Tổng Bí thư Tô Lâm với nhân dân tỉnh Bắc Ninh_Ảnh: TTXVN
Một số vấn đề lý luận, thực tiễn về văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam
Văn hóa là những gì “tinh hoa, tinh túy nhất, được chưng cất, kết tinh, hun đúc thành những giá trị tốt đẹp, cao thượng, đặc sắc nhất, rất nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình, tiến bộ”(1). Theo đó, văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam là những giá trị, chuẩn mực, nguyên tắc, phép ứng xử, giải quyết các mối quan hệ trong tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, thể hiện tính khoa học, cách mạng, dân chủ, tiến bộ, nhân văn. Nói một cách khái quát, cô đọng theo Chủ tịch Hồ Chí Minh thì văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam “là đạo đức, là văn minh”(2). Văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam là kết tinh, biểu hiện tập trung nhất của văn hóa dân tộc; là nền tảng, sức mạnh nội sinh bảo đảm cho việc thực hiện mục tiêu xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam là cốt lõi của văn hóa chính trị. Đó là những giá trị chân, thiện, mỹ trong đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật; trong các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; trong tác phong, lề lối làm việc, phong cách ứng xử, đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên; trong quan hệ giữa Đảng với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, giữa Đảng với nhân dân… Văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam được thể hiện phong phú, sinh động trong toàn bộ hoạt động của Đảng, cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, cả tư duy và hành động…, mà tựu trung lại, có thể khái quát trên một số phương diện chủ yếu sau:
Thứ nhất, tính cách mạng, khoa học, dân chủ, tiến bộ, nhân văn trong đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước phải đặt lợi ích quốc gia - dân tộc lên trên hết, trước hết; “thực sự xuất phát từ yêu cầu, nguyện vọng, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân”(3); được xây dựng trên cơ sở khoa học, tôn trọng quy luật khách quan, phù hợp với xu thế thời đại và thực tiễn đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm; việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh. Ngoài lợi ích của nhân dân, Đảng ta không có lợi ích gì khác. Đây chính là biểu hiện rõ nét nhất, sâu xa nhất, mang tính nền gốc về văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Thứ hai, tính khoa học, cách mạng, nhân văn trong những nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản; đồng thời, thực hiện các nguyên tắc: tự phê bình và phê bình, đoàn kết trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, gắn bó mật thiết với nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Đặc biệt, để giải quyết tốt mối quan hệ trong nội bộ Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu, đội ngũ đảng viên phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, sống với nhau có nghĩa có tình. Đảng nhấn mạnh tinh thần “thương yêu đồng chí” trong Điều lệ Đảng. Các nguyên tắc xây dựng Đảng được khẳng định và bổ sung, phát triển qua các nhiệm kỳ đại hội Đảng trên cơ sở tổng kết thực tiễn phong phú hoạt động lãnh đạo cách mạng và công tác xây dựng Đảng.
Thứ ba, tính tiên phong, gương mẫu, sự chuẩn mực về đạo đức cách mạng và phong cách ứng xử của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Sự gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên là một trong những phương thức lãnh đạo, cầm quyền quan trọng của Đảng, bởi “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền. Trí tuệ, đạo đức, sự tận tụy, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên là những biểu hiện thực tế sinh động, thuyết phục nhất đối với nhân dân về văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Việc rèn luyện đạo đức cách mạng, phong cách ứng xử của cán bộ, đảng viên phải thường xuyên, liên tục; đồng thời, đấu tranh không khoan nhượng với chủ nghĩa cá nhân - thứ giặc “nội xâm” nguy hiểm; bởi vì, “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”(4).
Thứ tư, mối quan hệ khoa học, phù hợp giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và các bộ phận cấu thành hệ thống chính trị. Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Các bộ phận đó gắn bó chặt chẽ với nhau, hợp thành một hệ thống chính trị thống nhất, cùng chung mục đích xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là một bộ phận của hệ thống ấy. Đảng lãnh đạo nhưng không bao biện, làm thay các tổ chức trong hệ thống chính trị, mà tôn trọng và phát huy vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng nhưng phát huy tính năng động, sáng tạo, thực hiện đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm theo Hiến pháp, pháp luật và điều lệ của từng tổ chức.
Thứ năm, mối liên hệ mật thiết giữa Đảng và hệ thống chính trị với nhân dân. Đảng Cộng sản Việt Nam tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; đoàn kết và lãnh đạo nhân dân tiến hành sự nghiệp cách mạng. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tập hợp, đoàn kết và đại diện cho tiếng nói, ý chí, lợi ích của các thành viên trước Đảng, Nhà nước; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên; quan tâm chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của các thành viên. Mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng và hệ thống chính trị với nhân dân chính là nguồn gốc chủ yếu tạo nên sức mạnh to lớn của Đảng và dân tộc ta, lập nên những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam gần một thế kỷ qua.
Nhận thức và tư duy lý luận của Đảng ta về xây dựng văn hóa lãnh đạo, cầm quyền không ngừng được hoàn thiện, phát triển. Nghị quyết số 03-NQ/TW, ngày 16-7-1998, của Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII, “Về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, nhấn mạnh một trong những nhiệm vụ cấp bách là xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết trong các tổ chức đảng và Nhà nước, trong các đoàn thể quần chúng...; đồng thời, kiên quyết loại bỏ những phần tử thoái hóa, biến chất về phẩm chất, đạo đức ra khỏi tổ chức đảng và cơ quan nhà nước. Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 9-6-2014, của Hội nghị Trung ương 9 khóa XI, “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” khẳng định một trong những nhiệm vụ trọng tâm để xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là chú trọng chăm lo xây dựng văn hóa trong Đảng, trong các cơ quan nhà nước và các đoàn thể. Đại hội XII của Đảng nêu quan điểm cũng như nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong chính trị và kinh tế; “coi trọng xây dựng văn hóa trong các tổ chức đảng, cơ quan nhà nước, trong hệ thống chính trị mà nội dung quan trọng là tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”(5). Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Xây dựng và thực hiện các chuẩn mực văn hóa trong lãnh đạo, quản lý. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa công sở lành mạnh, dân chủ, đoàn kết, nhân văn; đẩy lùi bệnh quan liêu, bè phái, mất đoàn kết, chủ nghĩa cơ hội và thực dụng”(6). Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 xác định việc xây dựng văn hóa trong Đảng, cơ quan nhà nước và cả hệ thống chính trị là để tạo động lực, niềm tin và lan tỏa mạnh mẽ trong nhân dân. Gần đây nhất, ngày 9-5-2024, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 144-QĐ/TW, về “Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới”. Rõ ràng, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về văn hóa đã liên tục hoàn thiện nhận thức về vai trò và nội hàm của văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, phù hợp với sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ. Trong đó, tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, ứng xử, giải quyết các mối quan hệ của từng tổ chức đảng, của mỗi cán bộ, đảng viên là những vấn đề trọng tâm, then chốt, cấp bách cần giải quyết khi xây dựng văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trong thời gian qua, với quyết tâm chính trị và sự lãnh đạo đúng đắn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự giám sát và hưởng ứng của nhân dân, văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam từng bước được củng cố và tăng cường. Tính tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên được phát huy cao độ trong phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống dịch bệnh. Đặc biệt, trong phòng, chống đại dịch COVID-19, tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị, nhất là cán bộ trong ngành y tế, quân đội, công an và cán bộ cấp cơ sở đã nêu cao tinh thần trách nhiệm trên tuyến đầu nguy hiểm, vì nhân dân phục vụ, ngày đêm chăm sóc sức khỏe, bảo vệ tính mạng cho nhân dân. Đây là những biểu hiện sinh động, thuyết phục nhất trước nhân dân ta và bạn bè quốc tế về văn hóa, đạo đức sáng ngời của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công tác phòng, chống tham nhũng được lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, toàn diện; “tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn và có chiều hướng giảm”(7). Giao tiếp, ứng xử của cán bộ, công chức với công dân trong thực thi công vụ có chuyển biến rõ rệt. Niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa không ngừng được nâng lên.
Tuy nhiên, văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn còn không ít những hạn chế, bất cập. Đặc biệt, “tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, “lợi ích nhóm”, bệnh lãng phí, vô cảm, bệnh thành tích ở một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi”(8). Đó cũng chính là những biểu hiện suy thoái về văn hóa, lệch chuẩn văn hóa của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Tình trạng đó ảnh hưởng tiêu cực đến năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Tình hình mới và giải pháp tăng cường xây dựng văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng hiện nay
Đất nước đang mạnh mẽ bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - “kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu”(9), đòi hỏi cần tăng cường xây dựng văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay; trong đó, tập trung vào một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, hoạch định Cương lĩnh, đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn, khoa học, sát thực tiễn; kiên định các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Đây là vấn đề hàng đầu, là biểu hiện ở khía cạnh “trí tuệ”, “văn minh” của văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam; bảo đảm Cương lĩnh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội được xây dựng trên cơ sở khoa học, bám sát thực tiễn, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân, đặt lợi ích quốc gia - dân tộc lên cao nhất. Mọi chủ trương, chính sách “phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu; bảo đảm mọi người dân đều được thụ hưởng những thành quả của đổi mới, phát triển, được sống hạnh phúc trong môi trường an ninh, an toàn, không ai bị bỏ lại phía sau”(10).
Thắm tình quân dân_Nguồn: baoquangnam.vn
Do đó, phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới; kiên định, vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong từng giai đoạn cách mạng. Nâng cao “năng lực dự báo và chất lượng công tác hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu hướng phát triển của thời đại”(11). Kịp thời thể chế hóa, cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng thành chính sách và pháp luật của Nhà nước, chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Xây dựng hệ thống chính sách, pháp luật đầy đủ, kịp thời, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, tạo hành lang pháp lý cho người dân và doanh nghiệp. Chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cần thiết thực, cụ thể, phù hợp với các tầng lớp nhân dân để nhanh chóng đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Bảo đảm thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng. Cần tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng với tinh thần “trên dưới đồng lòng”, “dọc ngang thông suốt”. Giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính tiên phong của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Mọi biểu hiện xa rời hay vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ sẽ làm xói mòn bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Cụ thể hóa các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng thành các quy chế, quy định cụ thể để thống nhất nhận thức và thực hiện. Đề cao vai trò lãnh đạo của tập thể đi đôi với tăng cường trách nhiệm cá nhân người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị. Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, thống nhất của Trung ương, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương để phát huy tính năng động, sáng tạo của địa phương, nhất là ở cơ sở.
Hai là, xác định rõ và cụ thể hóa kế hoạch, nội dung, mục tiêu, chỉ tiêu, biện pháp xây dựng văn hóa trong từng tổ chức đảng, từng cơ quan, đơn vị, địa phương.
Trên cơ sở nhận thức đúng vị trí, vai trò của văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng cần đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Trước hết, cần xác định rõ và cụ thể hóa kế hoạch, nội dung, mục tiêu, chỉ tiêu, biện pháp xây dựng văn hóa trong từng tổ chức đảng, từng cơ quan, đơn vị, địa phương; gắn các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển văn hóa và xây dựng con người với các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của từng ngành, từng cấp; tập trung giải quyết các khâu đột phá và các vấn đề trọng tâm, bức xúc trong thực tiễn. Đề cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là người đứng đầu trong xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nghị quyết, chỉ thị, chương trình hành động về xây dựng văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.
Khẩn trương “nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới”(12). Những giá trị này cần bám sát vào điều kiện thực tiễn của nước ta, bảo đảm sự cân đối, hài hòa giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại, dân tộc và quốc tế, đặc thù và phổ quát. Trên cơ sở đó, xác định và triển khai hệ giá trị văn hóa của Đảng và của hệ thống chính trị thời kỳ mới để các tổ chức trong hệ thống chính trị quán triệt, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện bảo đảm thống nhất, đồng bộ. Các cấp, các ngành cần “xây dựng và thực hiện các chuẩn mực văn hóa trong lãnh đạo, quản lý. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa công sở lành mạnh, dân chủ, đoàn kết, nhân văn”(13). Bổ sung, hoàn thiện, cụ thể hóa các chuẩn mực văn hóa phù hợp gắn với nhiệm vụ chính trị của từng loại hình tổ chức đảng, từng địa phương, cơ quan, đơn vị. Gắn các tiêu chí về xây dựng văn hóa trong đánh giá chất lượng tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị và phân loại kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên làm cơ sở cho từng tổ chức, cá nhân phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện.
Ba là, tăng cường rèn luyện đạo đức cách mạng, phong cách làm việc cho mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có năng lực, có phẩm chất đạo đức, tận tụy, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; nêu cao ý thức thượng tôn pháp luật, dân chủ đi đôi với kỷ luật, kỷ cương; tự do cá nhân gắn với trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân là trọng tâm xây dựng văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam. “Tập trung tinh gọn bộ máy, tổ chức các cơ quan của Đảng, thực sự là hạt nhân trí tuệ, là “bộ tổng tham mưu”, đội tiên phong lãnh đạo cơ quan nhà nước”(14).
Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021, của Bộ Chính trị, “Về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh””. Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết, Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, khóa XIII; gắn với phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Thường xuyên giáo dục cán bộ, đảng viên thấm nhuần đạo đức cách mạng theo Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 9-5-2024, của Bộ Chính trị, “Về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới”. Kịp thời tôn vinh, biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu, điển hình về đạo đức, có sức ảnh hưởng sâu rộng trong Đảng và ngoài xã hội.
Thực hiện nghiêm các quy định về nêu gương, nhất là Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25-10-2018, của Ban Chấp hành Trung ương, “Về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”; Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25-10-2021, của Ban Chấp hành Trung ương, “Về những điều đảng viên không được làm”. Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ chủ chốt, người đứng đầu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác, lề lối làm việc. Mỗi cán bộ, đảng viên cần thường xuyên “tự soi, tự sửa”, đề cao tinh thần tự phê bình và phê bình; ra sức thực hành đạo đức cách mạng, nói đi đôi với làm, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, thương yêu đồng chí.
Bốn là, đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng với hệ thống chính trị; tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.
Đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với Nhà nước. Đảng không buông lỏng vai trò lãnh đạo, cầm quyền, đồng thời không bao biện, làm thay Nhà nước; “chú trọng lãnh đạo đổi mới, nâng cao chất lượng lập pháp, cải cách hành chính và cải cách tư pháp”(15). Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, vừa bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy mạnh mẽ vai trò, tính tự chủ, năng động, sáng tạo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp; thúc đẩy đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức, cơ quan trong hệ thống chính trị. Đổi mới phương pháp, phong cách, lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo của Đảng từ Trung ương tới cơ sở; xây dựng và thực hiện phong cách làm việc khoa học, dân chủ, tập thể. Cụ thể hóa, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, đặt trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan, đơn vị. Nghị quyết của các cấp ủy, tổ chức đảng phải ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ tiếp thu, dễ thực hiện; phải xác định đúng và trúng yêu cầu, nhiệm vụ, con đường, cách thức phát triển của đất nước, của dân tộc, của từng địa phương, từng bộ, ngành; phải có tầm nhìn, tính khoa học, tính thực tiễn, thiết thực và tính khả thi; tạo sự phấn khởi, tin tưởng, kỳ vọng và động lực thôi thúc hành động của cán bộ, đảng viên, các thành phần kinh tế, các doanh nghiệp và nhân dân thực hiện nghị quyết của Đảng.
Tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hóa cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Người đứng đầu cấp ủy phải thực hiện tiếp dân định kỳ hoặc đột xuất để tiếp nhận thông tin, lắng nghe, đối thoại trực tiếp và xử lý những phản ánh, kiến nghị của nhân dân. Đội ngũ cán bộ, đảng viên phải thật sự trọng dân, gần dân, học dân, có trách nhiệm với dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin. Tổ chức tốt phong trào thi đua “Dân vận khéo” trong hệ thống chính trị; thực hiện có hiệu quả, thực chất Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Lấy kết quả công việc, sự hài lòng và tín nhiệm của nhân dân làm tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức bộ máy và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Vận động nhân dân, phát huy vai trò của báo chí, công luận đóng góp ý kiến phê bình hoạt động của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là việc thực hiện văn hóa công sở.
Năm là, kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch để bảo vệ văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang ráo riết đẩy mạnh thực hiện âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” đối với cách mạng nước ta nhằm xóa bỏ chủ nghĩa xã hội, lật đổ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chúng đòi “đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập”, thực hiện “tam quyền phân lập”, “xã hội dân sự”; lợi dụng cái gọi là vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền”, “tự do ngôn luận” để tuyên truyền chống phá; truyền bá văn hóa, lối sống tư sản phương Tây - lối sống thực dụng, vụ lợi, cá nhân, sùng bái đồng tiền, trụy lạc… vào nước ta. Chúng xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phủ nhận những thành tựu của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; chia rẽ Đảng, Nhà nước với nhân dân, lực lượng vũ trang với nhân dân; xuyên tạc truyền thống văn hóa tốt đẹp của Đảng và dân tộc ta… Chính vì thế, tăng cường đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị để bảo vệ văn hóa lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhiệm vụ cấp bách hiện nay. Theo đó, cần chủ động nhận diện các quan điểm sai trái, có các luận cứ khoa học và thực tiễn chứng minh một cách rõ ràng, đầy sức thuyết phục để đấu tranh phản bác các quan điểm này. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng, nhất là hệ thống cơ quan tuyên giáo, thông tấn, báo chí, trường chính trị, viện nghiên cứu, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên trong đấu tranh, phê phán những quan điểm sai trái, thù địch.
“Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng; kiên quyết, kiên trì chống chủ nghĩa cá nhân, chống sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, chống tham nhũng, tiêu cực trong Đảng với phương châm “không ngừng”, “không nghỉ”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, “bất kể người đó là ai”, “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”(16). Mỗi cán bộ, đảng viên phải đề cao tính đảng, tính chiến đấu, nghiêm túc tự phê bình và phê bình, đấu tranh không khoan nhượng với các biểu hiện phản văn hóa, phi văn hóa trong hoạt động lãnh đạo, cầm quyền của Đảng như quan liêu, tham nhũng, lãng phí, “lợi ích nhóm”, “tư duy nhiệm kỳ”, chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng, mất đoàn kết nội bộ, thờ ơ, vô cảm trước những bức xúc, nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân… Kết hợp chặt chẽ công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với giám sát, thanh tra, kiểm toán nhà nước và điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan bảo vệ pháp luật. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, báo chí và nhân dân đối với hoạt động của các tổ chức đảng và đảng viên. Xử lý nghiêm minh các tập thể, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước với tinh thần “không ngừng, không nghỉ”, “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”, “cắt một vài cành bị sâu để cứu cả cây”, “kỷ luật một vài người để cứu muôn người”./.
------------------------
(1) Nguyễn Phú Trọng: Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2024, tr. 31
(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 12, tr. 403
(3) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 96 - 97
(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 15, tr. 672
(5) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr. 215
(6) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 144
(7) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 76
(8) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 95
(9) GS, TS Tô Lâm: “Một số nhận thức cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Tạp chí Cộng sản, số 1.050 (tháng 11-2024), tr. 3
(10) Xem: GS, TS Tô Lâm: “Quyết tâm xây dựng Đảng vững mạnh, nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 4-8-2024, https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/quyet-tam-xay-dung-dang-vung-manh-nuoc-viet-nam-giau-manh-dan-chu-cong-bang-van-minh
(11) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 180
(12) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 143
(13) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 144
(14) Xem: GS, TS Tô Lâm: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới”, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 16-9-2024, https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/tiep-tuc-doi-moi-manh-me-phuong-thuc-lanh-dao-cam-quyen-cua-dang-yeu-cau-cap-bach-cua-giai-doan-cach-mang-moi
(15) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 197
(16) Xem: GS, TS Tô Lâm: “Quyết tâm xây dựng Đảng vững mạnh, nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 4-8-2024, https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/quyet-tam-xay-dung-dang-vung-manh-nuoc-viet-nam-giau-manh-dan-chu-cong-bang-van-minh
Nguồn: https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/chinh-tri-xay-dung-dang/-/2018/1097002/tang-cuong-xay-dung-van-hoa-lanh-dao%2C-cam-quyen-cua-dang-cong-san-viet-nam-trong-tinh-hinh-moi.aspx
![[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình và Quảng Trị](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/25/6acdc70e139d44beaef4133fefbe2c7f)
Bình luận (0)