ไปตลาดไปดู

เพื่อนๆ มักพูดว่าการอยู่ไซ่ง่อนทำให้ฉันไม่ได้กลับบ้านเกิดบ่อยเท่าเดิมเลย อะไรที่ทำให้ไซ่ง่อนกลับมาอยู่เรื่อยๆ ล่ะ? มันคือบ้านเกิดของฉัน บ้านเกิดของฉัน บ้านเกิดที่ฉันเกิดและเติบโต และตอนนี้มันก็เป็นที่พักผ่อนของพ่อแม่หลังจากทำงานหนักมาหลายปี เวลาอยู่ไกลๆ ใจฉันปวดร้าวไปหมด ฉันต้องกลับไปเมื่อมีเวลาว่าง กลับไปไร่นาในบ้านเกิด มองดูแม่น้ำดิญกัดเซาะฝั่งหนึ่ง ทับถมอีกฝั่ง แล้วก็กินข้าวอร่อยๆ กับครอบครัว และตลาดดิญก็ดึงดูดใจฉันเสมอ ทุกครั้งที่กลับไป ฉันก็แวะเวียนไปตลอด

ตอนเด็กๆ ฉันชอบเดินตามแม่ไปตลาดขายน้ำตาล ฉันนั่งอยู่หลังแผงลอย มองดูพ่อค้าแม่ค้าที่เดินขวักไขว่ ถือถุงในมือ พูดคุยและหัวเราะกันเสียงดัง แผงลอยแคบๆ บนแผงสูงๆ หรือปูแผ่นพลาสติกบนพื้น หรือกระดาษแข็งบนพื้น ทุกคนไม่ว่าจะแดด ฝน หรือพายุ ต่างก็บีบเงินทุกบาททุกสตางค์ รีดธนบัตรที่ยับยู่ยี่ พับอย่างเรียบร้อย ใส่ถุง เก็บเงินไว้ใช้ตลอดชีวิต

พอโตขึ้นหน่อย แม่ก็กลับบ้านมาเปิดร้านขายของชำ ไม่ได้ขายที่ตลาดแล้ว แต่ยังทำน้ำตาลอยู่ ต่อมาก็ทำข้าวเกรียบเขียวกับป๊อปคอร์นขายที่ตลาด ตอนเช้าๆ ฉันช่วยแม่กับพี่สาวส่งสินค้าไปตลาด ตอนบ่ายๆ ฉันถือตะกร้าเก็บเงิน ดูว่าคนต้องการอะไร จดใส่สมุด แล้วเอามาให้วันรุ่งขึ้น เมื่อเวลาผ่านไป ฉันได้รู้จักผู้หญิงส่วนใหญ่ในร้านน้ำตาล ถั่ว และขนม ตลาดดิงห์จึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของฉัน เหมือนสายน้ำแห่งบ้านเกิดในความทรงจำ

ภาพ: GC

ทุกครั้งที่กลับมาเยี่ยมเยียน ฉันจะแวะร้านอาหารสักสองสามร้านก่อนเสมอ ร้านโจ๊กของป้าตรุกและป้าไหมเป็นร้านที่คุ้นเคยเสมอ เธอขายทั้งวัน โจ๊กก็ร้อนระอุตลอดเวลา ป้าตรุกนั่งแล่ไส้ ป้าไหมตักโจ๊กใส่ชาม ค่อยๆ ยื่นให้กับลูกค้าที่คุ้นเคยซึ่งไม่เคยลืมรสชาติมาหลายปี ชามโจ๊กวางอยู่บนโต๊ะ โรยพริกไทยเล็กน้อย ต้นหอมซอย ผักชี ใส้ใส้ใส น้ำปลาหนึ่งชาม และผักเคียงอีกเพียบ ตักโจ๊กหนึ่งช้อน รสชาติหวานนุ่ม หยิบลำไส้ชิ้นหนึ่งขึ้นมาจิ้มน้ำปลา เคี้ยวกรุบๆ ตับมันเข้มข้น...

ข้างๆ เป็นร้านขายข้าวหน้าเป็ดสูตรพิเศษของนิญฮวา ข้าวหุงด้วยน้ำซุปเป็ด ทำให้ไขมันซึมซาบเข้าไปในเมล็ดข้าวที่อวบอิ่ม ข้าวกรอบไม่ได้มีขายเสมอไป ต้องรอให้ไฟลุกไหม้เป็นชั่วโมง เตาจึงเผาชั้นข้าวที่แช่ในไขมันจนเป็นสีเหลืองทองและกรอบ เจ้าของร้านตักข้าวเหนียวสองทัพพี ตักข้าวกรอบไปไว้ข้างหนึ่ง โรยด้วยหัวหอมสับ ผักชี และผักชีเวียดนาม แล้วหยิบผักดองขึ้นมา จากนั้นใช้มีดตัดไส้ ตับ กึ๋น และสับเนื้อน่องไก่ วางไว้บนจานอีกใบ หยิบเนื้อขึ้นมาชิ้นหนึ่ง จิ้มน้ำปลา สัมผัสได้ถึงหนังมันๆ เนื้อนุ่มชุ่มฉ่ำ น้ำปลารสเปรี้ยวเผ็ด และกลิ่นหอมขิงอุ่นๆ จานข้าวก็หายไปอย่างรวดเร็ว

แผงขายปอเปี๊ยะหน้าร้านขายข้าวหน้าเป็ดร้อนฉ่า ปอเปี๊ยะย่างนิญฮวาทำจากเนื้อและเอ็นหั่นบาง ๆ ที่มีไขมัน สับละเอียดด้วยเครื่องเทศในครกหิน บางคนห่อปอเปี๊ยะด้วยตะเกียบ บางคนปั้นเป็นก้อนกลม กดให้แน่น แล้วนำไปย่าง ผมคิดว่าถ้าไม่มีเสียงกรอบของปอเปี๊ยะ ปอเปี๊ยะคงหมดความเป็นเอกลักษณ์ ปอเปี๊ยะทอดจะขาดความกรอบ ปอเปี๊ยะทอดแผ่นบาง ๆ หั่นเป็นแปดชิ้น ห่อด้วยกุ้งตัวเล็ก ๆ และต้นหอม ทอดจนเหลืองกรอบ แล้วนำออกจากเตา ผักใบเขียวสดในตะกร้าประกอบด้วยผักกาดหอม สมุนไพร ใบโหระพาขาว พริกขี้หนู ปลาสะระแหน่ แตงกวาสับ มะม่วงเปรี้ยวหั่นบาง ๆ หรือมะเฟือง ซอสถั่วเหลืองสำหรับปอเปี๊ยะทอดคือเคล็ดลับของชาวนิญฮวา แช่ข้าวเหนียวให้นิ่ม ตำให้ละเอียด ผสมข้าวเหนียวในน้ำเย็น กำจัดสีกุ้งออก นำไปตั้งไฟ คนให้เข้ากัน เมื่อข้าวเหนียวสุกและปรุงรสแล้ว ให้นำเมล็ดข้าวสีต่างๆ มาบด กรองน้ำ แล้วคลุกเคล้ากับซีอิ๊วจนได้สีแดงและเหลือง เมื่อลูกค้าสั่งปอเปี๊ยะ เจ้าของร้านจะรีบหยิบกระดาษห่อข้าว โรยผักต่างๆ เช่น แตงโม มะม่วง โรยหน้าด้วยปอเปี๊ยะทอด หั่นเป็นชิ้นพอดีคำ ม้วนเบาๆ ถือปอเปี๊ยะทอด จิ้มซีอิ๊ว กัดคำแรก สัมผัสแผ่นห่อข้าวที่คลุกเคล้ากับเส้นหมี่เหนียวนุ่ม ปอเปี๊ยะทอดร้อนๆ ชุบน้ำหวาน ผสมผสานกับปอเปี๊ยะทอดกรอบ รสเปรี้ยวนิดๆ จากมะม่วง รสเผ็ดจากพริก รสเย็นจากแตงกวา และที่สำคัญคือซีอิ๊วข้นๆ หวานๆ เค็มๆ

ร้านขนมหวานของคุณเหงียนข้างบ้านเปลี่ยนทุกวัน พุดดิ้งแป้งสาลีไส้ถั่วหรือถั่วเขียวทั้งเหนียวนุ่มและเข้มข้น พุดดิ้งถั่วหวานในถ้วยหอมหวานเข้มข้น หรือจะแวะร้านซู่ซ่า ซู่ซ่า และฮอตดาตของสาวบ้านเก่าแถวบ้าน สั่งน้ำเชื่อมคาราเมลใส่น้ำแข็งบดโรยหน้า แล้วสัมผัสความเย็นสดชื่นแบบบ้านๆ ทั่วร่างกายก็ได้

เหล่าหญิงชรายังคงทำงานหนักในตลาดเพื่อรักษารสชาติและกลิ่นหอมของโจ๊ก แพนเค้ก และบะหมี่ปลาที่ขึ้นชื่อของพวกเขาเอาไว้ บางคนกลับคืนสู่ผืนดิน ทิ้งไว้เพียงความว่างเปล่าที่ไม่อาจเติมเต็มได้ แม้คนรุ่นใหม่จะเข้ามาครอบครอง บัดนี้ซูเปอร์มาร์เก็ตเย็นสบาย มีเครื่องปรับอากาศ และมีตลาดเล็กๆ ผุดขึ้นทุกหัวมุมถนน ตลาดดิงห์จึงแทบจะกลายเป็นตลาดขายส่ง เช้าตรู่คึกคัก ก่อนจะเงียบเหงาลงอย่างน่าเวทนา

ขณะยืนอยู่ท่ามกลางความเร่งรีบและวุ่นวายของตอนเช้า ฉันก็พบร่างของตัวเองที่ไหนสักแห่ง เด็กน้อยกำลังนั่งเงียบๆ บนตักแม่ของเขาที่มุมตลาด

เหงียน ฮู ไท

ที่มา: https://baokhanhhoa.vn/van-hoa/sang-tac/202508/ra-cho-ma-coi-7117872/