Lần đầu thành di sản thiên nhiên đa quốc gia
Ủy ban Di sản thế giới (UNESCO) ở thủ đô Paris, Pháp đã thông qua Quyết định phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) để bao gồm Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), với tên gọi "Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô".
UNESCO thông qua việc điều chỉnh ranh giới di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha Kẻ Bàng để thành di sản "Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ - Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô"
ẢNH: CỤC DI SẢN VĂN HÓA
Quyết định phê duyệt trên vừa được đưa ra vào ngày 13.7.2025 tại kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản thế giới tại Paris, Pháp.
Trước đó, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã 2 lần được công nhận di sản thiên nhiên thế giới. Lần thứ nhất, vườn được công nhận vào năm 2003; lần thứ hai, vào 2015. Vườn được công nhận với diện tích vùng lõi là 123.326 ha và vùng đệm là 220.055 ha. Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng có chung ranh giới tự nhiên với Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.
Hồ sơ Vườn quốc gia Hin Nam Nô đề cử UNESCO công nhận là phần mở rộng của di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được Chính phủ Lào và Việt Nam thống nhất gửi tới UNESCO tháng 2.2024, để được Ủy ban Di sản thế giới xét duyệt tại kỳ họp lần này.
Giá trị nổi bật toàn cầu của Phong Nha - Kẻ Bàng - Hin Nam Nô
Cơ quan tư vấn của UNESCO là Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) đã trình Quyết định lên Ủy ban Di sản Thế giới tại Kỳ họp lần thứ 47 để phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới để có di sản thiên nhiên thế giới "Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô" theo các tiêu chí về địa chất, địa mạo (tiêu chí VIII), hệ sinh thái (tiêu chí IX) và đa dạng sinh học (tiêu chí X).
Phong Nha - Kẻ Bàng trở thành di sản thiên nhiên thế giới đa quốc gia đầu tiên của Việt Nam
ẢNH: VƯỜN QUỐC GIA PHONG NHA KẺ BÀNG
Theo tiêu chí (VIII): Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô thuộc vào những hệ thống karst nhiệt đới ẩm ướt nguyên vẹn lớn nhất trên toàn cầu. Địa hình đặc biệt và sự đa dạng của cảnh quan karst được hình thành từ sự xen kẽ phức tạp của karst đá vôi với đá phiến, đá cát và đá granite. Trên bề mặt, cho đến thời điểm hiện nay, sự đa dạng của các đặc điểm karst đa giác đã được ghi nhận không có ở bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Dưới lòng đất, sự đa dạng phi thường của các hang động (bao gồm hang khô, hang bậc thang, hang cây và hang giao cắt) cung cấp bằng chứng về các quá trình địa chất trong quá khứ, từ những đường sông cổ, bỏ hoang hoặc thay đổi tuyến đường sông, đến sự lắng đọng và sau đó là sự hòa tan lại của các thạch nhũ khổng lồ. Đặc biệt quan trọng là các hang động Sơn Đoòng và Xe Bang Fai chứa đựng đoạn hang động lớn nhất thế giới được ghi nhận về đường kính và tính liên tục, và đoạn hang sông hoạt động lớn nhất cũng như hồ chứa hang động đơn lẻ (nước được hình thành bởi trầm tích canxit) tương ứng.
Theo tiêu chí (IX): Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô là nơi bảo vệ các hệ sinh thái có ý nghĩa toàn cầu trong vùng sinh thái đất liền Rừng nhiệt đới Annam Bắc, các vùng sinh thái nước ngọt Annam Bắc và Annam Nam, và các vùng sinh thái ưu tiên Rừng Ẩm ướt Dãy Annam. Sự phức tạp và tính nguyên vẹn tương đối của cảnh quan đá vôi đã dẫn đến việc tạo ra nhiều hốc sinh thái, tạo cơ hội cho các quá trình tiến hóa sinh thái và các loài. Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô là nơi sinh sống của các loài động, thực vật chuyên biệt cao và đặc hữu cả trên mặt đất (như một số loài lan và thu hải đường) và dưới lòng đất (với một số loài động vật không xương sống và cá bị giới hạn trong các hệ thống hang động đơn lẻ).
Theo tiêu chí (X): Sự đa dạng sinh học phong phú về mặt đất, nước ngọt và dưới lòng đất có thể được tìm thấy ở khu vực này. Hơn 2.700 loài thực vật có mạch và 800 loài động vật có xương sống được ghi nhận ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, trên 200 loài bị đe dọa toàn cầu tại thời điểm công nhận năm 2015 và 400 loài đặc hữu của Miền trung nước Lào và/hoặc Việt Nam. Hơn 1.500 loài thực vật có mạch (từ 755 chi khác nhau) và 536 loài động vật có xương sống đã được ghi nhận ở Vườn quốc gia Hin Nam Nô, bao gồm nhiều loài bị đe dọa toàn cầu và đặc hữu, bao gồm loài Nhện Săn Khổng lồ, loài nhện lớn nhất theo sải chân trên toàn cầu và đặc hữu của tỉnh Khăm Muộn (Lào). Sự phong phú về loài tại khu di sản có khả năng vượt quá sự phong phú riêng của hai vườn quốc gia tương ứng do sự khác biệt về địa hình và hốc sinh thái. Đồng thời, khu di sản là nơi sinh sống của 10 - 11 loài linh trưởng, 04 loài trong số đó là đặc hữu của dãy núi Annam, cùng quần thể còn lại lớn nhất của vượn má trắng miền Nam và voọc đen đặc hữu.
Cục Di sản văn hóa cho biết việc quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô được đề xuất tại 2 bản Kế hoạch quản lý riêng biệt (Kế hoạch quản lý Vườn quốc gia Hin Nam Nô và Kế hoạch quản lý chiến lược Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng). Việc quản lý chung Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô đã được các địa phương của hai nước Việt Nam và Lào ký kết từ nhiều năm qua, trong đó đưa ra những hoạt động chung về việc thực thi pháp luật và phát triển kế hoạch hành động nhằm bảo vệ các giá trị của di sản.
Nguồn: https://thanhnien.vn/viet-nam-co-di-san-thien-nhien-the-gioi-da-quoc-gia-dau-tien-185250713181945499.htm
Bình luận (0)