国境地域のキーソン川を発見

カオバンは、パクボ洞窟、レーニン川といった歴史的な名所や、マック王朝の城塞、楽王寺といった古代王朝ゆかりの地が数多く残る辺境の地です。カオバンには、バンザン川、クアイソン川、ガム川、バクヴォン川といった4つの主要河川系があり、この地の美しさをさらに引き立てています。中でもクアイソン川（クエソン川とも呼ばれる）は、ベトナムと中国の自然の国境線として、最も深い印象を残します。クアイソン川は一年を通して澄んだ青い水が流れ、石灰岩の山々の間を流れ、風に揺れる田んぼの緑の谷間をゆったりと流れています。

Cái tên Quây Sơn theo nghĩa Hán Việt là bao quanh núi. Sông bắt nguồn từ những con suối của Tĩnh Tây (Trung Quốc), bắt đầu chảy vào Việt Nam tại địa phận xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, sau đó lần lượt chảy qua các xã Đình Phong, Chí Viễn, Đàm Thủy (huyện Trùng Khánh), qua huyện Hạ Lang rồi chảy về Trung Quốc.

Sông có chiều dài gần 90km, sông chảy trên lãnh thổ Việt Nam với độ dài khoảng 50km, cùng với một chi lưu là suối Cạn có chiều dài 20km. Ngồi trên bè mảng xuôi theo dòng nước chảy, du khách sẽ thấy mình như đang du ngoạn trong bối cảnh của một bộ phim cổ trang.

Màu nước xanh biếc hòa sắc núi rừng khiến cho cụm từ “sơn thủy hữu tình” có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Ven sông, thấp thoáng bản làng của người Tày, người Nùng. Chùm hoa rừng đỏ chói sau mưa trên vách núi, hay vạt lau trắng phất phơ in bóng xuống dòng sông khiến du khách như đang được chìm vào thế giới của sự lãng mạn, phiêu bồng.

Đứng trên vọng gác của đồn biên phòng Đàm Thủy nhìn xuống, dòng Quây Sơn như một mảng màu tuyệt đẹp được tạo hóa phết lên tấm toan thiên nhiên, để rồi nơi nào sông chảy qua là nơi đó thành “xứ sở thần tiên”.

Nước sông mang theo phù sa như làm biến ảo đôi bờ. Có chỗ, dòng nước màu xanh ngọc bích phẳng lặng, trầm tư khi ôm quanh vách đá sừng sững, lúc lại hiền hòa, mềm mại dưới những khóm tre xanh mướt, có khúc sông lại như tấm voan mềm chảy qua cánh đồng lúa chín mênh mông.

Nếu ai ưa tĩnh lặng hãy đến bên dòng Quây Sơn vào buổi chiều tà. Khi nắng xế dần, cây rừng im lìm soi đáy nước. Khung cảnh bình yên mà sinh động khi có vài ba chiếc bè mảng của người dân giăng lưới bắt cá trên sông. Ở bên những thác nước nhỏ, du khách sẽ bắt gặp các cối giã gạo bằng gỗ tận dụng sức nước, hay những cọn nước của đồng bào nhịp nhàng vận hành theo ngày tháng.

Cảm xúc về biên cương, về nơi địa đầu của dân tộc trong mỗi người con Việt Nam sẽ thức dậy khi đứng trước thác Bản Giốc - một kiệt tác của sông Quây Sơn. Dòng nước bất ngờ đổ xuống từ độ cao hơn 30m tạo thành hai dòng thác giữa núi rừng hùng vĩ. Bản Giốc được nhiều tổ chức quốc tế đánh giá là một trong những thác nước đẹp nhất thế giới. Dòng nước không dội trực tiếp từ trên xuống mà chia tách thành nhiều tầng khác nhau, tạo thành các mảng trắng đan xen với màu sắc của lá, hoa rừng. Cách thác Bản Giốc không xa là động Ngườm Ngao – mê cung của tạo hóa với đá nhũ kì vĩ và những câu chuyện của người xưa cuốn hút người xem.

Tạp chí Heritage