Chung tay hành động vì quyền sinh sản của mỗi người

Ngày Dân số Thế giới 11/7 năm nay, Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc lựa chọn chủ đề: “Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi”. Mục đích của chủ đề nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trao quyền cho mỗi cá nhân, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên để họ có thể đưa ra các quyết định về sinh sản một cách tự nguyện trong bối cảnh thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng như: Biến đổi khí hậu, dịch chuyển dân số, bất ổn kinh tế và bất bình đẳng xã hội. Nhân dịp này, phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Quảng Trị đã có cuộc trao đổi với Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh Quảng Trị Trương Hữu Thiện về một số nội dung liên quan.

Tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ -Ảnh: K.S

Chào ông! Trước hết, xin chúc mừng những kết quả đã đạt được của ngành dân số tỉnh Quảng Trị trong thời gian qua. Liên quan chủ đề ngày Dân số Thế giới 11/7 năm nay, ông có thể phân tích rõ hơn những vấn đề "Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi" hiện nay?

- Hiện nay, mỗi người đều có quyền tự do và trách nhiệm đưa ra các quyết định liên quan đến việc sinh sản của mình, bao gồm việc có con, không có con, thời điểm sinh con và số lượng con mà không chịu sự ép buộc, phân biệt đối xử hoặc bạo lực. Thế giới đang thay đổi nhanh chóng, bao gồm biến đổi khí hậu, di cư, bất bình đẳng giới và các cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu, tất cả đều có tác động đáng kể đến quyền tự quyết về sinh sản.

Vì vậy, chủ đề của ngày Dân số Thế giới 11/7 năm nay nhằm kêu gọi sự tham gia của các chính phủ, tổ chức quốc tế, cộng đồng và các cá nhân trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền tự quyết về sinh sản, đồng thời giải quyết các thách thức liên quan đến giới, kinh tế và xã hội. Mục tiêu của chúng ta không phải là điều chỉnh tỉ lệ sinh, mà cung cấp cho mỗi cá nhân đầy đủ thông tin và phương tiện để họ tự do và có trách nhiệm quyết định số con, khoảng cách giữa các lần sinh và thời điểm sinh con.

Vậy Chi cục Dân số tỉnh đã và đang triển khai những hoạt động gì để kỷ niệm ngày Dân số Thế giới 11/7/2025, thưa ông?

- Sau khi có văn bản hướng dẫn của Cục Dân số về nội dung hoạt động, Chi cục Dân số tỉnh đã ban hành kế hoạch và tổ chức hướng dẫn trung tâm y tế khu vực và trạm y tế các xã, phường xây dựng kế hoạch chi tiết hưởng ứng sự kiện này. Đồng thời phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí địa phương xây dựng và đăng tải các tin, bài, phóng sự, chuyên mục phản ánh, tuyên truyền về công tác dân số và phát triển; các nội dung, chủ đề ngày Dân số Thế giới 11/7 trên địa bàn.

Đẩy mạnh tuyên truyền chủ đề trên các trang mạng xã hội, băng rôn, khẩu hiệu, hướng dẫn đội ngũ làm công tác dân số các cấp thay khung avatar (facebook/zalo) chào mừng ngày Dân số Thế giới 11/7...

Đặc biệt, tập trung tuyên truyền ở các vùng trọng điểm, đặc thù tại các xã, phường có tỉ số giới tính khi sinh cao và các địa bàn có tỉ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cao ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Lồng ghép hoạt động truyền thông hưởng ứng sự kiện ngày Dân số Thế giới 11/7 thông qua các hội nghị, các buổi tập huấn, sơ kết hoạt động, các chương trình, đề án dân số và phát triển tại địa phương. Triển khai các loại hình cung cấp thông tin, dịch vụ dân số, chăm sóc SKSS/KHHGĐ tại trạm y tế nhằm tạo điều kiện tiếp cận thuận lợi các dịch vụ cho đối tượng, người dân trên địa bàn.

Các nội dung truyền thông chủ yếu như: Nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội; Lợi ích và tầm quan trọng của việc tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn cho nam, nữ thanh niên; Thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh tật trước sinh và sơ sinh; Phổ biến các quy định của pháp luật về cấm tảo hôn, kết hôn cận huyết thống; Tạo sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội trong việc thực hiện đưa tỉ số giới tính khi sinh dần về mức cân bằng tự nhiên; Ý nghĩa, tầm quan trọng của chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho người cao tuổi...

Đồng thời phối hợp tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động thực hiện tốt chủ trương, chính sách công tác dân số và phát triển trong tình hình mới, trong đó có nội dung của Pháp lệnh số 07/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sửa đổi, bổ sung Điều 10 của Pháp lệnh Dân số 06/2003/UBTVQH11 có hiệu lực thi hành từ ngày 3/6/2025.

Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai - Ảnh: K.S

Ông có thể thông tin khái quát về những kết quả nổi bật góp phần nâng cao chất lượng dân số của địa phương thời gian qua? Ông muốn gửi gắm điều gì thông qua việc thực hiện chủ đề ngày Dân số Thế giới 11/7 năm nay?

- Thời gian qua, nhờ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nên công tác dân số của tỉnh Quảng Trị đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Các mô hình về quy mô, cơ cấu và các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dân số được thực hiện có hiệu quả, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành vi của người dân về nâng cao chất lượng dân số.

Đặc biệt, năm 2024, mức giảm tỉ suất sinh là 0,69% so với năm 2023 (tính toàn tỉnh Quảng Trị mới), tỉ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh chiếm 59,4% tổng số bà mẹ mang thai; số người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ chiếm tỉ lệ 50,9%; số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai tính đến cuối năm là 186.756 cặp...

Nghiên cứu của Bộ Y tế và các cơ quan liên quan đã chỉ ra mức sinh thay thế hiện nay của Việt Nam đang giảm nhất trong 12 năm trở lại đây và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo. Do vậy, việc nâng cao tỉ suất sinh, duy trì mức sinh thay thế để chống già hóa dân số là vấn đề lớn, cần tiếp tục có các giải pháp căn cơ, dài hạn, toàn diện để giải quyết. Và hơn hết, rất cần sự chung tay của cộng đồng để cùng hành động vì quyền sinh sản của mỗi người, vì tương lai phát triển bền vững của quê hương và đất nước.

Xin cảm ơn ông!

Kô Kăn Sương (thực hiện)

Nguồn: https://baoquangtri.vn/chung-tay-hanh-dong-vi-quyen-sinh-san-cua-moi-nguoi-195696.htm