Bài chòi 'thức giấc' trên gốm

Tại làng nghề hơn 500 năm ở Quảng Nam đang có sự hồi sinh của tinh hoa gốm cổ qua bàn tay của những người trẻ. Họ đang thổi luồng gió mới để biến sản phẩm gốm Thanh Hà thủ công thành những tác phẩm nghệ thuật.

Bên trong cơ sở sản xuất gốm truyền thống của gia đình ở khối phố Nam Diêu, P.Thanh Hà (TP.Hội An, Quảng Nam), khi anh Lê Văn Nhật (37 tuổi) tỉ mỉ từng nét vẽ trên tác phẩm gốm thì vợ anh hào hứng giới thiệu về những sản phẩm độc lạ cho nhóm du khách nước ngoài. Đấy là những chiếc tò he, cốc in hình đèn lồng, hoa sen, chùa Cầu, phố Hội…, đặc biệt là bộ trang sức thẻ bài chòi. Được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của TP.Hội An năm qua, bộ trang sức thẻ bài chòi chính là minh chứng sống động cho sự sáng tạo không ngừng nghỉ của thế hệ trẻ làng gốm.

Những tác phẩm đặc sắc được các nghệ nhân trẻ ở làng gốm Thanh Hà tạo ra

Ảnh: Mạnh Cường

Năm 2017, khi nghệ thuật bài chòi được UNESCO công nhận di sản văn hóa phi vật thể, vợ chồng anh Nhật có ý định làm sản phẩm trang sức thẻ bài chòi. Nhưng phải đến năm 2024, họ mới bắt đầu thử nghiệm và may mắn được khách hàng yêu thích, đón nhận.

Anh Lê Văn Nhật tạo hình linh vật rắn

Ảnh: Mạnh Cường

Anh Lê Văn Nhật tạo hình linh vật rắn

Ảnh: Mạnh Cường

Bộ trang sức này không chỉ là một món đồ bắt mắt mà còn là một câu chuyện văn hóa được kể bằng gốm, mang theo sứ mệnh quảng bá ý nghia, cách chơi và nét đẹp nghệ thuật của một trò chơi dân gian tầm di sản thế giới đến với du khách.

Anh Lê Văn Nhật (TP.Hội An, Quảng Nam)

"Bộ trang sức này không chỉ là một món đồ bắt mắt mà còn là một câu chuyện văn hóa được kể bằng gốm, mang theo sứ mệnh quảng bá ý nghĩa, cách chơi và nét đẹp nghệ thuật của một trò chơi dân gian tầm di sản thế giới đến với du khách", anh Nhật nói.

Không đơn thuần là sản phẩm được bán ra, mà đấy còn là cách lan tỏa giá trị văn hóa, biến mỗi món đồ gốm thành một "đại sứ văn hóa". Những chiếc bình hoa được lấy ý tưởng từ bao ngôi nhà cổ phố Hội với mái ngói âm dương đặc trưng được anh Nhật trưng bày một cách trang trọng. "Những sản phẩm tạo ra từ làng gốm cổ Thanh Hà không chỉ là đồ trang trí mà còn là một mảnh ký ức, một phần hồn của Hội An được gói gọn trong gốm", anh Nhật tâm sự.

Những thẻ bài chòi được anh Lê Văn Nhật tạo ra từ gốm

Ảnh: Mạnh Cường

Những thẻ bài chòi được anh Lê Văn Nhật tạo ra từ gốm

Ảnh: Mạnh Cường

Ông Nguyễn Văn Lanh, Phó chủ tịch UBND TP.Hội An, khẳng định chính những người trẻ ở làng gốm Thanh Hà là nhân tố quan trọng trong việc quảng bá, giới thiệu với du khách trong và ngoài nước về nghệ thuật làm gốm truyền thống. Những nghệ nhân trẻ đã không ngừng sáng tạo để cho ra sản phẩm mới lạ, độc đáo, hòa vào nét đẹp văn hóa xưa.

Nghệ nhân Nguyễn Viết Lâm tỉ mỉ “trang điểm” cho sản phẩm gốm

Ảnh: Mạnh Cường

Nghệ nhân Nguyễn Viết Lâm tỉ mỉ “trang điểm” cho sản phẩm gốm

Ảnh: Mạnh Cường

Khi những người trẻ quay về với làng nghề và nuôi dưỡng niềm đam mê với gốm, họ không chỉ là người kế thừa mà còn là những nhà sáng tạo. Họ mang sức sống, nét đẹp đặc trưng của đất, người Hội An nói riêng và văn hóa xứ Quảng nói chung vào các tác phẩm thủ công của mình. "TP sẽ phát huy hơn nữa tài năng sáng tạo trong cộng đồng. Chính quyền sẽ tạo môi trường, cơ hội để phục hồi và phát triển dòng men mới cũng như những giá trị truyền thống quý giá của TP.Hội An", ông Lanh nói.

Hồi sinh gốm men Thanh Hà

Nguyễn Viết Lâm, 28 tuổi, chủ cơ sở sản xuất gốm Sơn Thủy ở làng gốm Thanh Hà (TP.Hội An), đã phục dựng thành công kỹ thuật làm gốm men, một trong 3 dòng sản phẩm chính của gốm Thanh Hà (cùng với gốm đỏ, gốm sành). Nguyễn Viết Lâm là đời thứ 6 tiếp nối nghề gốm gia truyền. Anh luôn tìm tòi, cải tiến mẫu mã và cùng người cha học hỏi kinh nghiệm từ các làng nghề gốm khác trên cả nước.

Năm 2016, khi được chính quyền thành phố tạo điều kiện sang Nhật Bản tham quan, học hỏi mô hình sản xuất gốm men trứ danh của xứ sở hoa anh đào, Nguyễn Viết Lâm tìm ra công thức phù hợp, tạo nên chất men cho sản phẩm gốm giống như người xưa của làng Thanh Hà từng làm. Đây được xem là bước đột phá quan trọng, giúp "hồi sinh" dòng gốm men Thanh Hà. Những sản phẩm do vợ chồng anh Nguyễn Viết Lâm tạo ra luôn giữ được nét đẹp xưa của gốm Thanh Hà, chỉ cải tiến thêm mẫu mã, chất lượng của men gốm, cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.

Nguồn: https://thanhnien.vn/bai-choi-thuc-giac-tren-gom-18525061720551297.htm