Vì sao nắng nóng bao trùm nhiều tỉnh, thành miền Bắc?

Theo lý giải của các chuyên gia khí tượng thuỷ văn, một vùng khí áp thấp xuất hiện có tâm ở khu vực Hà Nội với khí áp rất thấp khiến cho khu vực đồng bằng Bắc Bộ bị om nhiệt nên nhiệt độ có thể lên đến 43-45 độ C.

Ngày 3 và 4/8, Hà Nội và nhiều tỉnh, thành miền Bắc oi bức, có nơi nắng nóng đặc biệt gay gắt. Nhiệt độ thực đo trong ngày nhiều nơi chạm ngưỡng 40 độ C như trạm Hòa Bình (Phú Thọ) 39,7 độ C; trạm Lạc Sơn (Phú Thọ) 39,6 độ C; trạm Láng và Sơn Tây (Hà Nội) nhiệt độ lần lượt 39,7 độ C và 39,5 độ C; trạm Phủ Lý (Ninh Bình) 39,3 độ C.

Miền Trung cũng nắng nóng như đổ lửa, nhiều nơi ghi nhận nhiệt độ từ 38 đến trên 39 độ C như trạm Tuy Hòa (Đắk Lắk) 39,3 độ C; trạm Đô Lương (Nghệ An) 38,6 độ C; trạm Hoài Nhơn (Gia Lai) 38,8 độ C.

Theo chuyên gia khí tượng, do tầng thấp, vùng áp thấp nóng phía Tây phát triển sang, kết hợp với trường phân kỳ trên cao khiến thời tiết miền Bắc hôm nay oi nóng.

Thêm vào đó, một vùng khí áp thấp xuất hiện có tâm ở khu vực Hà Nội với khí áp rất thấp khiến cho khu vực đồng bằng Bắc Bộ "om nhiệt" nên nhiệt độ có thể lên đến 43-45 độ C. Cảm giác rất ngột ngạt về cuối buổi chiều và đầu giờ tối.

Hà Nội và nhiều tỉnh thành miền Bắc nắng nóng chạm ngưỡng 40 độ C.

Nguyên nhân trực tiếp và quan trọng nhất gây ra đợt nắng nóng này được Đài Khí tượng Thủy văn Bắc Bộ xác định là do ảnh hưởng của rìa phía Đông Nam vùng áp thấp nóng phía Tây. Vùng áp thấp nóng phía Tây là một hình thái thời tiết đặc trưng gây ra những đợt nắng nóng gay gắt và khô cho Việt Nam, đặc biệt là ở miền Bắc và miền Trung vào mùa hè.

Đây là một vùng áp suất không khí thấp thường hình thành ở khu vực phía Tây và Tây Nam Trung Quốc, Myanmar, Ấn Độ, Thái Lan, Lào. Do có bản chất là một vùng áp thấp, không khí trong khu vực này loãng hơn, dẫn đến việc nó dễ dàng bị đốt nóng bởi bức xạ mặt trời. Vào mùa hè, vùng áp thấp này phát triển mạnh và mở rộng phạm vi ảnh hưởng của nó về phía Đông và Đông Nam, vượt qua dãy Trường Sơn và tác động trực tiếp tới Việt Nam. Khi rìa phía Đông Nam của vùng áp thấp này bao trùm lên khu vực nào, nó sẽ gây ra các hiện tượng thời tiết đặc trưng với nhiệt độ cao, hiệu ứng gió phơn (gió Lào) và độ ẩm thấp.

Khi vùng áp thấp này phát triển mạnh và mở rộng về phía Đông Nam sẽ tác động tới Việt Nam, nó hoạt động như một "máy bơm" khổng lồ, liên tục đẩy khối không khí khô và nóng từ phía Tây sang khu vực đồng bằng Bắc Bộ, trong đó có Hà Nội. Luồng không khí này có đặc tính là khô và nóng, làm cho nhiệt độ bề mặt tăng lên nhanh chóng.

Cùng lúc đó, sự tồn tại của trường phân kỳ trên cao tạo ra một "vòm nhiệt" vô hình. Hiện tượng này làm cho không khí bị nén xuống, nóng lên, đồng thời ngăn cản sự hình thành mây. Chính vì vậy, bầu trời trong những ngày này thường quang đãng, nắng chói chang và cảm giác oi bức càng tăng lên.

Trường phân kỳ trên cao là hiện tượng không khí ở các tầng cao của khí quyển bị "phân tán" ra các phía. Điều này tạo điều kiện cho không khí ở các tầng thấp hơn chìm xuống (gọi là hiện tượng giáng áp). Khi không khí bị nén và chìm xuống, nó sẽ nóng lên và khô đi. Quá trình này tạo ra một "vòm nhiệt" vô hình, vừa trực tiếp làm tăng nhiệt độ, vừa ngăn cản sự hình thành mây, khiến cho bầu trời quang đãng và nắng chói chang hơn.

Chuyên gia dự báo, nắng nóng ở phía Bắc sẽ duy trì tới hết ngày 4/8. Tối ngày 4/8 sẽ có mưa dông ở miền núi và trung du phía Bắc. Khi đó miền Bắc mới hạ nhiệt. Khu vực Bắc Trung Bộ thì bị gió Lào khô nóng thổi từ dãy Trường Sơn theo hướng Tây Nam dội xuống nên cũng nóng khô người. Nắng nóng ở Bắc Trung Bộ và Trung Bộ có thể kéo dài nhiều ngày.

Ngoài các yếu tố khí tượng trên, môi trường đô thị cũng góp phần làm cho cảm giác nóng nực trở nên rõ rệt hơn với hiệu ứng "đảo nhiệt đô thị". Hiệu ứng đảo nhiệt đô thị là hiện tượng nhiệt độ không khí và bề mặt ở các khu vực đô thị cao hơn đáng kể so với các khu vực nông thôn hoặc ngoại ô xung quanh.

Cơ quan khí tượng đặc biệt lưu ý, nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời có thể chênh lệch từ 2-4 độ C so với nhiệt độ dự báo, thậm chí cao hơn, phụ thuộc vào các điều kiện mặt đệm như bê tông, đường nhựa.

Các vật liệu phổ biến trong xây dựng đô thị như bê tông, nhựa đường và các bề mặt tối màu khác có khả năng hấp thụ và giữ nhiệt từ bức xạ mặt trời rất cao. Lượng nhiệt này sau đó được từ từ giải phóng vào không khí, đặc biệt là vào ban đêm, làm cho nhiệt độ đô thị không giảm xuống nhanh như ở khu vực nông thôn.

Nguồn: https://cand.com.vn/Xa-hoi/vi-sao-nang-nong-bao-trum-nhieu-tinh-thanh-mien-bac--i776998/