quan Ho เป็นเสียงเต้นของหัวใจที่ก้องสะท้อนมาจากส่วนลึกของโลกมนุษย์ ก่อตัวขึ้นเมื่อนานมาแล้วและแทรกซึม แพร่กระจายไปในกระแสชีวิตจิตวิญญาณพื้นบ้าน พัฒนาเป็นหมู่บ้าน Quan Ho ดั้งเดิมหลายแห่งในเขตวัฒนธรรม Kinh Bac ซึ่งเดิมรวมถึง Bac Ninh และ Bac Giang นอกจากนี้ ทำนองเพลง Quan Ho บางเพลงยังแพร่กระจายไปยังสถานที่ต่างๆ หลายแห่งใน ฮานอย หุงเอียน ลางซอน... ตามกระแสความคิดอันลึกซึ้ง เมื่อทุกคนพบกับทำนองเพลง ทุกคนต่างปรารถนาที่จะเก็บมันไว้ในส่วนลึกของหัวใจ

ฉันจำได้ว่าครั้งหนึ่งคุณ Tran Minh ได้จัดกลุ่มพวกเรา ซึ่งรวมถึงกวี Do Trung Lai, Chu Hong Tien, Truong Xuan Thien และเพื่อนๆ อีกหลายคน เพื่อไปเยี่ยมหมู่บ้าน Diem ซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดเทพธิดา Quan Ho ในวันนั้น ครอบครัวศิลปินจากหมู่บ้าน Diem ได้ต้อนรับพวกเราด้วยการร้องเพลง Quan Ho แบบโบราณ จากนั้นจึงเลี้ยงอาหารมื้อใหญ่ซึ่งเป็นอาหารประจำของแขกที่มาร่วมงาน ซึ่งก็คือเค้กข้าวปูนั่นเอง

ลาก่อนหมู่บ้านเดียม ในภาพ นายทราน มินห์ เสื้อเชิ้ตสีเทา ยืนอยู่แถวหลัง (ถ่ายเมื่อปี 2552)

วันนั้น คุณตรัน มินห์ ร้องเพลงกับศิลปินของกวานโฮหลายเพลง แต่ตามปกติ ทุกคนจะซาบซึ้งใจที่สุดเมื่อเขาได้ร้องเพลง "อันโอ่ จรอง รุง" เนื้อเพลงเศร้าโศกเกี่ยวกับชะตากรรมของหญิงสาวที่หลงทางในชีวิตและต้องเร่ร่อนไปคนเดียวเพื่อเลี้ยงดูลูกในป่าลึกอันห่างไกล

ฉันมีนิสัยว่าทุกครั้งที่ฉันรู้จักเพลงเก่าของควนโฮ ฉันจะเปิดเนื้อเพลงขึ้นมาอ่านทำความเข้าใจก่อน “กินในป่า” เป็นเสียงแห่งโชคชะตาของคนคนหนึ่ง:

“สามหรือสี่ปีที่อยู่ในป่า

นกส่งเสียงเจื้อยแจ้ว ลิงชะนีร้องเพลง ครึ่งหนึ่งมีความสุข ครึ่งหนึ่งกังวล

เผลอเหยียบลงข้างเรือ

แม่น้ำลึก เสาสั้น ไม่สามารถไปถึงที่หมายได้

ลมพัดเอื่อยๆ ในยามบ่าย

ฝูงนกนางแอ่นขาวโบยบินอยู่บนภูเขา

ในคืนฤดูหนาวที่มีอากาศหนาวยะเยือก ชะนีก็ยังคงอยู่ที่นั่น คอยอ้อนวอนเพื่อกล่อมลูกให้หลับ

หลายครั้งที่ผมพยายามหาที่มาของเพลง “An O Trong Rung” แต่ผมก็หาเจอแค่เนื้อเพลง เนื้อเพลง และบันทึกเสียงเท่านั้น ผมจำได้ว่าคุณ Tran Minh พูดหลายครั้งว่าเพลง “An O Trong Rung” ของ Bac Giang มีต้นกำเนิดมาจาก Bac Giang ไม่ใช่ Bac Ninh ผมเดาว่าเขาเป็นคนจาก Bac Giang และเนื่องจากเขารักบ้านเกิด เขาจึงรับหน้าที่นี้ในบ้านเกิดของเขา แต่เขาอาจจะพูดถูก เพราะ Quan Ho เคยเป็นเพลงพื้นบ้านของภูมิภาค Kinh Bac รวมถึง Bac Ninh และ Bac Giang ในปัจจุบัน หมู่บ้าน Quan Ho จนถึงขณะนี้ตั้งอยู่ใน Bac Giang และ Bac Ninh และจังหวัดใกล้เคียงบางแห่งก็มีหมู่บ้านเหล่านี้เช่นกัน สถิติจนถึงปี 2016 แสดงให้เห็นว่าทั้งประเทศมีหมู่บ้าน Quan Ho 67 แห่งที่รวมอยู่ในรายชื่อการอนุรักษ์ ซึ่ง 23 แห่งอยู่ในจังหวัด Bac Giang มากที่สุดคืออำเภอ Viet Yen ที่มี 19 หมู่บ้าน และหมู่บ้าน Quan Ho 44 แห่งในจังหวัด Bac Ninh

แต่สิ่งที่น่าสนใจที่สุดเมื่อผมค้นหาที่มาของเพลง “อันโอะ ตรอง รุง” ก็คือ ผมได้ยินเพลงสองเพลงที่มีทำนองเดียวกัน จริงๆ แล้ว ผมแยกไม่ออกว่าเพลงไหนมาก่อน และเพลงไหนตรงกันข้าม และนี่คือเนื้อเพลงของ “อันโอะ ตรอง รุง”

“สามหรือสี่ปีอยู่บนเรือ

แม่น้ำลึกนำพาภูมิภาคใหม่

ปุ๋ยไหลคู่

ดวงดาวบนฟ้าฉลาดมากจนด้ายแดงมีความซับซ้อน

ด้ายแดงแห่งโชคชะตา

คนดีมักเก่งเรื่องการทรยศหักหลังกัน

แม่น้ำลึกมีน้ำขึ้นน้ำลงมากมาย

นกนางแอ่นขาวบินเข้าสวรรค์

ที่หายไปและมีอนาคตในนรก - ชะตากรรมของไม้ไผ่และพลัม

เนื้อเพลงของบทกวี "กินบนเรือเฟอร์รี่" ยังพรรณนาถึงภาพชีวิตที่ล่องลอยและเร่ร่อน:

“สามหรือสี่ปีที่อาศัยอยู่บนเรือ

ลอยไปตามน้ำจะไปไหนล่ะ?

น้ำเป็นสีน้ำเงินเข้ม

คลื่นซัดเข้าสะพานแซว...

ฉันอ่านเนื้อเพลง ฟังเพลงซ้ำแล้วซ้ำเล่า ในคืนฤดูใบไม้ผลิที่หนาวเหน็บราวกับฤดูหนาว จินตนาการถึงความเศร้าโศกลึกซึ้งในดวงตาของพี่น้องทั้งสอง ร้องเพลงจนจบคืน ไม่ต้องการจากไป ในคืนฤดูหนาวอันห่างไกลในภาคเหนือที่หนาวเหน็บ...

กินและใช้ชีวิตอยู่ในป่าตลอดไป ตลอดไปในป่าตลอดไป สามหรือสี่หรือห้าปีที่แล้ว/กินและใช้ชีวิตอยู่ในป่าตลอดไป ตลอดไปในป่า คือที่แห่งนั้นในป่า/นกจิ๊บจ๊อย ... อย่างอ่อนโยนเมื่อกลับมาในตอนบ่าย…”

และแล้วบทกวีคู่ตรงข้าม “กินและอยู่บนเรือ” ก็ดังขึ้นด้วยความโศกเศร้า:

“…คุณเป็นคนดี คุณจะทรยศฉันได้อย่างไร โอ้ โอ้ โอ้ โอ้ โอ้ โอ้ …

ในช่วงเวลาดังกล่าว บางคนบอกว่าเพลงนี้มีขึ้นในศตวรรษที่ 11 บางคนบอกว่าเพลงนี้มีขึ้นในศตวรรษที่ 17 อย่างไรก็ตาม ทั้งสองช่วงเวลานั้นอยู่ห่างไกลจากเรามาก จึงเรียกกันว่าเพลงพื้นบ้านโบราณ เช่นเดียวกับเพลง “An ở trong rung” เพื่อนของฉันชื่อ Tran Minh เคยยืนยันว่าเพลงนี้มาจาก Bac Giang ไม่ใช่ Bac Ninh แต่พูดโดยลับๆ ถึง Minh ฉันคิดว่าไม่ว่าจะเป็นเพลงจาก Bac Giang หรือ Bac Ninh ก็ไม่มีความสำคัญมากนัก “An ở trong rung” ซึ่งเป็นเพลงที่ดีในสมบัติล้ำค่าของ Quan Họ โบราณนั้นก็เพียงพอแล้ว

ฉันไม่ใช่คนพื้นเมืองของกวนโฮ แต่ฉันรู้สึกถึงความรักและรู้สึกถึงท่วงทำนองที่มีความหมายและซาบซึ้งอยู่เสมอ เสียงที่ลึกล้ำและลึกซึ้งของหัวใจในความผันผวนของโลกของผู้คนจากหลายชั่วอายุคนเชื่อมโยงกันด้วยความรักที่จริงใจของมนุษย์ ได้รวบรวมแก่นแท้ของสติปัญญาของตนเองอย่างเงียบๆ ผสมผสานเข้ากับแหล่งที่มาอันเป็นเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมพื้นบ้าน สร้าง "คำพูด - อาหาร - มารยาท - การดำรงชีวิต" ของชาวกวนโฮ มรดกนั้นซึ่งผ่านการเปลี่ยนแปลงมาหลายศตวรรษยังคงหลงเหลือและซึมซับมาจนถึงทุกวันนี้ เพื่อที่เราจะได้หลงใหล จดจำ และรัก...

แหล่งที่มา: https://daidoanket.vn/nho-mot-nguoi-quan-ho-10275358.html