Nỗ lực thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia đảm bảo thông suốt, liên tục

Cơ bản hoàn thành việc phân bổ, giao dự toán kinh phí

Tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7, trên cơ sở báo cáo của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính đã tổng hợp và báo cáo Chính phủ về tình hình thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia 7 tháng đầu năm 2025.

‎Thời gian qua, bên cạnh nỗ lực triển khai đồng bộ mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đảm bảo vận hành thông suốt, liên tục, hiệu quả, các chủ chương trình, các Bộ đã giải đáp, hướng dẫn về thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia bằng văn bản và thông qua đường dây nóng đối với các vướng mắc, kiến nghị của địa phương trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương đã tích cực triển khai các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Lãnh đạo Chính phủ và đạt được những kết quả trọng tâm.

‎Cụ thể, về tình hình phân bổ, giải ngân vốn ngân sách nhà nước thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, bên cạnh 3 địa phương đã phân bổ 100% vốn đầu tư công thực hiện các chương trình (Ninh Bình, Hưng Yên, Đồng Tháp), còn nhiều địa phương chưa hoàn thành phân bố do các địa phương đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục đầu tư; hoặc đang trình Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua tại kỳ họp gần nhất; do thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, nên cần rà soát để phân bố số vốn nêu trên cho các chủ đầu tư mới.

‎Đối với kinh phí thường xuyên, các cơ quan trung ương và địa phương cơ bản hoàn thành việc phân bổ, giao dự toán kinh phí thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

‎Tình hình giải ngân vốn ngân sách nhà nước, đối với vốn đầu tư công: Ước giải ngân vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia đến ngày 31/7/2025 khoảng đạt 51%. Ước giải ngân theo từng chương trình đến ngày 31/7/2025: Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt 46% kế hoạch; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đạt 42% kế hoạch; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ước đạt 56% kế hoạch.

‎Đến hết ngày 30/6/2025, giải ngân vốn đầu tư nguồn ngân sách trung ương đạt khoảng đạt 42% kế hoạch, cao hơn so với cùng kỳ (30,46%), vốn kéo dài giải ngân đạt 34%, cao hơn so với cùng kỳ (24,37%), vốn thuộc kế hoạch giao năm 2025 giải ngân đạt 44%, cao hơn so với cùng kỳ (31,74%).

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, kết quả đạt chuẩn nông thôn mới của cả nước đến hết ngày 30/6, đã có 79,3% xã đạt chuẩn nông thôn mới (6.084/7.669 xã); trong đó, có 2.567 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 743 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; bình quân cả nước đạt 17,5 tiêu chí/xã; 7/16 huyện nghèo đã có xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới và ra khỏi danh sách huyện "trắng xã nông thôn mới "; 02 tỉnh Quảng Bình và Khánh Hòa đã ra khỏi danh sách tỉnh "trắng huyện nông thôn mới ".

‎Có 51% huyện (329 đơn vị cấp huyện) thuộc 60 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, đã có 48 huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

‎Có 24 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có 19 tỉnh, thành phố có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới và 100% đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn hoàn thành nhiệm vụ nông thôn mới. Có 13 tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

‎Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, có 6 nhóm mục tiêu cơ bản hoàn thành và vượt mục tiêu đề ra: Tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số (dự kiến cả giai đoạn đạt 3,2%/3%); thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số (dự kiến tăng 3,3 lần tăng trên 2 lần); nhóm mục tiêu về giáo dục (5/5 chỉ tiêu); nhóm mục tiêu lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề (dự kiến đạt 57,8% đạt trên 50%); nhóm mục tiêu về bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc (đạt 2/2 chỉ tiêu); nhóm mục tiêu về tăng cường công tác y tế để đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại, tiến tới loại bỏ dịch bệnh ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (đạt 3/4 chỉ tiêu).

‎Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đến nay, tỷ lệ xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn đã đạt 35%, vượt mục tiêu Quốc hội và Chính phủ giao.

Khó khăn, vướng mắc

‎Trong tháng 7, các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương tập trung chủ yếu cho công tác kiện toàn và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chưa tập trung cho công tác phân bổ số vốn được giao bổ sung, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Đối với các nguồn vốn mới được giao bổ sung, một số địa phương sau sáp nhập chưa kịp thời hoàn thiện thủ tục đầu tư phê duyệt dự án.

‎Các địa phương còn lúng túng trong triển khai thực hiện quy định, văn bản hướng dẫn của các Bộ, cơ quan trung ương liên quan đến phân định thẩm quyền, phân cấp phân quyền theo tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

‎Giải ngân thường xuyên vốn ngân sách trung ương thấp, khó có khả năng hoàn thành, có thể phải làm thủ tục hoàn trả do một số nguyên nhân như: Một số nội dung hỗ trợ của 2 Chương trình mục tiêu quốc gia không còn đối tượng hỗ trợ hoặc đối tượng theo dự tính ban đầu đã đủ điều kiện ra khỏi đối tượng hỗ trợ của chương trình; định mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung thuộc các chương trình còn thấp, không khuyến khích các đối tượng tham gia thực hiện.

‎Các giải pháp trọng tâm

‎Từ nay đến cuối năm, các địa phương tập trung công tác chỉ đạo, điều hành để triển khai thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, phấn đấu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025; chủ động đề nghị Bộ, cơ quan trung ương hướng dẫn đối với các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; chủ động đánh giá kết quả thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 của địa phương mình.

‎Các cơ quan chủ chương trình và chủ dự án thành phần tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc khó khăn trong quá trình sáp nhập các tỉnh thành và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đảm bảo triển khai thực hiện các chương trình liên tục, đồng bộ. Đồng thời, bám sát Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 28/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ, chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương đề xuất nhu cầu, nguồn lực các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030 và năm 2026 để báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và Luật Đầu tư công.

‎Các cơ quan chủ chương trình khẩn trương thực hiện rà soát, tổng hợp đề xuất của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương không còn nhu cầu sử dụng vốn, hoàn trả ngân sách trung ương gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Bộ Dân tộc và Tôn giáo khẩn trương hoàn thiện sửa đổi, bổ sung quy định về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng của ngân sách địa phương để làm cơ sở triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; khẩn trương làm rõ phương án xử lý đối với phần kinh phí thường xuyên còn lại chưa phân bổ, tránh gây thất thoát, lãng phí nguồn lực.

‎Bộ Tài chính, các chủ chương trình và các cơ quan, địa phương liên quan đẩy nhanh việc xây dựng cơ sở dữ liệu các chương trình mục tiêu quốc gia, đảm bảo sớm kết nối thông tin dữ liệu quản lý vào hệ thống điều hành của Thủ tướng Chính phủ quy định tại Quyết định số 25/2025/QĐ-TTg ngày 22/7/2025 về xây dựng cơ sở dữ liệu và chế độ báo cáo trực tuyến trên hệ thống trong giám sát, đánh giá các chương trình mục tiêu quốc gia.

Nhật Nam

Nguồn: https://baochinhphu.vn/no-luc-thuc-hien-3-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-dam-bao-thong-suot-lien-tuc-102250807103119612.htm