Thực hiện lời dạy của Bác “đã đánh là thắng, thắng ngay từ trận đầu”, ngày 4-3-1966, lần đầu tiên xuất kích, biên đội 4 chiếc MiG-17 do các phi công: Phạm Thành Chung (số 1), Ngô Đức Mai (số 2), Trần Minh Phương (số 3), Nguyễn Thế Hôn (số 4) của Trung đoàn đã chiến đấu dũng cảm, mưu trí bắn rơi 1 máy bay F-4 và phá tan đội hình của máy bay Mỹ trên bầu trời Vạn Yên-Mộc Châu (Sơn La). Từ đây đã mở ra thời kỳ chiến đấu liên tục và nhiều chiến công vẻ vang của Trung đoàn, với các trận đánh tiêu biểu như: Ngày 19-7-1966, biên đội Nguyễn Biên, Võ Văn Mẫn bắn rơi 2 chiếc F-105 trong trận đánh trên vùng trời phía Bắc Hà Nội; ngày 25-4-1967, biên đội Nguyễn Văn Bảy (số 1), Hà Bôn (số 2), Nguyễn Thế Hôn (số 3), Nguyễn Bá Địch (số 4) bắn rơi 3 máy bay địch trong trận đánh trên vùng trời Hải Phòng; ngày 12-5-1967, biên đội Cao Thanh Tịnh, Lê Hải, Ngô Đức Mai, Nguyễn Xuân Kỷ bắn rơi 3 chiếc máy bay F-4. Trận đánh hiệp đồng ngày 23-8-1967 giữa máy bay MiG-21 của Trung đoàn 921 và máy bay MiG-17 của Trung đoàn 923 đã chiến thắng giòn giã với 5 máy bay địch bị tiêu diệt. Ngày 19-4-1972, biên đội Lê Xuân Dỵ và Nguyễn Văn Bảy (B) đánh bị thương 2 tàu khu trục thuộc Hạm đội 7 của hải quân Mỹ khi chúng xâm phạm vùng biển tỉnh Quảng Bình. Dù vũ khí, khí tài còn hạn chế nhưng phi công của Trung đoàn đã vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự Việt Nam trong việc tạo yếu tố bất ngờ, có cách đánh độc đáo, khoa học để giành thắng lợi. Đây là trận đánh đầu tiên, cũng là trận đánh duy nhất của không quân tiêm kích Việt Nam vào tàu chiến của hải quân Mỹ.

Các phi công của Trung đoàn Không quân 923 sau khi kết thúc ban bay huấn luyện. Ảnh: LÊ KHẮC LUẬN   

Đặc biệt, ngày 28-4-1975, Phi đội Quyết thắng gồm 4 phi công của Trung đoàn là Từ Đễ, Hán Văn Quảng, Hoàng Mai Vượng, Nguyễn Văn Lục và các phi công Nguyễn Thành Trung, Trần Văn On sử dụng máy bay A-37 thu được của địch, sau thời gian chuyển loại rất ngắn đã bất ngờ tập kích vào sân bay Tân Sơn Nhất phá hủy 24 máy bay và tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Qua đó góp phần vào thắng lợi nhanh chóng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước...

Với những chiến công đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ngày 3-9-1973, Trung đoàn 923 được tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Nhiều tập thể và cá nhân của Trung đoàn cũng đón nhận danh hiệu cao quý này. Trong đó, Phi đội 4 được tuyên dương 3 lần. Phi đội 2 được tuyên dương 2 lần. Trung đoàn được Bác Hồ tặng 3 cờ “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, 1 lẵng hoa và 92 huy hiệu của Người được tặng cho phi công bắn rơi máy bay Mỹ...

Từ tháng 2-1980, Trung đoàn 923 được trang bị loại máy bay hiện đại Su-22, trở thành đơn vị không quân tiêm kích bom đầu tiên của không quân Việt Nam thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Tại cuộc diễn tập thử nghiệm vũ khí mới năm 1983, Trung đoàn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ với kết quả cao, được cấp trên khen ngợi “đánh tốt, bắn trúng mục tiêu, chỉ huy hiệp đồng chặt chẽ, bảo đảm an toàn tuyệt đối...”.

Một dấu ấn quan trọng không thể không nhắc đến trong hành trình 60 năm bảo vệ bầu trời Tổ quốc của Trung đoàn 923 là sự kiện phi công Vũ Xuân Cương thực hiện thành công chuyến bay đầu tiên ra đảo Trường Sa vào ngày 10-2-1988. Từ đó đến năm 1989, 100% phi công của Trung đoàn đã hoàn thành các chuyến bay ra quần đảo Trường Sa, mở ra một triển vọng mới về khả năng tác chiến của không quân ta trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Sau khi điều chỉnh tổ chức biên chế từ trực thuộc Sư đoàn 372 về trực thuộc Sư đoàn 371, Trung đoàn được cấp trên giao nhiệm vụ tiếp nhận, huấn luyện, chuyển loại, khai thác sử dụng máy bay Su-30MK2 và đã nhanh chóng làm chủ khí tài hiện đại này. Thực hiện nhiệm vụ trực ban chiến đấu cấp 2, cấp 3 ngày-đêm; tham gia các lần bắn, ném bom tập trung cũng như các cuộc diễn tập hiệp đồng quân, binh chủng, Trung đoàn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Những năm gần đây, đội ngũ phi công, máy bay của Trung đoàn luôn là lực lượng chính, trực tiếp tham gia bay biểu diễn chào mừng các sự kiện quan trọng như: Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam (2022, 2024); Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước...

Dịp kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống, Trung đoàn 923 vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba. Đây là vinh dự, cũng là động lực để thế hệ hôm nay nối tiếp truyền thống Đoàn Không quân Yên Thế anh hùng, ngày một trưởng thành, vững vàng trên từng vị trí công tác. Tập thể phi công, cán bộ, công nhân viên, chiến sĩ của Trung đoàn không ngừng học tập, chuyển loại, nghiên cứu, vận dụng sáng tạo làm chủ vũ khí, khí tài được trang bị, bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ bầu trời Tổ quốc. Bằng năng lực, nhiệt huyết cùng tinh thần trách nhiệm cao, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đã và đang lãnh đạo, chỉ huy đơn vị vững bước tiến lên, xây dựng Trung đoàn thực sự là lực lượng chính trị trung thành, lực lượng chiến đấu tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Đại tá ĐỖ HỒNG QUANG, Chính ủy Trung đoàn Không quân 923

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.

Nguồn: https://www.qdnd.vn/quoc-phong-an-ninh/xay-dung-quan-doi/hanh-trinh-60-nam-va-nhung-dau-an-lich-su-839353