Khởi nghiệp từ giống xoài Tứ Quý

Hành trình khởi nghiệp

Dẫn chúng tôi thăm vườn xoài Tứ Quý với diện tích gần 3ha đang chuẩn bị cho thu hoạch lứa thứ 2 tại thôn Kiên Phước, xã Ái Tử, anh Điền cho biết, anh sinh ra và lớn lên tại tỉnh Khánh Hòa, vùng đất nổi tiếng với xoài Cam Lâm.

Với mong muốn lập nghiệp lâu dài tại tỉnh Quảng Trị, nhận thấy điều kiện đất đai, khí hậu tại xã Triệu Ái (nay thuộc xã Ái Tử) khá tương đồng với vùng Cam Lâm, năm 2020, anh đã quyết định đầu tư gần 900 triệu đồng để mua 2,8ha đất trồng keo, tràm của người dân địa phương; bỏ thêm gần 500 triệu đồng để san ủi mặt bằng, lắp đặt hệ thống tưới tự động và đào hố, trồng hơn 1.200 cây xoài Tứ Quý.

Sau 3 năm chăm sóc, vườn xoài đã cho thu hoạch lứa quả bói đầu tiên vào năm 2024, với sản lượng hơn 10 tấn, mang về gần 200 triệu đồng. Đến thời điểm này, anh đang chuẩn bị thu hoạch lứa xoài thứ hai với sản lượng dự kiến từ 60-70 tấn. Đặc biệt, sản phẩm được doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ với giá từ 19.000-20.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, ước tính thu lãi khoảng 1 tỉ đồng.

Vườn xoài Tứ Quý rộng 2,8ha của anh Võ Thanh Điền tại thôn Kiên Phước, xã Ái Tử - Ảnh: L.A

Anh Điền cho biết, nguồn gốc của tên gọi “Tứ Quý” là do giống xoài này có khả năng ra hoa và kết trái quanh năm, không theo mùa vụ cố định. Nhờ vậy, người trồng có thể điều chỉnh mùa vụ thu hoạch phù hợp để đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất. Giống xoài này cũng nổi bật với khả năng dễ ra hoa, đậu quả, ít sâu bệnh, thích nghi tốt với nhiều loại đất và điều kiện khí hậu.

Kích thước quả lớn, bình quân từ 0,4-0,6kg/quả, chăm sóc tốt có thể đạt từ 0,7-0,8 kg/quả; thịt quả nhiều, lên đến 75%-80% trọng lượng quả, hạt mỏng, nhỏ, ít xơ, có vị ngọt thanh đặc trưng, rất được thị trường ưa chuộng. Năng suất thu hoạch ổn định, nếu chăm sóc tốt có thể đạt từ 20-25 tấn/ha.

Hướng đi mới cho nông dân địa phương

Theo kinh nghiệm của anh Điền, xoài Tứ Quý phát triển tốt nhất trên đất phù sa, đất thịt nhẹ và cần chủ động nguồn nước tưới. Cây được trồng cách nhau 5m. Mỗi hố bón lót từ 20-30kg phân chuồng hoai mục kết hợp với 0,5kg phân lân và 0,2kg vôi bột trộn đều với đất.

Cây giống có chiều cao từ 60-80cm, thân khỏe và không có dấu hiệu sâu bệnh. Giai đoạn kiến thiết cơ bản từ năm thứ 1 đến năm thứ 3, chủ yếu tập trung vào phát triển bộ khung tán cân đối, tỉa cành định hình. Bón phân đầy đủ, cân đối NPK và các nguyên tố vi lượng, tưới nước đầy đủ, đặc biệt là trong mùa khô. Giai đoạn thu hoạch từ năm thứ 4 trở đi, cần tập trung quản lý ra hoa, đậu quả, điều tiết năng suất. Bón phân đúng thời điểm và liều lượng, đặc biệt là bổ sung kali và canxi để tăng chất lượng trái; xử lý ra hoa bằng các biện pháp kỹ thuật để đa dạng thời gian thu hoạch.

Để tránh thu hoạch trùng vụ với xoài Cam Lâm, vào đầu tháng 3, anh bắt đầu xử lý tạo mầm cho ra hoa để thu hoạch vào tháng 8. Để xoài có kích thước lớn, anh chỉ để lại khoảng 150 trái/cây. Sau khi đậu quả khoảng 40 ngày, xoài đạt kích cỡ bằng khoảng ngón tay cái, anh sử dụng túi chuyên dụng hoặc giấy báo để bao trái, tránh côn trùng như ong, ruồi vàng chích hút gây hại và tạo màu sắc đẹp, đồng đều cho trái.

Ngoài ra, thay vì can thiệp để xoài Tứ Quý ra hoa, đậu quả vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm trên cùng một vườn, anh tập trung xử lý cho ra hoa, đậu quả đồng loạt và thu hoạch toàn bộ một lần. Sau đó tập trung tỉa cành, bón phân, chăm sóc để hồi phục sức khỏe cho cây.

Anh Võ Thanh Điền bên vườn xoài Tứ Quý của mình - Ảnh: L.A

Xoài Tứ Quý được thu hoạch khi đạt 90-100 ngày sau khi đậu quả, vỏ có màu xanh chuyển vàng nhạt ở phần cuống. Cũng theo anh Điền, giống xoài này sở hữu hương vị độc đáo, thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của quả. Khi còn xanh, xoài có vị chua thanh, ngọt nhẹ, thịt quả giòn, chắc. Khi chín, nó lại mang đến một trải nghiệm hoàn toàn khác. Thịt quả chuyển sang màu vàng cam đẹp mắt, mềm mịn nhưng vẫn giữ được độ chắc nhất định, ít xơ, có vị ngọt đậm đà và đặc biệt là hương thơm nồng đặc trưng lan tỏa ngay khi vừa cắt ra.

Theo Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Ái Tử Đặng Quang Anh, mô hình trồng xoài Tứ Quý là mô hình đầu tiên trên địa bàn xã. Qua theo dõi có thể khẳng định, giống xoài Tứ Quý rất phù hợp với thổ nhưỡng ở địa phương, có đầu ra ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với trồng rừng sản xuất.

Trước mắt, đã có một số hộ lân cận đến học hỏi kinh nghiệm và trồng xoài trong vườn nhà. Với lợi thế hơn 7.800ha rừng trồng trên toàn xã, địa phương sẽ có giải pháp khuyến khích, tạo điều kiện để các hộ dân chuyển đổi cây trồng, tăng thu nhập.

Đồng thời, hỗ trợ người trồng trong việc tìm kiếm thị trường, hình thành chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm để tránh tình trạng thương lái ép giá khi đến vụ thu hoạch; phối hợp với cơ quan chuyên môn trong việc hướng dẫn sản xuất theo quy trình VietGAP, hữu cơ… để sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn.

Lê An

Nguồn: https://baoquangtri.vn/kinh-te/202509/khoi-nghiep-tu-giong-xoai-tu-quy-5036093/