Nga định nghĩa lại chiến tranh với UAV Shahed-136 2.0
Ngành công nghiệp máy bay không người lái của Moscow thách thức thị trường toàn cầu với UAV Shahed-136, được hỗ trợ bởi AI với thiết kế mô-đun giá rẻ.
Báo Khoa học và Đời sống•30/06/2025
Một máy bay không người lái Shahed-136 của Nga do Iran thiết kế, đã trở thành tâm điểm chú ý, sau khi bị lực lượng Phòng không Ukraine đánh chặn và thu giữ tại khu vực Sumy vào giữa tháng 6, hé lộ một chương mới trong cuộc xung đột đang diễn ra.
Đây là một mẫu máy bay không người lái kamikaze được tiến hóa tinh vi, được trang bị hệ thống dẫn đường tiên tiến và kết nối mạng di động, điều này báo hiệu sự chuyển dịch của Nga, từ việc phụ thuộc vào hàng nhập khẩu nước ngoài, sang một ngành công nghiệp máy bay không người lái trong nước mạnh mẽ.
Các báo cáo tình báo của Ukraine, được công bố vào ngày 27/6 cho biết, những máy bay không người lái này tích hợp các thành phần do Nga sản xuất và kết nối với mạng di động của Ukraine để truyền dữ liệu thời gian thực, một bước phát triển nhấn mạnh sức mạnh công nghiệp ngày càng tăng của Moscow.
Sự chuyển đổi này đánh dấu một thời điểm quan trọng trong cuộc xung đột, khi máy bay không người lái giá rẻ thách thức các biện pháp phòng thủ công nghệ cao và định hình lại nền kinh tế Nga. Hơn thế nữa, điều này đặt ra những thách thức về cuộc chạy đua vũ trang toàn cầu và tương lai của công nghệ quân sự có giá cả phải chăng và có thể mở rộng quy mô.
Shahed-136 ban đầu là một loại đạn dược do Iran sản xuất, đã trở thành nền tảng cho chiến dịch không quân của Nga tại Ukraine. Được triển khai lần đầu tiên vào tháng 9/2022, những máy bay không người lái chạy bằng cánh quạt, chứa đầy thuốc nổ được thiết kế để đâm vào mục tiêu với hiệu ứng tàn phá.
Ngoài ra, chi phí cho loại vũ khí này tương đối thấp, ước tính khoảng 20.000 đô la cho mỗi đơn vị vào năm 2023, mặc dù các bản nâng cấp gần đây có thể đã làm tăng con số này, nhưng chúng vẫn là một công cụ tiết kiệm chi phí để áp đảo và thách thức các hệ thống phòng không.
Sau nhiều năm, Shahed-136 đã phát triển vượt xa bản thiết kế ban đầu của Iran, nổi lên như một nền tảng mô-đun tương tự như máy bay không người lái thương mại, như dòng DJI Mavic của Trung Quốc hoặc Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ. Biến thể "MS" mới nhất của nó, bị bắn hạ tại Tỉnh Sumy của Ukraine vào tháng 6/2025 cho thấy những nâng cấp đáng kể.
Phiên bản mới của Shahed-136, là bản "MS" cho thấy bước tiến vượt trội. UAV này được trang bị camera hồng ngoại, hệ thống dẫn đường kháng nhiễu hiện đại (CRPA), AI nhận dạng mục tiêu và đầu đạn mạnh hơn. Một số phiên bản có thể mang tới 90 kg chất nổ, đủ sức phá huỷ hạ tầng quân sự hoặc các mục tiêu kiên cố.
Điểm nổi bật là máy bay không người lái Shahed-136 truyền dữ liệu qua mạng di động của Ukraine, một chiến thuật cho phép lực lượng Nga thu thập thông tin tình báo thời gian thực về hệ thống phòng không của Ukraine. Điều này phản ánh tham vọng của Nga trong việc thống trị bầu trời, bằng máy bay không người lái giá rẻ.
Tình báo Ukraine đã nêu khá chi tiết về chiếc UAV, nó được trang bị hệ thống ăng-ten bức xạ có kiểm soát, một cải tiến so với hệ thống dẫn đường Nasir trước đó của Iran. Thiết lập này có khả năng nhận tín hiệu GPS, tăng cường khả năng chống lại tác chiến điện tử của Ukraine, thường giả mạo tín hiệu vệ tinh để định hướng sai cho máy bay không người lái.
Hơn thế nữa, đầu đạn của UAV này cũng đa dạng hơn. Trong khi các mẫu đầu tiên mang tải trọng nổ mạnh 50 kg, các phiên bản mới hơn bao gồm các tùy chọn cho đầu đạn gây cháy và nhiệt áp, một số đầu đạn có thể lên tới 90 kg. Những cải tiến này cho phép Shahed-136 nhắm mục tiêu vào nhiều mục tiêu, từ cơ sở hạ tầng đến các vị trí kiên cố.
Những tiến bộ của Nga trong chương trình Shahed-136 đặt ra một câu hỏi quan trọng: Moscow đang đổi mới hay chỉ đang thích ứng với công nghệ của Iran? Việc chuyển sang sản xuất trong nước, cùng với các nâng cấp như mô-đun AI và ăng-ten CRPA, cho thấy năng lực nghiên cứu và phát triển của nước này ngày càng tăng lên.
Bình luận (0)