Cách dân bản vùng cao thoát nghèo với cây chè shan tuyết

TPO - Chè shan tuyết nằm ở độ cao 1.200m so với mực nước biển của xã Tô Múa (huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), đang trở thành cây trồng chủ lực giúp người dân nơi đây thoát nghèo, vươn lên làm giàu.

Đồi chè cổ thụ của người dân Tô Múa.

Để vào xã Tô Múa, phải vượt qua những con dốc cao, đặc biệt dốc 3 tầng với những khúc cua gấp khúc, nguy hiểm. Nhưng khi vào đến trung tâm xã, chúng ta được nhìn ngắm thung lũng được bao quanh bởi những đồi chè xanh mơn mởn, tạo nên nét đẹp của vùng quê thanh bình.

Vừa dẫn tôi đi tham quan đồi chè cổ thụ, bà Lường Thị Hòa, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tô Múa cho hay, theo các cụ cao tuổi trong xã, cây chè đã được trồng ở Tô Múa cách đây hàng trăm năm. Đến nay, Tô Múa vẫn còn giữ 100 cây chè shan tuyết cổ thụ, ước tính có tuổi đời hơn 100 năm và được tôn vinh cây di sản của Việt Nam.

Bà Hòa nói, rừng chè cổ thụ như linh hồn, để người dân nơi đây phát triển diện tích chè. Theo bà Hòa, người dân trồng chè ở Tô Mùa cũng trải qua nhiều thăng trầm, nhưng người dân đã vượt qua tất cả để phát triển nghề trồng chè.

Cây chè đang giúp người dân có cuộc sống ấm no.

Vào những thập niên 60, 70 của thế kỷ trước, chè Tô Múa trở thành hàng hóa xuất khẩu, diện tích toàn xã lên đến 146 héc ta, tạo việc làm và thu nhập cao cho người dân. Tuy nhiên, đầu những năm 1990 chè sản xuất ra không bán được nên người dân phá bỏ để trồng các loại cây khác. Đến năm 2015, cây chè mới được phục hồi, phát triển khi có doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm chè búp tươi cho bà con trong xã.

Pha ấm chè shan tuyết thơm phức mời tôi, bà Hòa cho biết, hiện xã có 600 héc ta chè shan tuyết, gần 1.000 hộ trồng, sản xuất, kinh doanh chè. Để hỗ trợ người trồng chè, hằng năm, UBND xã đã mời các kỹ sư nông nghiệp tổ chức các lớp chuyển giao kỹ thuật bón phân, làm cỏ và chăm sóc cây chè theo tiêu chuẩn VietGAP cho người dân.

Đặc biệt, để chè búp tươi có chất lượng tốt nhất, xã vận động nông dân hái chè bằng các biện pháp thủ công. Do áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong sản xuất nên năng suất chè bình quân đạt 9 tấn/ha/năm, sản lượng đạt trên 3.700 tấn/năm.

"Cây chè shan tuyết đã giúp người dân Tô Múa thoát nghèo, đang vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương. Hiện tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm xuống còn 0,9%", bà Hòa cho biết.

Chúng tôi đến thăm ông Lường Văn Minh (57 tuổi, bản Lắc Mường, xã Tô Múa) khi ông đang chăm sóc 2 héc ta chè shan tuyết. Ông Minh cho biết, 2 héc ta chè, mỗi năm cho gia đình ông thu gần 25 tấn chè, thu nhập gần 200 triệu đồng.

“Trước đây, gia đình trồng ngô, trồng sắn… không đủ ăn, cuộc sống nghèo khổ. Năm 2016, khi búp chè có đầu ra, tôi khôi phục, phát triển diện tích chè, đưa đời sống của gia đình từng ngày khấm khá, có của ăn, của để”, ông Minh chia sẻ.

Không chỉ những người lớn tuổi như ông Minh thành công trong việc trồng chè, các lớp thanh niên sau này cũng phát huy được lợi thế của quê hương, phát triển trồng chè nâng cao đời sống của gia đình, từng bước giúp gia đình vươn lên làm giàu.

Hà Văn Nhuân (33 tuổi, bản Mến, xã Tô Múa) sinh ra, lớn lên trong gia đình nghèo, nhưng nhờ sự chịu thương, chịu khó phát triển diện tích chè của gia đình, giúp vợ chồng Nhuân có cuộc sống giờ ổn định, thoát nghèo.

Rêu phong trên chè cổ thụ.

“Năm 2021, em lấy vợ, được bố mẹ cho ra ở riêng. Khi ra ở riêng, bố mẹ chia cho vợ chồng 5.000m2 vườn chè làm vốn. Mới đầu, hai vợ chồng “một nắng, hai sương” chăm sóc tốt vườn chè đã có; đồng thời, vay vốn mở rộng diện tích trồng chè lên gần 1 héc ta. Chè ngày càng được giá, đầu ra ổn định nên cuộc sống của em cũng khấm khá dần. Đến nay, vợ chồng em có vốn tích lũy để tiếp tục mở rộng diện tích chè”, Nhuân chia sẻ.

Hà Văn Nhuân cho biết, đích đến của em ấy là trồng chè hữu cơ, cho ra những loại sản phẩm cao cấp, có giá trị cao bán ra thị trường. “Muốn nghề trồng chè phát triển bền vững, em đang hướng tới sản xuất chè hữu cơ, loại bỏ tất cả chất hoá học trong các công đoạn chăm sóc chè. Việc sản xuất chè hữu cơ sẽ giúp giá trị của chè cao, mang về thu nhập gấp 2 đến 3 lần hiện nay”, Nhuần chia sẻ thêm.

Chè shan tuyết của Tô Múa ngon nức tiếng.

Chị Lường Thị Hòa cho biết, hiện nay chè đang là cây chủ lực của xã. Cây chè đã đưa người dân Tô Múa thoát nghèo. Để giúp người dân vươn lên làm giàu, xã đã xây dựng kế hoạch, tập huấn cho nhân dân trồng chè hữu cơ, sản xuất những loại chè cao cấp như Hồng trà, Bạch trà… từ chè cổ thụ. Sản xuất ra các loại chè sạch cho giá trị cao gấp 3 lần chè hiện nay. Việc sản xuất chè hữu cơ sẽ giúp người dân Tô Múa vươn lên làm giàu, tạo công ăn việc làm cho người dân.

Viết Hà

Nguồn: https://tienphong.vn/cach-dan-ban-vung-cao-thoat-ngheo-voi-cay-che-shan-tuyet-post1752061.tpo