Tự chủ trở thành động lực phát triển giáo dục đại học
Chiều 11/7, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm “Tự chủ đại học – Cơ hội nào để phát triển?" Tọa đàm thu hút nhiều chuyên gia đầu ngành cùng phân tích về những chuyển động, thuận lợi, khó khăn và cơ hội để phát triển hệ thống đại học.
PGS.TS Hoàng Đình Phi – Hiệu trưởng Trường Quản trị và Kinh doanh (HSB), Đại học Quốc gia Hà Nội – chia sẻ, hành trình tự chủ hoàn toàn của một trường đại học công lập tại Việt Nam đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của tập thể.
Trong bối cảnh toàn cầu, giáo dục đại học cần được định vị ở đỉnh cao của kim tự tháp tri thức, thay vì phổ cập hóa một cách đại trà. Không phải mọi tỉnh đều cần một trường đại học quy mô lớn, mà cần tập trung vào chất lượng khoa học và đào tạo.
“Đối với những người không phù hợp với con đường học thuật, việc học nghề hoặc các ngành đào tạo khác là lựa chọn hợp lý, tránh lãng phí thời gian, nguồn lực của gia đình và xã hội” - PGS.TS Hoàng Đình Phi nêu quan điểm.
Thời gian qua, tự chủ của Việt Nam trở thành động lực thúc đẩy phát triển hệ thống giáo dục đại học nước ta, PGS.TS Lưu Bích Ngọc – Chánh Văn phòng Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực nhìn nhận.
Dù có nhiều thành tựu đáng ghi nhận, song PGS.TS Lưu Bích Ngọc cho rằng, trong 10 năm trở lại đây, tốc độ đi hơi chậm so với mong muốn của Đảng, Nhà nước, cũng như của xã hội.
Nêu 3 lý do, nguyên nhân chính, PGS.TS Lưu Bích Ngọc phân tích: Thứ nhất, xã hội và chính các cơ sở giáo dục đại học hiện nay ở Việt Nam trong thời gian qua đã hiểu chưa đúng về tự chủ đại học.
Nhà nước ban hành chủ trương chính sách là tăng cường tự chủ đại học nhưng lại cắt đầu tư ngân sách, điều đó khiến cho tự chủ đại học đồng nghĩa với tự chủ là các cơ sở giáo dục phải tự lo.
Thứ hai là, tồn tại tình trạng mâu thuẫn trong quyền lực, điều hành, quản lý. Các cơ sở giáo dục đại học hiện nay còn sự chồng lấn giữa Hội đồng trường, Đảng uỷ và Ban Giám hiệu nhà trường, dẫn đến sự không hiệu quả trong điều hành nội bộ của các cơ sở giáo dục đại học.
Thứ ba là cơ chế tự chủ chưa thực sự mở. Khi tự chủ, các cơ sở giáo dục đại học vẫn phải tuân thủ theo các hệ thống, văn bản pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, giữa các luật này chưa thống nhất, đồng bộ về cơ chế đã khiến các cơ sở giáo dục đại học bó chân, bó tay khi thực hiện tự chủ.
Đổi mới giáo dục đào tạo phải có quan niệm, tư duy mới
GS.TS Nguyễn Xuân Yêm – Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống, Trường Quản trị và Kinh doanh (Đại học Quốc gia Hà Nội) – cho rằng, tới đây, Trung ương sẽ ban hành 01 nghị quyết về hiện đại hóa và đột phá giáo dục đào tạo.
“Một mô hình quản trị tốt về giáo dục và đào tạo là mô hình chóp như PGS.TS Hoàng Đình Phi vừa nêu” - GS.TS. Nguyễn Xuân Yêm nhấn mạnh, đồng thời gợi mở, giáo dục đại học - giáo dục tinh hoa, cần tính toán lại, rút bớt các trường đại học để có những mạnh.
Những nơi có đại học quốc gia, đại học vùng không nên để những trường đại học nhỏ, thiếu cả về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất. Đối với địa phương có phát triển đô thị hóa cao, cần đào tạo nguồn nhân lực hoặc các tập đoàn kinh tế lớn thì nên ưu tiên phát triển các trường đại học của các cơ sở này.
Cũng theo GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, muốn đổi mới giáo dục đào tạo, coi đây là đột phá thì phải tăng quyền cho hiệu trưởng. Tất cả đổi mới của nhà trường phải bắt đầu từ thầy giáo, đặc biệt là hiệu trưởng, người quyết định sự đổi mới và thành công của giáo dục và đào tạo.
Ngoài ra, muốn đổi mới giáo dục đào tạo phải có quan niệm mới, tư duy mới về thầy giáo. Theo đó, thầy giáo ngày nay không chỉ giỏi về dạy học, giỏi về nghiên cứu khoa học mà còn phải giỏi về thực tiễn.
Đội ngũ giáo viên không chỉ là kiêm chức, phải tham gia vào công tác quản lý, tổ chức giảng dạy; những nơi dạy về kinh tế phải có sự tham gia của các nhà hoạt động kinh tế, các giám đốc doanh nghiệp dạy cho các em cách làm giàu.
“Thầy giáo không biết cách tự làm giàu cho mình thì không thể đi dạy người khác làm giàu được, đây là một thực tiễn” - GS.TS Nguyễn Xuân Yêm gợi mở, đồng thời cho rằng, phải tăng cường nguồn lực. Quốc hội, Chính phủ ưu tiên phát triển, dành nguồn ngân sách thỏa đáng, trong điều kiện có thể của Việt Nam, cho giáo dục và đào tạo.
Cùng với đó, phải mở rộng hợp tác quốc tế, trong điều kiện hiện nay, muốn đưa đại học Việt Nam ngang bằng, đuổi kịp với các đại học trên thế giới, dứt khoát phải mở rộng hợp tác quốc tế. Nếu làm tốt điều này, sinh viên của chúng ta ra trường có thể làm việc trong môi trường toàn cầu.
Từ đó, chúng ta sẽ có cơ sở vật chất hiện đại, như chúng tôi đang xúc tiến dự án xây dựng phòng thực hành an ninh mạng trực tiếp và trực tuyến, bằng nguồn vận động tài trợ của nước ngoài. Hy vọng đây cũng là nơi hiện đại, ngang bằng với quốc tế.
Với phương châm "tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả", với tư cách là người nghiên cứu về giáo dục và quản trị giáo dục, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm mong muốn mô hình tự chủ đại học sẽ được Trung ương tổng kết, để sau đó nhân rộng trong thời kỳ mới của đất nước.
Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/giao-duc-dai-hoc-can-dinh-vi-o-dinh-cao-cua-kim-tu-thap-tri-thuc-post739378.html
Bình luận (0)