Nếu tê tay kéo dài, có thể bạn đang mắc hội chứng ít gặp

Bác sĩ Dũng (phải) cùng ê-kíp phẫu thuật cho bệnh nhân.

Ba năm trước, chị N.T.H (42 tuổi) bắt đầu có cảm giác tê, yếu bàn tay phải. Chị đi khám ở nhiều bệnh viện, được chẩn đoán thoái hóa cột sống cổ nhưng uống thuốc nhiều ngày không đỡ. Gần đây triệu chứng nặng lên, tay phải chị không chỉ tê yếu, đau nhức mà còn bị teo cơ, giảm khả năng vận động.

Chị đến phòng khám tư siêu âm, bác sĩ phát hiện đám rối thần kinh cánh tay phải của chị bị cơ bậc thang chèn ép. Đây là dấu hiệu đặc trưng của hội chứng lối thoát lồng ngực. Chị được chuyển đến Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Thành phố Hồ Chí Minh điều trị.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực-Mạch máu, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, hội chứng lối thoát lồng ngực (Thoracic Outlet Syndrome – TOS) là một bất thường giải phẫu ít gặp, có từ lúc mới sinh. Khi bệnh nhân còn trẻ, cơ còn mềm mại, chỗ đè ép thần kinh chưa rõ nên bệnh chưa biểu hiện triệu chứng.

Khi trưởng thành, các cơ dần xơ cứng, thoái hóa, dẫn tới chèn ép dây thần kinh. Triệu chứng đặc biệt rõ ràng ở những bệnh nhân lao động chân tay hoặc người làm công việc phải vận động cơ vùng vai nhiều.

Đường ra lồng ngực bao gồm không gian từ hố thượng đòn đến hố nách. Không gian này được tạo thành bởi các xương sườn trên cùng, ngay dưới xương đòn. Hội chứng TOS xảy ra khi các dây thần kinh hoặc mạch máu bị đè ép bởi xương sườn, xương đòn hoặc các bó cơ ở đầu lối thoát.

Bệnh biểu hiện bằng triệu chứng đau hoặc yếu ở vai và cánh tay, ngứa ran hoặc khó chịu ở các ngón tay, teo-co rút và yếu đệm ngón tay cái, cơ của lòng bàn tay… nên dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý thần kinh, xương khớp. Nếu không được điều trị, hội chứng lối thoát lồng ngực có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như huyết khối tĩnh mạch nách-dưới đòn; sưng và đau cánh tay mạn tính, hoại tử hoặc loét do thiếu máu cục bộ trên ngón tay do lưu lượng máu giảm, tổn thương thần kinh vĩnh viễn, thuyên tắc phổi.

Hội chứng TOS được phân thành 3 loại. Bệnh nhân H. mắc TOS do thần kinh (nTOS) là loại phổ biến nhất (chiếm 95%), đặc trưng bởi sự chèn ép của đám rối thần kinh cánh tay, vốn là một mạng lưới các dây thần kinh đến từ tủy sống, có nhiệm vụ kiểm soát các chuyển động và cảm giác cơ ở vai, cánh tay và bàn tay. Hai loại còn lại là TOS do tĩnh mạch (vTOS, chiếm 3-5%) và TOS do động mạch (aTOS, chiếm 1-2%).

Ê-kíp đã mở đường rạch da khoảng 5cm ngay trên hõm xương đòn, tiến hành bóc tách phần mô và cơ xung quanh, bộc lộ bó mạch dưới đòn với các cấu trúc động mạch, tĩnh mạch và đám rối thần kinh cánh tay. Tiếp đến, bác sĩ cắt bó trước cơ bậc thang nhằm mở rộng đường thoát lồng ngực. Cuộc mổ kết thúc sau hai giờ.

Một ngày sau ca mổ, chị H. hết hẳn tê tay, sinh hoạt bình thường, được hướng dẫn tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng vận động của bàn tay. Chị xuất viện sau 3 ngày, tiếp tục tái khám định kỳ và tập vật lý trị liệu đều đặn.

Bác sĩ Dũng thông tin, bên cạnh nguyên nhân bất thường về giải phẫu, hội chứng lối thoát lồng ngực còn là hậu quả sau một thời gian duy trì tư thế xấu, chẳng hạn như rủ vai hoặc cúi đầu về phía trước gây chèn ép ở vùng lối thoát ngực; chấn thương do tai nạn xe cộ; thực hiện cùng một động tác liên tục, lặp đi lặp lại trong thời gian dài; các động tác gây áp lực lên khớp như đeo balo nặng, mang vác vật nặng, béo phì…

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh là vận động viên thể thao, nhạc công, nhân viên văn phòng, thợ máy, thợ làm tóc, giáo viên, công nhân dây chuyền lắp ráp, người làm nghề khuân vác nặng.

Hội chứng lối thoát lồng ngực thường khởi phát triệu chứng ở độ tuổi 20-50, phổ biến hơn ở phụ nữ. Để giảm nguy cơ mắc bệnh, mỗi người nên duy trì tư thế tốt (giữ hai vai thẳng, đầu thẳng, hạn chế cúi đầu về phía trước quá lâu), thường xuyên nghỉ giải lao tại nơi làm việc để di chuyển và căng cơ, giữ cân nặng hợp lý, tránh mang vác vật nặng trên vai, thực hiện các bài tập thư giãn như hít thở sâu, thiền và kéo giãn cơ.

THIÊN LAM

Nguồn: https://nhandan.vn/neu-te-tay-keo-dai-co-the-ban-dang-mac-hoi-chung-it-gap-post905574.html