ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ សម្រាប់អ្នកចងក្រងវចនានុក្រម សុភាសិតពេញនិយមខាងលើត្រូវបានបកស្រាយខុស។ នោះគឺជាករណីនៅក្នុងវចនានុក្រមសុភាសិតវៀតណាម (Nguyen Duc Duong - Ho Chi Minh City Publishing House - 2010)។ សៀវភៅនេះពន្យល់អំពីដើមឈើរលួយដូចតទៅ៖ "(ស្ថានភាពទូទៅនៅតំបន់ទំនាបដែលជាដីដាំដុះ) ក្នុងរដូវរងាត្រូវភ្លើងឆេះជាញឹកញាប់ក្នុងរដូវក្តៅ-រដូវផ្ការីកច្រើនតែរលួយ"។
ដោយគ្រាន់តែបានអានការពន្យល់ខាងលើ ខ្ញុំគិតថាអ្នកនិពន្ធវចនានុក្រមសុភាសិតវៀតណាមយល់បានត្រឹមត្រូវ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការអានបន្ថែមទៅលើនិយមន័យពាក្យនេះ ខ្ញុំឃើញថាអ្នកនិពន្ធមានការយល់ខុស។ ជាពិសេស ពាក្យ “ខេ” ត្រូវបានលោក ង្វៀន ឌឹកឌឿង ពន្យល់ថា “(ដីដែលលាតត្រដាង) មិនអាចរីងស្ងួត និងរលុងបានទេ (ដោយសារតែការប៉ះពាល់នឹងព្រះអាទិត្យ និងខ្យល់តិចតួច)”; ហើយពាក្យថា ធូ មានន័យថា “(ដីប្រើជាក្បូន) មិនអាចទន់បានទេ (ដោយសារទឹកបាត់បង់សមត្ថភាពជ្រាបចូលជ្រៅទៅក្នុងដី)”។
ការពន្យល់បែបនេះមានន័យថាមិនយល់អ្វីទាំងអស់អំពី "ស្ងួត" និង "រលួយ" ។
ប្រភេទដីដែលភ្ជួររាស់មិនយូរពេក ឬលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុធ្វើឱ្យស្ងួត ប្រជាជនហៅវាថា "ដីទំនាបជ្រៅ" គ្មានអ្នកណាហៅវាថា "ដី" ទេ (ដីទំនាបជ្រៅមិនសូវល្អដូចដីត្រាំ) ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើដី«មិនអាចបន្ទន់បានឡើយ» ដោយសារ«ទឹកបាត់បង់សមត្ថភាពជ្រាបចូលជ្រៅទៅក្នុងដី» ធ្វើដូចម្តេចទើបអាចហៅថា«ស្អុយ»?
តាមពិតសុភាសិតខាងលើនិយាយអំពីការលំបាកនៃដីដែលមិនមានប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តយ៉ាងសកម្ម។ ដំណាំរដូវរងា (ទាក់ទងនឹងរដូវប្រាំង) ត្រូវបានដាំនៅភាគខាងជើងនៃប្រទេសវៀតណាមក្នុងខែតុលា និងវិច្ឆិកា ហើយប្រមូលផលនៅដើមរដូវក្តៅ វស្សា (ឧសភា និងមិថុនា)។ ព្រោះអាស្រ័យតែលើទឹកភ្លៀង ដី និងដំណាំច្រើនតែជា "ខេ" - ស្ងួត និងឆេះ ("ខេ" - ក្នុងពាក្យ "ខមខេ" - អង្ករដុត) ។ ដំណាំរដូវក្តៅ-និទាឃរដូវ (ជាប់នឹងរដូវវស្សា) ត្រូវដាំនៅខែឧសភា និងមិថុនា ហើយប្រមូលផលនៅចុងរដូវវស្សា ឬដើមរដូវប្រាំង (ខែតុលា និងវិច្ឆិកា)។ កាលពីមុន ប្រព័ន្ធលូនៅមានសភាពអន់ ដូច្នេះដីនិងដំណាំត្រូវបានសើម និងរលួយក្នុងទឹកលិច។ ដូច្នេះហើយ វត្ថុដែលសុភាសិតសំដៅលើទីនេះ មិនត្រឹមតែជាដីសម្រាប់ដាំដុះប៉ុណ្ណោះទេ (ដូចលោក ង្វៀន ឌឹកឌឿង បានពន្យល់) ថែមទាំងរួមបញ្ចូលដំណាំដែលដាំដុះនៅលើដីនោះផងដែរ (ជាពិសេសគឺស្រូវ)។
ដោយសារប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រមិនមានសកម្មភាពជាក់ស្តែង ពីមុនដីខ្លះអាចដាំដំណាំបានតែមួយមុខគត់៖
ដីជ្រៅខ្ញុំដាំស្រូវ
កន្លែងណាខ្ពស់ អញ្ចឹងខ្ញុំដាំនៅរដូវនេះ។
កុំលោភលន់វាលស្រែពីររដូវ។
អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំងអីក៏ខ្ជះខ្ជាយ។
(ចម្រៀងប្រជាប្រិយ)
ក្នុងកំណាព្យ “នាយចឺម” លោក Hoang Trung Thong ក៏បានសរសេរអំពីទុក្ខលំបាក និងការលំបាករបស់វាលស្រែ Chiem Khe ក្នុងរដូវរលួយនេះ៖
មានរដូវនៃការដាក់ស្ពាន់ស្ងួត
ទឹកដប់ជំហានឡើងដល់ស្រែដែលរងគ្រោះរាំងស្ងួត
មានរដូវទឹកជំនន់ ពេលស្រូវទុំ។
ត្រូវផ្អៀងកាក់ដើម្បីបោះទឹកចេញ។
តាមពិតសុភាសិត Chiem khe, mua rot is just a figurative way of saying Chiem kho; mua uot ដែលអ្នកនិពន្ធ ង្វៀន ឌឹក ឌឿង បានលើកឡើងភ្លាមៗ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្នកនិពន្ធបានរកឃើញការពន្យល់មួយទៀត ដោយមានកំហុសមួយទៀតគឺ “ចែម ខូវ មៅអ៊ុត (អាកាសធាតុធម្មតា) ពេលធ្វើ ចែម ស្ងួត (ដោយសារភ្លៀងតិច) ពេលធ្វើមីគឺលិច (ព្រោះភ្លៀងច្រើន)”។ យោងតាមការពន្យល់នេះ អ្នកនិពន្ធបានប្រែក្លាយសុភាសិតអំពីទុក្ខលំបាករបស់កសិករលើដីធ្វើស្រែដ៏លំបាក ទៅជាសុភាសិតដែលបកស្រាយអំពីលក្ខណៈនៃ "អាកាសធាតុធម្មតា" នៃដំណាំជីម និងមឿ។
ម៉ានណុង (CTV)
ប្រភព៖ https://baothanhhoa.vn/ve-cau-tuc-ngu-chiem-khe-mua-thoi-252099.htm
Kommentar (0)