เค้กหิน (หรือที่รู้จักกันในชื่อเค้ก Lo Khoai) เป็นเค้กพื้นเมืองของชาว Dao ในอ่าวได๋ และชาว Nung บนที่ราบสูง ของ Ha Giang เค้กมีขนาดใหญ่เท่าอิฐ กลม และยาว

เหตุผลที่เค้กมีชื่อเฉพาะตัวเช่นนี้เป็นเพราะเนื้อเค้กที่แข็งราวกับหิน ในอดีตสมัยที่ยังไม่มีตู้เย็น ชาวบ้านมักจะนำเค้กไปหย่อนลงในลำธารเย็นๆ รอบบ้านเพื่อเก็บรักษาและรับประทานอย่างช้าๆ

เค้กถูกทิ้งไว้ในลำธารเป็นเวลาหลายเดือนจึงแข็งตัวและมีลักษณะเหมือนหิน จึงทำให้สับสนได้ง่าย

อาหารพิเศษที่สะอาด HG.jpg
เค้กหินถือเป็นขนมขึ้นชื่อของห่าซาง ภาพ: HG clean specialty

A Giang เจ้าของร้านอาหารที่ให้บริการอาหารพิเศษของที่ราบสูงในห่าซาง เล่าว่าเค้กหินทำมาจากส่วนผสมที่คุ้นเคยอย่างข้าว แต่ต้องใช้กระบวนการแปรรูปที่ซับซ้อน

“การทำเค้กหินที่หอมอร่อย ชาวบ้านต้องเลือกวัตถุดิบอย่างพิถีพิถัน ข้าวที่ใช้มักจะเป็นข้าวจากที่ราบสูงดงวาน อย่างไรก็ตาม ขึ้นอยู่กับพื้นที่ ชาวบ้านสามารถผสมข้าวกับข้าวเหนียวเพื่อทำเค้กหินได้” อา เกียง กล่าว

ขั้นแรก แช่ข้าวไว้ประมาณ 4-5 ชั่วโมง จนข้าวสุกนุ่มและฟู จากนั้นสะเด็ดน้ำและบดเป็นแป้ง จากนั้นผสมแป้งข้าวกับน้ำในอัตราส่วนที่เหมาะสม แล้วนำไปหุงสุก

ภาพหน้าจอ 2024 10 12 101542.png
แช่ข้าวก่อนนำไปสีเป็นแป้ง ภาพโดย: หง็อก นุง จากลางเซิน

อา เกียง กล่าวว่าแป้งข้าวเจ้าสามารถหุงได้ด้วยวิธีหุงด้วยมือแบบดั้งเดิมหรือด้วยเครื่องจักร แต่ยังคงรับประกันคุณภาพความอร่อย

ที่โรงงานของสาวน้อย แป้งข้าวจะถูกหุงด้วยเครื่องจักรที่ทันสมัย ประหยัดแรงงานและเวลา พร้อมทั้งเพิ่มผลผลิตอีกด้วย

หลังจากแป้งสุกแล้ว ขั้นตอนต่อไป เช่น การนวดแป้ง การตัดเค้ก การบรรจุภัณฑ์ ฯลฯ ส่วนใหญ่จะทำด้วยมือ สำหรับแป้งสุกแต่ละกิโลกรัม ทางร้านจะนวดแป้งให้สม่ำเสมอเพื่อให้เส้นเค้กเข้ากัน

“คนทำขนมปังต้องนวดแป้งอย่างรวดเร็วเพื่อให้แป้งเข้ากันและกลายเป็นเค้กหินก่อนที่แป้งจะเย็นลง” อา เกียงกล่าวเสริม

สิ่งที่น่าสนใจคือเมื่อแป้งข้าวเจ้าสุกแล้วยังร้อนอยู่ นิ่ม สามารถรับประทานได้ทันที แต่หากเย็นลง แป้งจะแข็งตัว

ดังนั้นกระบวนการนวดจะต้องเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วขณะที่แป้งยังร้อนอยู่ ต้องใช้กำลังกายและความคล่องแคล่วของผู้ทำเพื่อให้เค้กหินมีคุณภาพทั้งในด้านรสชาติและรูปลักษณ์

นอกจากวิธีการหุงแป้งข้าวด้วยเครื่องแล้ว หลายครัวเรือนในห่าซางยังคงใช้วิธีดั้งเดิมด้วยมือ ดังนั้น แป้งข้าวจะถูกนึ่งและบดด้วยมือ คนทั่วไปจะบดจนแป้งเหนียวข้น แล้วจึงปั้นเป็นก้อนขนาดเท่าก้อนอิฐอย่างรวดเร็ว

หลังจากขึ้นรูปแล้ว เค้กจะถูกทำให้เย็นลงเพื่อให้แข็งตัวและตัดเป็นชิ้นเล็กๆ หรือเป็นเส้น ปัจจุบัน โรงงานเค้กหินในห่าซางมักใช้เครื่องจักรที่ทันสมัยในการบรรจุภัณฑ์และเก็บรักษาเค้กให้อยู่ได้นานขึ้น อีกทั้งยังช่วยรับประกันคุณภาพของเค้กแม้จะขนส่งไปไกลก็ตาม

ก่อนหน้านี้เค้กหินจะมีเพียงสีขาวบริสุทธิ์เหมือนข้าวเท่านั้น ต่อมาเพื่อให้อาหารจานนี้ดูน่ารับประทานและน่ารับประทานยิ่งขึ้น ผู้คนจึงเพิ่มส่วนผสมจากธรรมชาติ เช่น ขมิ้น ฟักข้าว ใบสีม่วง หรือดอกอัญชัน เพื่อให้ได้สีเขียว แดง ส้ม ม่วง...

เค้กหินทอด.gif
เค้กหินทอด ภาพโดย: โทเหงียน

เค้กหินมีมายาวนานและเป็นที่คุ้นเคยของผู้คนหลายรุ่นในที่ราบสูงหิน อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เค้กหินได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ และเป็นที่รู้จักของนักชิมมากมายจากทั่วโลก หลายคนอาจรู้สึกแปลกตากับชื่อของมัน แต่ก็อดสงสัยไม่ได้ จึงซื้อเค้กหินมาและประหลาดใจที่เค้กหินสามารถนำมาแปรรูปเป็นเมนูอร่อยๆ ได้มากมาย

นอกจากวิธีการทำอาหารแบบดั้งเดิมอย่างการทอดและการนึ่งแล้ว เค้กชนิดนี้ยังมีการปรุงได้หลากหลายวิธี เช่น ทำหม้อไฟ ทำต๊อกโบกี (เค้กข้าวเกาหลีแบบดั้งเดิม) ทำซุป ทำซุปหวาน ผัดผัก นึ่งกับกะทิ ฯลฯ

ภาพหน้าจอ 2024 10 14 100003.png
เค้กหินถูกบรรจุสูญญากาศและขนส่งทั่วประเทศเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ทาน ภาพ: อา เกียง ห่า เกียง

แม้จะมีรูปแบบที่แปลกใหม่มากมาย แต่เค้กชื่อดังนี้กลับกลายเป็นกระแสนิยมบนโซเชียลมีเดียและฟอรัม อาหาร ดึงดูดผู้คนให้เข้ามามีส่วนร่วมเป็นจำนวนมาก ผู้ที่ได้ลิ้มลองเค้กหินนี้ต่างแสดงความคิดเห็นว่าเนื้อเค้กมีความเหนียวนุ่ม หอมหวานตามธรรมชาติ สามารถรับประทานแทนข้าวหรือข้าวเหนียวได้ และยังอิ่มท้องอีกด้วย

ปัจจุบันเค้กหินไม่เพียงแต่ถูกบริโภคในจังหวัดห่าซางเท่านั้น แต่ยังถูกขนส่งไปยังจังหวัดและเมืองต่างๆ ทั่วประเทศด้วยราคาตั้งแต่ 50,000 ถึง 100,000 ดองต่อกิโลกรัม

จากเมนูที่คุ้นเคยของคนท้องถิ่น เค้กหินค่อยๆ กลายเป็นของขวัญจากที่ราบสูงที่ดึงดูดลูกค้าให้มาซื้อ แม้กระทั่งคนหนุ่มสาวก็เผยแพร่ผ่านโซเชียลมีเดีย จนกลายเป็นเมนูที่ต้องลองในห่าซาง นับเป็นการส่งเสริมวัฒนธรรมและ การท่องเที่ยว ท้องถิ่นให้กับนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศได้เป็นอย่างดี

ลูกค้าชาวญี่ปุ่นลองทานเฝอเนื้อที่ร้านอาหารเก่าแก่ที่เปิดมา 54 ปี ชื่นชมว่าเป็น 'ร้านที่ดีที่สุดในนครโฮจิมินห์' ลูกค้าชาวญี่ปุ่นลองทานเฝอสไตล์ใต้ในราคา 90,000 ดองที่ร้านอาหารชื่อดังในเขต 5 ชื่นชมว่าอร่อยมาก ซดน้ำซุปหมดแก้ว พร้อมบอกว่ายังอยากกลับมาทานอีก แม้ว่าร้านจะอยู่ไกลจากใจกลางเมืองพอสมควรก็ตาม