Trong đó, thanh niên với sức trẻ, sự sáng tạo và tinh thần tiên phong đang trở thành lực lượng nòng cốt gìn giữ, làm sống dậy những giá trị văn hóa truyền thống.
Thành lập từ năm 2014 với 13 thành viên, đến nay Câu lạc bộ (CLB) cồng chiêng trẻ Ea Súp (xã Ea Súp) đã có hơn 40 học viên, chủ yếu là thanh thiếu niên người J’rai.
Theo Chủ nhiệm CLB Y Khăm Ta Niê, cồng chiêng với người J’rai không chỉ là âm nhạc mà còn là “ngôn ngữ của trời đất”, hiện thân của đời sống tâm linh và mối gắn kết cộng đồng. Chính vì vậy, việc thành lập CLB là mong muốn thiết tha giúp thế hệ trẻ được học, được đánh, được cảm nhận và tiếp truyền di sản này.
“Chúng tôi muốn thanh niên nơi biên giới không chỉ vững vàng về quốc phòng – an ninh mà còn vững chãi trong bản sắc. Khi các em hiểu và tự hào về văn hóa dân tộc, các em sẽ sống có trách nhiệm hơn với buôn làng, với đất nước”, anh Y Khăm Ta Niê chia sẻ.
 |
| Đoàn viên, thanh niên trải nghiệm tại Ngày hội Thanh niên với văn hóa các dân tộc năm 2024 được tổ chức tại xã Xuân Lãnh. (Ảnh: Tỉnh Đoàn cung cấp) |
Không chỉ là nơi học tập, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú – THCS Lắk còn là không gian nuôi dưỡng tâm hồn và bản sắc văn hóa cho học sinh người dân tộc thiểu số. Tại đây, CLB cồng chiêng được thành lập và duy trì đều đặn nhiều năm qua, trở thành điểm sáng trong công tác giáo dục truyền thống. Thành viên CLB là học sinh thuộc nhiều dân tộc thiểu số như M’nông, Êđê, J’rai… có chung tình yêu dành cho tiếng chiêng và các nghi thức lễ hội truyền thống.
|
"Ngày nay, khi đời sống hiện đại len lỏi vào từng buôn làng thì việc giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số tại Đắk Lắk càng trở nên cấp thiết. Và sứ mệnh này được thế hệ trẻ chủ động tiếp nhận, phát huy bằng những cách sáng tạo, phù hợp với thời đại”- Phó Bí thư Thường trực Tỉnh Đoàn, Trưởng Ban Công tác Đoàn và Thanh thiếu nhi tỉnh Đắk Lắk |
Dưới sự hướng dẫn của các thầy cô và nghệ nhân tại địa phương, các em không chỉ học cách đánh chiêng đúng nhịp mà còn được tìm hiểu về ý nghĩa văn hóa. Nhiều em từ chỗ rụt rè, ngại giao tiếp đã dần tự tin hơn khi đứng trước đám đông, biểu diễn trong các sự kiện lớn của địa phương.
Nhằm tạo sân chơi bổ ích, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và khuyến khích thanh niên tham gia bảo tồn, phát huy bản sắc, hằng năm Tỉnh Đoàn đều phối hợp với các đơn vị tổ chức nhiều hoạt động giới thiệu, quảng bá văn hóa đặc trưng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.
Đơn cử tại Ngày hội Thanh niên với văn hóa các dân tộc năm 2024 được tổ chức tại xã Xuân Lãnh, hơn 300 đoàn viên, thanh niên đã có cơ hội được trải nghiệm, thi tài và biểu diễn nghệ thuật dân gian thông qua các hoạt động: trình diễn trang phục truyền thống, múa xoang, hát dân ca, trưng bày nhạc cụ, ẩm thực, sản phẩm thổ cẩm, đan lát…
Đặc biệt, các bạn trẻ còn được gặp gỡ, giao lưu với các nghệ nhân, người có uy tín tại thôn Xí Thoại, tìm hiểu về “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm”, bộ nhạc cụ có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Ba Na và dân tộc Chăm nơi đây.
Giữa hàng triệu video ồn ào trên mạng xã hội, kênh TikTok “Trang ở Đắk Lắk” nổi bật như một góc mát lành mang đậm hồn quê và văn hóa bản địa. Chủ nhân của kênh là bạn trẻ Lê Thị Trang ở xã Krông Năng.
Trang bắt đầu đăng video từ năm 2021, khi tình cờ quay lại cảnh hái bơ, phơi cà phê, nấu ăn ở quê nhà và nhận được phản hồi tích cực. Từ đó, cô phát triển kênh theo hướng “ghi lại cuộc sống thật”. Không phô trương hình ảnh lễ hội hay du lịch cao cấp, Trang chọn cách kể chuyện về nông sản, người dân, bữa ăn, công việc thường ngày… giúp người xem cảm nhận rõ văn hóa sinh hoạt của người dân địa phương từ bên trong, nơi đời sống, thiên nhiên và truyền thống hòa quyện trong từng khung hình mộc mạc.
Tính đến nay, “Trang ở Đắk Lắk” đã có hơn 1 triệu lượt theo dõi, trở thành hiện tượng tích cực trên mạng xã hội. “Em chỉ muốn kể chuyện quê hương mình. Đắk Lắk đẹp lắm, người dân hiền, cảnh vật thơ. Chỉ là chưa có ai kể bằng đúng cái nhìn thật gần như người trong cuộc”, Trang chia sẻ.
Là người con của núi rừng, chàng trai trẻ Y Xim Ndu (xã Đắk Liêng) cũng đã bắt đầu hành trình gìn giữ bản sắc buôn làng theo cách rất riêng - làm du lịch.
 |
| Du khách trải nghiệm nét đặc trưng của văn hóa bản địa trong tour du lịch của anh Y Xim Ndu. |
Sau thời gian tìm hiểu mô hình du lịch tại nhiều địa phương, Y Xim quyết định trở về quê nhà, xây dựng loại hình du lịch sinh thái kết hợp trải nghiệm văn hóa bản địa. Anh cùng cộng sự tổ chức tour trekking dãy núi Chư Yang Lắk, nơi du khách không chỉ khám phá thiên nhiên hoang sơ mà còn được nghe kể về những câu chuyện, nghi lễ, nét đặc trưng của văn hóa M’nông. Mô hình này còn tạo việc làm cho nhiều thanh niên, người dân địa phương trong vai trò porter (vận chuyển thuê), hướng dẫn viên, đầu bếp, nghệ nhân kể chuyện…
Du lịch từ đó không chỉ là sinh kế mà còn là cách để thanh niên gắn bó hơn với rừng, với văn hóa buôn làng. Đến nay, mô hình của Y Xim đã thu hút hàng trăm lượt khách mỗi năm, được giới thiệu trong nhiều hội thảo về bảo tồn và phát triển du lịch cộng đồng. Anh cũng được mời chia sẻ tại các diễn đàn thanh niên khởi nghiệp, truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ dân tộc thiểu số dám nghĩ, dám làm.
Có thể thấy trong thời đại công nghệ số, nhiều bạn trẻ đã tận dụng các nền tảng mạng xã hội như một công cụ hiệu quả để bảo tồn và quảng bá văn hóa truyền thống. Thông qua thực hiện các video ngắn giới thiệu lễ hội, nhạc cụ, ẩm thực và phong tục truyền thống, dùng tiếng mẹ đẻ kèm phụ đề, nhiều thanh niên đã góp phần lan tỏa ngôn ngữ và văn hóa bản địa theo cách gần gũi, hiện đại.
Bên cạnh đó, các workshop trải nghiệm như đánh cồng chiêng, đan lát, nấu ăn… do nhiều bạn trẻ tổ chức đã thu hút đông đảo học sinh, du khách tham gia. Những hình thức tiếp cận mới mẻ này giúp văn hóa dân tộc không còn khép kín trong lễ hội hay bảo tàng, mà trở thành một phần sống động trong đời sống hiện đại.
Anh Phương
Nguồn: https://baodaklak.vn/van-hoa-du-lich-van-hoc-nghe-thuat/202507/noi-nhip-cau-van-hoa-truyen-thong-2f013e0/
Bình luận (0)