Câu chuyện ý nghĩa về những chiến sĩ biệt động thành

Mới đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống đã dàn dựng xong và diễn báo cáo vở dân ca kịch bài chòi “Ngày trở về”. Câu chuyện về những chiến sĩ biệt động thành năm xưa thêm một lần được thể hiện trên sân khấu, là khắc thêm sự tỏ bày lòng tri ân đối với những chiến công cùng sự hy sinh anh dũng của các thế hệ đi trước cho nền độc lập, thống nhất nước nhà.

Câu chuyện về những chiến sĩ biệt động thành, cụ thể là chiến sĩ biệt động Sài Gòn trong kháng chiến chống Mỹ đã được thể hiện khá nhiều trong các tác phẩm văn học, điện ảnh, sân khấu. Mỗi tác phẩm đều cố gắng khắc họa, thể hiện một cách chân thực, đặc sắc nhất về những chiến công, tinh thần anh dũng, sự hy sinh, cả những tình cảm riêng tư của người chiến sĩ biệt động thành năm xưa, để lại trong lòng công chúng những ấn tượng riêng. Vậy nên, khi Nhà hát Nghệ thuật truyền thống dàn dựng vở “Ngày trở về” dưới hình thức dân ca kịch bài chòi được dự báo sẽ đối diện với những áp lực nhất định. “Việc dàn dựng vở “Ngày trở về” nằm trong nhiệm vụ năm 2025 của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống. Đặc biệt, năm nay là năm có nhiều sự kiện lớn của đất nước như kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam… nên đơn vị mong muốn thông qua việc thực hiện một tác phẩm sân khấu về đề tài chiến tranh cách mạng để góp phần thể hiện tình cảm, tấm lòng tri ân đối với những chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu, hy sinh cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Chính vì thế, trong gần 1 tháng qua, tập thể lãnh đạo, ê-kíp dàn dựng, nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công của nhà hát đã tích cực lao động để hoàn thành vở diễn” - Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Nguyễn Ái Quốc cho biết.

Cảnh diễn ni sư Thùy Trang hội ngộ ông Đức sau ngày đất nước thống nhất.

Vở dân ca kịch bài chòi “Ngày trở về” còn có tên gọi khác là “Gặp lại người đã chết” với kịch bản văn học Tiến sĩ Nguyễn Đăng Chương; tác giả chuyển thể bài chòi nhà biên kịch Nguyễn Sỹ Chức; đạo diễn Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Hoài Huệ; âm nhạc Nghệ sĩ ưu tú Ngô Hữu Lai; thiết kế mỹ thuật Quang Nhựt; cùng sự tham gia biểu diễn của nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công Đoàn Dân ca kịch bài chòi (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống). Tác phẩm có thời lượng hơn 100 phút, với 8 cảnh diễn khác nhau kể lại câu chuyện về cuộc đời hoạt động chiến đấu trong lòng địch của các chiến sĩ biệt động Sài Gòn. Bằng sự mưu trí, dũng cảm và tinh thần yêu nước, các chiến sĩ đã hoàn thành nhiệm vụ cao quý được tổ chức tin tưởng giao phó, góp phần to lớn vào chiến thắng chung của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Cùng với những chiến công lừng lẫy là sự hy sinh thầm lặng của những chiến sĩ biệt động thành. Có những người phải chịu đựng mất mát, thiệt thòi trong nhiều năm trời không thể đong đếm được, để rồi khi những "bức màn" được vén lên, lại càng sáng ngời phẩm chất của những người chiến sĩ cách mạng kiên trung với Tổ quốc, với nhân dân.

Câu chuyện “Ngày trở về” được mở đầu bằng cuộc hội ngộ đầy bất ngờ giữa ni sư Thùy Trang với ông Đức (đang làm quản trang tại Nghĩa trang Biên Hòa). Hai người chiến sĩ biệt động Sài Gòn năm xưa, sau ngày đất nước thống nhất vẫn luôn nhớ và đi tìm nhau. Từ cuộc gặp của hai người đồng đội, đồng chí từng kề vai sát cánh trong chiến đấu đã dẫn dắt khán giả đi ngược thời gian về những ngày hoạt động của chiến sĩ biệt động Sài Gòn. Ở đó, khán giả thấy được những ngày tháng chiến đấu oanh liệt, những hy sinh của các chiến sĩ biệt động, tội ác của đế quốc Mỹ và ngụy quân, ngụy quyền Sài Gòn đối với nhân dân ta. Trong sự hy sinh của những chiến sĩ biệt động có những nỗi ẩn ức khó có thể nói thành lời. Và nỗi đau thầm kín đó chỉ có thể được hóa giải bởi chính những người đồng đội, rồi sau đó, mọi người lại càng thấy thêm yêu quý, nể trọng những người lính năm xưa. Khi vở diễn khép lại, khán giả cảm nhận được thông điệp tác phẩm muốn gửi gắm, đó là: Chiến tranh đã đi qua, có những mất mát đau thương trong thầm lặng, có những hy sinh không thể sẻ chia, chỉ có người trong cuộc mới hiểu. Nhưng dư vị ngọt ngào của hạnh phúc sẽ bù đắp cho những nỗi đau, những sự hy sinh đã qua.

Cảnh các chiến sĩ biệt động Sài Gòn họp bàn lên kế hoạch tấn công các mục tiêu của quân Mỹ. 

Theo Nghệ sĩ nhân dân Hoài Huệ, vở dân ca kịch bài chòi “Ngày trở về” được dàn dựng trong không khí cả nước chào mừng 80 năm Quốc khánh, nên tinh thần, khí thế tập luyện của các nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công đều rất hứng khởi. Năm nay, các đoàn dân ca kịch bài chòi của tỉnh Gia Lai và TP. Đà Nẵng đều dựng các vở diễn về đề tài chiến tranh cách mạng, nên việc tỉnh Khánh Hòa dựng vở diễn “Ngày trở về” đã góp phần làm phong phú thêm các tác phẩm sân khấu về chủ đề trên. Chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, đơn vị lại phải thực hiện nhiều nhiệm vụ chuyên môn khác nhau, nhưng vở diễn “Ngày trở về” vẫn hoàn thành theo đúng tiến độ là một nỗ lực lớn. Còn theo nhà biên kịch Nguyễn Sỹ Chức, đây là vở diễn có nội dung tốt, chủ đề tư tưởng rõ, diễn viên diễn tròn vai, trang trí sân khấu ấn tượng.

Với góc nhìn của thành viên Hội đồng nghệ thuật tỉnh, Nghệ sĩ ưu tú Hoàng Minh Tâm cho biết, ông đã từng xem kịch bản này được Nhà hát chèo Quân đội biểu diễn, cũng đã xem vở diễn được dàn dựng dưới hình thức sân khấu kịch nói, nhưng khi xem vở dân ca kịch bài chòi “Ngày trở về” vẫn thấy hay từ kịch bản chuyển thể, đạo diễn đến âm nhạc. Có thể nói, ê-kíp dàn dựng và tập thể nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công đã hoàn thành tốt vở diễn. Tuy nhiên, thời gian tới cần lưu ý thêm một số chi tiết liên quan đến trang phục của nhân vật chính; phần hát của các diễn viên ở một vài chỗ cần chú ý thể hiện đúng kỹ thuật các làn điệu...

GIANG ĐÌNH

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/van-hoa/202509/cau-chuyen-y-nghia-ve-nhung-chien-si-biet-dong-thanh-8ec6096/