Lương tỷ phú, CEO công ty lớn thế giới một năm bằng nhân viên làm 2-3 đời

Theo một khảo sát của Associated Press và Equilar, gói thù lao trung vị (mức ở giữa) dành cho CEO đã tăng 9,7%, đạt 17,1 triệu USD. Cùng lúc đó, một nhân viên trung vị tại các công ty này chỉ nhận được mức tăng khiêm tốn 1,7%, đưa thu nhập của họ lên 85.419 USD.

Những con số này không chỉ đơn thuần là thống kê mà vẽ nên một bức tranh sống động về sự chênh lệch và đặt ra câu hỏi cấp bách: Điều gì đang thúc đẩy sự bùng nổ thu nhập của giới lãnh đạo doanh nghiệp, và nó tiết lộ gì về cấu trúc quyền lực và sự phân phối của cải trong lòng các doanh nghiệp hiện đại?

Một năm "thuận buồm xuôi gió" và công thức thành công của CEO

Bối cảnh kinh tế năm 2024 chính là mảnh đất màu mỡ cho sự tăng trưởng thù lao của các CEO. Bất chấp những lo ngại về suy thoái, người tiêu dùng vẫn mạnh tay chi tiêu, lạm phát dần hạ nhiệt và thị trường lao động duy trì sự vững chắc.

Quan trọng hơn cả, thị trường chứng khoán đã có một năm thăng hoa tột bậc. Chỉ số S&P 500, thước đo sức khỏe của chứng khoán Mỹ, đã tăng trưởng hơn 23%. Lợi nhuận của các doanh nghiệp trong chỉ số này cũng tăng hơn 9%.

"2024 vốn đã được dự đoán là một năm tích cực, vì vậy mức tăng gần 10% là phù hợp với thời điểm các quyết định về thù lao được đưa ra", ông Dan Laddin, đối tác tại công ty tư vấn Compensation Advisory Partners, nhận định.

Thành công này không đến một cách ngẫu nhiên. Nhiều công ty, dưới sức ép từ cổ đông, đã ngày càng gắn chặt mức thưởng của CEO vào hiệu suất hoạt động. Công thức trở nên rõ ràng: thù lao không chỉ là lương cứng, mà phần lớn đến từ các khoản thưởng cổ phiếu khổng lồ.

Những khoản thưởng này không phải là "tiền tươi" ngay lập tức; chúng là những lời hứa hẹn có điều kiện. CEO chỉ có thể "mở khóa" toàn bộ giá trị của chúng nếu công ty đạt được các mục tiêu tham vọng trong nhiều năm, thường là về giá cổ phiếu, giá trị thị trường hoặc lợi nhuận hoạt động.

Bà Melissa Burek, cũng từ Compensation Advisory Partners, giải thích: "Đối với CEO, các khoản thưởng dài hạn thường tăng nhiều hơn so với lương hay thưởng ngắn hạn mỗi năm. Với vai trò then chốt của chúng trong cơ cấu thu nhập điều hành, xu hướng này là dễ hiểu".

Những "ông hoàng" lương thưởng và các tỷ phú nhận lương tượng trưng

Bảng xếp hạng thù lao năm 2024 ghi danh những cái tên với những con số gây choáng ngợp.

Đứng đầu là Rick Smith, nhà sáng lập và CEO của Axon Enterprises, với gói thù lao lên tới 164,5 triệu USD. Axon, công ty nổi tiếng với súng điện Taser và camera gắn người, đã có một năm kinh doanh kỷ lục với doanh thu tăng hơn 30% và lợi nhuận ròng 377 triệu USD. Cổ phiếu của hãng đã tăng hơn gấp đôi, và phần lớn thu nhập của Smith đến từ cổ phiếu thưởng gắn liền với hiệu suất công ty từ nay đến năm 2030.

Các vị trí tiếp theo cũng không kém phần ấn tượng: Lawrence Culp của GE Aerospace (87,4 triệu USD), Tim Cook của Apple (74,6 triệu USD), David Gitlin của Carrier Global (65,6 triệu USD) và Ted Sarandos của Netflix (61,9 triệu USD).

Tuy nhiên, thế giới CEO cũng có những ngoại lệ thú vị. Các tỷ phú nổi tiếng như Warren Buffett của Berkshire Hathaway chỉ nhận mức lương 405.000 USD. Trong khi đó, Elon Musk của Tesla không nhận bất kỳ khoản thù lao nào trong năm 2024, nhưng vẫn đang trong một cuộc chiến pháp lý liên quan đến gói thưởng khổng lồ 56 tỷ USD được phê duyệt vào năm 2018.

Lương tỷ phú, CEO công ty lớn thế giới một năm bằng nhân viên làm 2-3 đời - 1 — Tim Cook, CEO Apple, là một trong những CEO S&P 500 được trả thù lao cao nhất trong năm 2024 (Ảnh: Getty).

Vực thẳm thu nhập: Khi con số không biết nói dối

Nếu câu chuyện chỉ dừng lại ở việc các CEO được trả thưởng xứng đáng cho hiệu quả công việc, có lẽ nó đã không gây ra nhiều tranh cãi. Vấn đề nằm ở khoảng cách ngày càng doãng rộng giữa đỉnh và đáy của kim tự tháp thu nhập trong doanh nghiệp.

Tại một nửa số công ty trong khảo sát của AP, một nhân viên với mức lương trung vị sẽ phải làm việc liên tục 192 năm mới có thể kiếm được số tiền mà CEO của họ nhận trong vỏn vẹn một năm.

Báo cáo "Executive Paywatch 2024" của Liên đoàn Lao động và Đại hội các Tổ chức Công nghiệp Mỹ (AFL-CIO) còn đưa ra một con số gây sốc hơn: tỷ lệ lương trung bình giữa CEO và nhân viên tại các công ty S&P 500 trong năm 2024 là 285:1, tăng từ mức 268:1 của năm trước. Để dễ hình dung, vào năm 1965, tỷ lệ này chỉ là 20:1.

Con số này đặc biệt phình to ở các ngành thâm dụng lao động lương thấp. Tại hãng du thuyền Carnival Corp., CEO kiếm gấp gần 1.300 lần nhân viên. Tại McDonald's, tỷ lệ này là khoảng 1.000 lần. CEO mới của Starbucks, Brian Niccol, nhận gói thù lao hơn 95 triệu USD, đẩy tỷ lệ tại chuỗi cà phê này lên một con số khó tin: 6.666:1.

Giữa bức tranh tổng thể đầy tương phản vẫn có những điểm sáng le lói. Khảo sát năm nay ghi nhận 27 nữ CEO, con số cao nhất kể từ năm 2014.

Đáng chú ý, thu nhập trung vị của họ tăng 10,7% lên 20 triệu USD, cao hơn cả mức trung vị chung và mức tăng của các đồng nghiệp nam (16,8 triệu USD, tăng 9,7%). Người dẫn đầu là bà Judith Marks của Otis Worldwide với gói thù lao 42,1 triệu USD.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn tỏ ra thận trọng. Giáo sư Christy Glass từ Đại học Bang Utah cảnh báo rằng dù có thêm vài cái tên mới, xu hướng bình đẳng giới trong hàng ngũ lãnh đạo nói chung đang chững lại, đặc biệt khi nhiều công ty cắt giảm các chương trình về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI).

Một xu hướng đáng chú ý khác là sự gia tăng đột biến trong chi tiêu cho an ninh cá nhân của các CEO. Mức chi trung vị cho an ninh đã tăng từ 69.180 USD (năm 2023) lên 94.276 USD (năm 2024). Động thái này được cho là phản ứng sau vụ tấn công nhắm vào CEO của UnitedHealthCare vào cuối năm trước, cho thấy những rủi ro và áp lực vô hình mà các nhà lãnh đạo cấp cao phải đối mặt.

Những con số về lương CEO năm 2024 không chỉ đơn thuần phản ánh một năm kinh doanh thành công mà còn kể một câu chuyện phức tạp hơn về sự thịnh vượng được tạo ra và cách nó được phân chia.

Một bên là sự tưởng thưởng xứng đáng cho những nhà lãnh đạo tài ba đã lèo lái con thuyền doanh nghiệp vượt qua sóng gió. Một bên là vực thẳm ngày càng sâu giữa tháp ngà của giới điều hành và cuộc sống của những người góp phần tạo nên giá trị cho doanh nghiệp mỗi ngày.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/luong-ty-phu-ceo-cong-ty-lon-the-gioi-mot-nam-bang-nhan-vien-lam-2-3-doi-20250827204548592.htm