กฎ ABCDE ในการรับรู้ไฝที่เป็นมะเร็ง

ไฝที่มีความเสี่ยงต่อมะเร็งผิวหนังสามารถระบุได้จากขนาด สี ขอบ และการเปลี่ยนแปลงลักษณะตามกาลเวลา

คนส่วนใหญ่จะมีไฝประมาณ 10 ถึง 40 จุด ซึ่งเกิดขึ้นระหว่างวัยเด็กจนถึงวัยผู้ใหญ่ ไฝจะก่อตัวขึ้นเมื่อเซลล์สร้างเม็ดสี (melanocytes) รวมตัวกัน ทำให้ผิวหนังบริเวณหนึ่งกลายเป็นสีดำหรือสีน้ำตาล ซึ่งอาจเกิดจากปฏิกิริยาต่อรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากดวงอาทิตย์ หรือการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกาย เช่น ในช่วงวัยรุ่นหรือการตั้งครรภ์

โดยปกติไฝจะไม่เป็นอันตราย แต่ไม่ควรละเลยไฝใหม่หรือไฝที่เปลี่ยนไป เพราะอาจเป็นสัญญาณของมะเร็งผิวหนังชนิดเมลาโนมา ซึ่งเป็นมะเร็งผิวหนังที่รุนแรงที่สุด การตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาด

ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพแนะนำให้ตรวจสอบผิวหนังของคุณเป็นประจำเพื่อดูว่ามีสิ่งผิดปกติหรือไม่ คุณสามารถใช้กฎ ABCDE เพื่อตรวจดูไฝ กระ และจุดบกพร่องอื่นๆ บนผิวหนังได้ โดยแต่ละตัวอักษรแสดงถึงลักษณะที่ผิดปกติ ดังนี้

ก. (ความไม่สมมาตร) : ไม่สมมาตร หมายความว่า เมื่อแบ่งครึ่งแล้ว ไฝทั้งสองข้างจะไม่เท่ากัน

B (ขอบ) : ขอบ เนื้องอกมะเร็งมักมีขอบไม่สม่ำเสมอ บางส่วนมีสีเข้ม บางส่วนมีรอยหยัก

C (สี) : สี ไฝปกติจะมีสีสม่ำเสมอ หากไฝมีสีต่างๆ กันหลายสี เช่น น้ำตาล แทน ดำ ผสมกับขาว เทา แดง หรือน้ำเงิน อาจเป็นสัญญาณเตือนของมะเร็งได้

D (Diameter) : เส้นผ่านศูนย์กลาง ไฝที่มีขนาดใหญ่กว่ายางลบดินสอ (ประมาณ 5-6 มม.) ถือว่าผิดปกติ แม้ว่าจะไม่มีความผิดปกติอื่น ๆ ที่สังเกตเห็นได้ก็ตาม

E (วิวัฒนาการ): ไฝที่เติบโตขึ้นในด้านสี เส้นผ่านศูนย์กลาง หรือความสูงตามกาลเวลา

เหล่านี้เป็นเพียงสัญญาณทั่วไปบางส่วนที่สามารถช่วยให้คุณระบุไฝที่มีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งได้ มะเร็งผิวหนังไม่ได้มีลักษณะเหล่านี้ทั้งหมด ไฝบางอันอาจเปลี่ยนสีแต่ยังคงสมมาตรหรืออาจโตขึ้นแต่ไม่มีลักษณะอื่นๆ ตามหลักเกณฑ์

คนแต่ละคนสามารถมีไฝได้เป็นโหลบนร่างกาย ภาพโดย: Anh Ngoc — คนแต่ละคนสามารถมีไฝได้เป็นโหลบนร่างกาย ภาพโดย: *Anh Ngoc*

ตามรายงานของมูลนิธิโรคมะเร็งผิวหนัง โรคนี้สามารถเกิดขึ้นกับทุกคน แต่พบได้บ่อยในผู้ที่มีผิวขาวและถูกแสงแดดมาก พันธุกรรมและประวัติครอบครัวเป็นปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งผิวหนัง

หากคุณสังเกตเห็นสัญญาณผิดปกติใดๆ ตามกฎ ABCDE และสงสัยว่าเป็นมะเร็งผิวหนัง คุณควรไปพบแพทย์ผิวหนังเพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้อง มะเร็งผิวหนังส่วนใหญ่สามารถรักษาให้หายได้หากตรวจพบในระยะเริ่มต้น

คุณง็อก (อ้างอิงจาก Verywell Health )

ลิงค์ที่มา