Người trẻ xa xứ giữ hồn Việt qua tranh

Xa xứ, Trương An Dân (nghệ danh Nemoo) neo giữ ký ức và niềm tự hào dân tộc trong hội họa, gửi nỗi nhớ quê nhà vào từng bức tranh. Các tác phẩm đậm hơi thở Việt Nam lần lượt ra đời, như những nhịp cầu nối anh với nơi chôn nhau cắt rốn.

Trương An Dân neo giữ ký ức và niềm tự hào dân tộc trong hội họa. Ảnh: H.N

Mang vẻ đẹp 54 dân tộc ra thế giới

Chàng trai 27 tuổi gây chú ý với bộ tranh 54 Việt Tộc, tái hiện vẻ đẹp phụ nữ trong trang phục truyền thống của 54 dân tộc Việt Nam. Dự án khởi nguồn từ một ước mong giản dị: để bạn bè quốc tế được chiêm ngưỡng hình ảnh người Việt. Từ khát vọng ấy, Dân tự đặt cho mình câu hỏi: làm thế nào để khắc họa trọn vẹn nền văn hóa đa sắc màu Việt Nam trong tranh? Và anh nhận ra: 54 dân tộc chính là 54 mảnh ghép không thể thiếu.

Nhưng thách thức lớn hơn là tìm cách thể hiện sao cho người xem chỉ cần nhìn vào là nhận ra ngay đây là người Việt, không thể nhầm lẫn. Sau nhiều tháng tìm hiểu các dòng tranh dân gian, anh lựa chọn thể hiện theo phong cách tranh Hàng Trống.

Hình ảnh người phụ nữ các dân tộc hiện lên qua lối vẽ cách điệu, vừa mềm mại vừa dễ nhận diện. Khuôn mặt tròn phúc hậu, ánh mắt xa xăm cùng thần thái gợi nhắc đến nét văn hóa mẫu hệ – một trong những yếu tố đặc trưng được khai thác nhiều trong dòng tranh dân gian này. “Tôi không vẽ chân dung hiện thực mà chọn cách điệu, như tạo một bức chân dung đại diện (profile picture) cho mỗi dân tộc”, Dân chia sẻ.

Sống xa quê, việc tìm hiểu văn hóa và trang phục từng dân tộc gặp nhiều khó khăn. Dân miệt mài tra cứu sách ảnh, tài liệu nghiên cứu, các triển lãm trực tuyến và cả tư liệu cộng đồng. Anh còn kết nối với bạn bè gần xa để lắng nghe góp ý. Từ bức tranh đầu tiên ngày 12/3 đến bức cuối cùng vào 8/5, tròn hai tháng lao động miệt mài, bộ tranh 54 Việt Tộc nên hình thành dáng.

“Càng nghiên cứu, tôi càng thấy rõ sự phong phú và tinh tế trong văn hóa từng dân tộc. Nếu không làm dự án này, chắc tôi sẽ không có cơ hội tìm hiểu sâu đến vậy. Tôi mong người xem sẽ thấy tim mình rung động một chút, sẽ mỉm cười khi nhận ra dân tộc của mình trong đó”, anh chia sẻ.

Điều khiến Dân hạnh phúc nhất là sự đón nhận từ cộng đồng. Những tin nhắn cảm ơn, những lời chia sẻ rằng nhờ bộ tranh mà người xem hiểu thêm về các dân tộc Việt Nam khiến anh xúc động không nói nên lời. Từ mạng xã hội, 54 Việt Tộc vươn xa, được giới thiệu tại sự kiện “Ngày Việt Nam ở nước ngoài” năm 2024 tại Brazil do Bộ Ngoại giao tổ chức. Gần đây, bộ tranh tiếp tục được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lựa chọn làm hình ảnh chủ đạo cho Vietnam Pavilion tại Triển lãm Thế giới EXPO OSAKA 2025 ở Nhật Bản – một trong những sự kiện lớn nhất thế giới về công nghệ, sáng tạo và văn hóa, quy tụ hơn 150 quốc gia.

Những nét vẽ chất chứa yêu thương

Điều đặc biệt là chàng trai quê Bến Tre (nay là tỉnh Vĩnh Long) chưa từng qua đào tạo chính quy về mỹ thuật. “Hồi nhỏ, tôi rất thích vẽ, vẽ lên tường nhà, sân nhà, giấy trắng… chỗ nào cũng có thể vẽ”, anh kể. Tốt nghiệp ngành Logistics rồi sang Mỹ sinh sống bằng nghề nail, nhưng niềm say mê vẽ vời thuở nhỏ chưa bao giờ tắt. Ban ngày mưu sinh, ban đêm anh tự học, kiên trì thực hành qua từng bức tranh. “Tôi xác định nail chỉ là nghề, còn hội họa mới là nghiệp”, Dân khẳng định.

Bộ tranh “54 Việt Tộc” của Trương An Dân tái hiện vẻ đẹp phụ nữ trong trang phục truyền thống. Ảnh: H.N

Hội họa đến với anh bằng một động lực rất giản dị: lưu giữ “cảm xúc dễ chịu” khi bắt gặp những hình ảnh, khoảnh khắc đời thường. Chính điều ấy thôi thúc anh bền bỉ mày mò, thử nghiệm nhiều phong cách, trước khi tìm thấy hướng đi riêng: vẽ Việt Nam bằng sự chân thành và tình yêu da diết.

Không dừng lại ở 54 Việt Tộc, Dân tiếp tục mở rộng biên độ sáng tác với nhiều dự án mới. Trong 54 sắc phục, anh tôn vinh thời trang truyền thống, khám phá gu thẩm mỹ cầu kỳ và tinh xảo của từng dân tộc. Bộ tranh Trẻ con Việt Nam đưa người xem trở về tuổi thơ với những trò chơi dân gian, cánh diều, viên bi, hay hình ảnh thiếu nhi vùng cao hồn nhiên, mộc mạc.

Hợp tác xã đồ cũ kỹ khơi gợi ký ức chung của nhiều gia đình Việt qua những vật dụng quen thuộc như chiếc quạt con cóc, bình thủy, hộp kim chỉ… Những món đồ bình dị nhưng gợi lại cả một nếp sống thân thương. Còn trong Việt Hùng, anh khắc họa tinh thần dũng cảm của thế hệ cha anh, như một lời tri ân bằng ngôn ngữ hội họa.

Mới đây, hòa trong không khí kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, Dân giới thiệu tác phẩm Một nụ cười tự tin. Bức tranh khắc họa dáng vẻ tự hào của thiếu nhi khi lần đầu tiên soi mình trong gương, trên vai là chiếc khăn quàng đỏ. “Với tôi, niềm tự hào trong ngày lễ lớn không chỉ là sự tri ân lịch sử mà còn là cái nhìn hướng về tương lai, nơi niềm tin được trao gửi cho thế hệ tiếp nối”, Dân trải lòng.

Điểm chung trong tất cả dự án ấy là dấu ấn Việt Nam hiện lên đậm đặc. Dù chọn thời trang, ký ức tuổi thơ hay lịch sử, Dân vẫn kiên trì với chất liệu Việt, từ đường nét, nhân vật cho đến chi tiết nhỏ. Với anh, giá trị nghệ thuật cốt lõi nằm ở sự chân thành: “Một tác phẩm xuất phát từ trái tim sẽ chạm được vào trái tim người khác, và từ đó tự nhiên tìm được chỗ đứng của nó”. Bởi vậy, những bức tranh của Dân không đơn thuần là tác phẩm mỹ thuật mà còn là nhịp cầu kết nối cộng đồng, đánh thức niềm tự hào dân tộc.

Từ nơi đất khách, Trương An Dân vẫn lặng lẽ vẽ về quê hương với những gam màu chất chứa yêu thương. Qua từng nét cọ, anh khẳng định tình yêu Việt Nam trong mình chưa bao giờ vơi cạn, chỉ ngày càng sâu đậm hơn. Với những dự án trong tương lai, Dân kỳ vọng sẽ tiếp tục quảng bá vẻ đẹp quê hương qua nghệ thuật minh họa hiện đại, góp phần đưa hình ảnh đất nước đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

Nguồn: https://baodanang.vn/nguoi-tre-xa-xu-giu-hon-viet-qua-tranh-3302809.html