Phát huy lợi thế trong chuỗi cung ứng chip bán dẫn toàn cầu

Vậy, trong cuộc chơi này, Việt Nam có lợi thế gì và chúng ta cần làm gì để làm giàu từ nền kinh tế số ?

Sản xuất linh kiện điện tử tại Công ty TNHH Channel Well Technology Việt Nam, Khu công nghiệp Quang Minh (xã Quang Minh).

Việt Nam ở đâu trong bản đồ sản xuất vi mạch?

Phân tích về cơ hội của Việt Nam trong bản đồ cung ứng bán dẫn toàn cầu, PGS.TS Mai Anh Tuấn (Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, điểm mạnh chúng ta có bắt nguồn từ nền tảng ngành lắp ráp điện tử với lực lượng lao động dồi dào. Việt Nam là thủ phủ sản xuất điện tử trong hơn 1 thập kỷ qua với sự có mặt của các tập đoàn toàn cầu, như: Samsung (sản xuất trên 50% smartphone tại Việt Nam), tiếp theo là LG, rồi đến Foxconn (là đối tác của Apple), giúp chúng ta có nền tảng công nghệ vững chắc.

Ngoài ra, sự hiện diện của Intel với nhà máy lắp ráp và kiểm thử chip trị giá 1,5 tỷ USD trong hơn 15 năm qua, đã chứng minh Việt Nam hoàn toàn có đủ năng lực cho các công đoạn phức tạp của ngành bán dẫn.

Cùng với đó là lực lượng lao động đông đảo và đội ngũ kỹ sư làm việc có kỷ luật với môi trường sản xuất công nghệ cao. Thêm nữa, Việt Nam được đánh giá là đang có nguồn nhân lực trẻ, dồi dào, có khả năng học hỏi và thích ứng nhanh với công nghệ mới (dân số vàng).

Một yếu tố không thể không kể đến là Việt Nam có chi phí cạnh tranh đáng kể so với các trung tâm bán dẫn khác như Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc hay Singapore và đặc biệt phù hợp với các công đoạn cần nhiều lao động như đóng gói, kiểm thử.

Cũng theo PGS.TS Mai Anh Tuấn, một điểm quan trọng nữa là Việt Nam giữ sự trung lập vàng trong bối cảnh địa chính trị, nhất là căng thẳng thương mại và công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc, buộc các tập đoàn toàn cầu phải đa dạng hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu rủi ro. Trong bối cảnh đó, Việt Nam với sự ổn định chính trị và chính sách ngoại giao cân bằng trở thành lựa chọn lý tưởng cho chiến lược này.

Trên thực tế, Chính phủ Việt Nam cam kết mạnh mẽ và đã, đang triển khai các chính sách hấp dẫn đầu tư. Trong đó, ưu tiên chiến lược đã xác định công nghiệp bán dẫn là ngành trọng điểm quốc gia. Nhà nước ban hành các chiến lược phát triển cụ thể và các cơ chế ưu đãi đầu tư bán dẫn ở mức cao nhất (miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền thuê đất). Ngoài ra, Chính phủ cũng đang đẩy mạnh đầu tư phát triển hạ tầng với hệ thống cảng biển, cảng hàng không; thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, hải quan…

Đầu tư sản xuất chip gắn với nhu cầu trong nước

Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp trong nước nên tập trung thiết kế, sản xuất chip ở những mảng thiết thực, gắn với nhu cầu trong nước.

Theo Đại tá, Tiến sĩ Lê Hải Triều, Viện trưởng Viện Kỹ thuật điện tử nghiệp vụ (Cục Công nghiệp an ninh, Bộ Công an), doanh nghiệp không nên hướng đến các loại chip siêu tiên tiến vì chi phí đầu tư quá cao, tới vài chục tỷ USD. Chúng ta nên đầu tư sản xuất chip để phục vụ các ứng dụng đơn giản, như loT (thiết bị vạn vật kết nối), ô tô, hoặc thiết bị công nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp nên đầu tư làm chip 40nm phục vụ cho làm căn cước công dân, hộ chiếu, vốn được sử dụng rộng rãi, chiếm đến 95% thị phần trên thế giới và sẽ còn tiếp tục được sử dụng ít nhất là 20-25 năm nữa.

Cùng quan điểm, PGS.TS Thái Truyền Đại Chấn, thành viên Hội đồng khoa học của Tập đoàn CT Group phân tích, doanh nghiệp Việt Nam có thể tập trung đầu tư vi mạch công suất thấp và trung bình cho IoT, cảm biến, thiết bị thông minh và hạ tầng 6G. Các doanh nghiệp có thể tập trung đầu tư làm mạch bảo mật, phục vụ chính phủ điện tử, quốc phòng, UAV (máy bay không người lái) và định danh thông minh; hoặc có thể tập trung vào mạch chuyên dụng cho giao thông thông minh, AI tại biên và ứng dụng quốc phòng. Các doanh nghiệp cũng có thể đầu tư vào vi mạch năng lượng và xe điện, như bộ quản lý pin, điều khiển động cơ, chuyển đổi năng lượng, phù hợp với định hướng phát triển công nghiệp xanh.

Với kinh nghiệm của người đứng đầu, đã thiết kế thành công chip bán dẫn ADC và vừa ký thỏa thuận xuất khẩu 5.000 UAV sang Hàn Quốc, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn CT Group Trần Kim Chung nói rằng, thị trường cần khoảng 10 loại chip để phục vụ cho quá trình chuyển đổi số, như: Chip bán dẫn phục vụ cho quá trình chuyển đổi số ở giai đoạn 2 và giai đoạn 3; chip MCU (chip vi xử lý); chip AI tại biên; chip viễn thông và viễn thám; chip các loại chuyên về vệ tinh... Tuy nhiên, để phát triển được các loại chip này không phải là chuyện của ngày một ngày hai, có thể mất tới hai năm cho các khâu nghiên cứu, thiết kế, quang khắc, đóng gói, kiểm thử...

Rõ ràng, từ những lợi thế tự nhiên, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội trong việc đầu tư cung cấp chip bán dẫn. Việc đầu tư cho bán dẫn cần được thực hiện tự chủ trong sản xuất và cần có một lộ trình thực tế, có chọn lọc.

Quốc hội vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó dành chương riêng quy định về phát triển ngành bán dẫn, đặc biệt là sản xuất, thiết kế chip bán dẫn, nguyên liệu, vật liệu, thiết bị. Doanh nghiệp bán dẫn được hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt, hỗ trợ chi phí đào tạo, nghiên cứu và phát triển, nhập khẩu thiết bị đã qua sử dụng. Doanh nghiệp phụ trợ trong chuỗi cung ứng bán dẫn cũng được hỗ trợ theo quy định.

Hy vọng những quy định mới này sẽ là cú hích cho các doanh nghiệp trong nước tăng cường đầu tư cũng như thu hút nguồn lực, sớm đưa Việt Nam trở thành mắt xích trong chuỗi cung ứng toàn cầu, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số trong nước.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/phat-huy-loi-the-trong-chuoi-cung-ung-chip-ban-dan-toan-cau-715333.html