Khơi thông nguồn lực, bứt phá tương lai

Đồng chí Lê Anh Quân, Phó chủ tịch Thường trực UBND thành phố kiểm tra thực địa khu vực dự kiến triển khai dự án đầu tư tuyến đường tốc độ cao kết nối hai khu vực Đông và Tây Hải Phòng. Ảnh: HOÀNG TÙNG

'Đòn bẩy' từ chính sách đặc thù

Nghị quyết số 226/2025/QH15 là nghị quyết thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 của Quốc hội. Trước đó, chỉ trong vòng 3 năm triển khai, Nghị quyết số 35/2021/QH15 góp phần tạo điều kiện thuận lợi để Hải Phòng đạt được những kết quả ấn tượng trên nhiều lĩnh vực. Các chính sách thí điểm góp phần bổ sung nguồn lực quan trọng cho đầu tư phát triển hạ tầng, tăng thu nhập đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời cải cách thủ tục hành chính trong các lĩnh vực đất đai, quy hoạch, xây dựng…

Cụ thể, thành phố được Trung ương phân bổ thưởng vượt thu theo cơ chế đặc thù với tổng số tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Từ đó, Hải Phòng bổ sung hơn 2.600 tỷ đồng vốn đầu tư công, hơn 70 tỷ nguồn vốn ủy thác qua Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố để cho vay giải quyết việc làm.

Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030, góp phần thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết số 45 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thành phố cần một khuôn khổ chính sách có tính đột phá và cạnh tranh quốc tế cao hơn. Việc Quốc hội thông qua chính sách tài chính ngân sách mới lần này được coi là điểm nhấn nổi bật, tạo nền tảng thể chế quan trọng giúp Hải Phòng phát triển bền vững.

Một trong những nội dung đột phá của chính sách tài chính ngân sách là cho phép thành phố được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ tổ chức tài chính trong và ngoài nước, với mức dư nợ không vượt quá 120% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp.

Trong đó, ngân sách Trung ương sẽ bổ sung có mục tiêu cho Hải Phòng 70% số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng). Đây được xem như khoản “thưởng vượt thu” có ý nghĩa lớn về tài chính, đồng thời khuyến khích thành phố tích cực tăng thu ngân sách, đóng góp nhiều hơn cho ngân sách Trung ương. Nguồn lực tài chính dồi dào này tạo điều kiện thuận lợi để thành phố đầu tư mạnh vào hạ tầng các khu kinh tế, khu công nghiệp, đảo Bạch Long Vĩ, thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Ngoài ra, nghị quyết cũng cho phép thành phố thí điểm cơ chế tài chính trong việc thực hiện các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính, thông qua cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon. Các tín chỉ carbon được hình thành từ chương trình, dự án đầu tư công được phép giao dịch với các nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon là khoản thu 100% thuộc về ngân sách thành phố và không tính vào số thu cân đối ngân sách địa phương. Thành phố có quyền quyết định sử dụng nguồn thu này cho các chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tuần hoàn.

Theo đồng chí Nguyễn Ngọc Tú, Giám đốc Sở Tài chính, đây là những cơ chế tài chính mang tính nền tảng và đột phá, giúp thành phố gỡ bỏ những “điểm nghẽn” hiện hành, tạo cú hích phát triển kinh tế - xã hội toàn diện, mạnh mẽ và bền vững trong giai đoạn tới.

Kỳ vọng bứt phá

Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ 7 tháng, nhiệm vụ trọng tâm tháng 8 năm 2025 của Thành ủy cho thấy, sau hợp nhất tỉnh Hải Dương với thành phố Hải Phòng, các cấp, ngành tích cực đẩy mạnh các giải pháp phát triển kinh tế, tăng thu ngân sách. Trong 7 tháng đầu năm 2025, tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 116.724 tỷ đồng, hoàn thành 79,2% dự toán Trung ương giao và vượt 31,5% so với cùng kỳ. Trong đó, thu nội địa đạt 66.407 tỷ đồng (bằng 140% cùng kỳ); thu xuất nhập khẩu đạt 48.745 tỷ đồng (tăng 27,1%). Những kết quả này cho thấy tài chính của thành phố đang có đà tăng trưởng ổn định, là nền tảng quan trọng để triển khai hiệu quả các chính sách đặc thù trong thời gian tới.

Chính sách bổ sung có mục tiêu cho ngân sách thành phố bằng 70% số tăng thu ngân sách Trung ương giúp thành phố có thêm động lực phấn đấu tăng thu ngân sách. Từ đó tăng cường nguồn lực phát triển, đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế - xã hội thành phố theo các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 45 của Bộ Chính trị.

Ông Nguyễn Trắc Thắng, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hải Dương nhận định, chính sách đặc thù là "cơ hội vàng" để Hải Phòng phát huy tiềm năng sẵn có, thu hút đầu tư, tăng trưởng kinh tế. Theo ông Thắng, việc sử dụng nguồn thu từ tín chỉ carbon, cơ chế thưởng vượt thu, hay việc cho phép thành phố vay linh hoạt giúp địa phương có thêm dư địa đầu tư vào các lĩnh vực thiết yếu như hạ tầng giao thông, giáo dục, y tế và phát triển xanh - những yếu tố mang tính chiến lược trong hành trình phát triển bền vững. Tuy nhiên, để chính sách thực sự phát huy hiệu quả, cần sự đồng hành và quyết tâm cao từ chính quyền, doanh nghiệp và người dân địa phương.

Nghị quyết số 226/2025/QH15 không chỉ đơn thuần là một văn bản pháp lý mà còn là công cụ chiến lược, giúp Hải Phòng khai thác tối đa các lợi thế cạnh tranh, đóng vai trò dẫn dắt trong chiến lược phát triển vùng và quốc gia. Về tổng thể, chính sách tài chính lần này được kỳ vọng tạo cú hích cả về quy mô và chất lượng nguồn lực đầu tư, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa Hải Phòng trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ hiện đại hàng đầu phía Bắc và một cực tăng trưởng của cả nước.

HÀ VY

Nguồn: https://baohaiphong.vn/khoi-thong-nguon-luc-but-pha-tuong-lai-518764.html