Tự hào đưa bản sắc văn hóa lan tỏa

Năm 2025, đánh dấu kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành văn hóa (28/8/1945-28/8/2025). Tại buổi lễ kỷ niệm, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói: “Truyền thống 80 năm là báu vật tinh thần, nhưng truyền thống chỉ thật sự tỏa sáng khi chúng ta tiếp tục viết tiếp những trang sử mới… 80 năm, một mốc son để biết ơn, để tự hào và để vươn mình”.

Năm 2025, đánh dấu kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành văn hóa (28/8/1945-28/8/2025). Tại buổi lễ kỷ niệm, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói: “Truyền thống 80 năm là báu vật tinh thần, nhưng truyền thống chỉ thật sự tỏa sáng khi chúng ta tiếp tục viết tiếp những trang sử mới… 80 năm, một mốc son để biết ơn, để tự hào và để vươn mình”.

Quê hương Vĩnh Long là vùng đất mang đậm dấu ấn văn minh miệt vườn.

Tỉnh sau sáp nhập không chỉ mở rộng về địa giới hành chính mà còn trở thành chiếc nôi hội tụ tinh hoa văn hóa đặc sắc bậc nhất ĐBSCL, mở ra nhiều cơ hội để kết nối, cộng hưởng và phát huy, làm nền tảng cho việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người toàn diện trong kỷ nguyên mới.

Giá trị văn hóa đặc sắc, đầy tự hào

Cùng sinh sống bên dòng Cửu Long hiền hòa, 3 tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh (trước đây) từ lâu đã là những miền đất mang đậm dấu ấn văn minh sông nước miệt vườn, với những giá trị tinh thần độc đáo kết tinh qua hàng trăm năm lịch sử của nhiều thế hệ cư dân Tây Nam Bộ.

Tại Vĩnh Long, dấu ấn của vùng đất học, còn lưu rõ nét qua di tích Văn Thánh miếu. Đây cũng là quê hương của những con người kiệt xuất như GS.VS Trần Đại Nghĩa, người đặt nền móng cho ngành khoa học- công nghệ quốc phòng Việt Nam; Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng- những nhà lãnh đạo có tầm nhìn chiến lược, có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc đổi mới và kiến thiết nước nhà.

Trà Vinh- một trung tâm văn hóa đặc sắc của người Khmer Nam Bộ, nổi bật với hệ thống chùa Khmer cổ kính, tiêu biểu như chùa Âng, chùa Hang, ao Bà Om, cùng các lễ hội mang tính nghi lễ và tín ngưỡng sâu sắc như Ok Om Bok, Sel Dolta, Chol Chnam Thmay. Đây là nơi lưu giữ những giá trị truyền thống của đồng bào Khmer qua nhiều thế hệ. Cũng từ vùng đất này, hình ảnh chị Út Tịch- nữ Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, đã trở thành biểu tượng sống động của lòng quả cảm, của tinh thần chiến đấu “còn cái lai quần cũng đánh” mà Nhân dân cả nước đều ghi khắc.

Bến Tre- xứ dừa trù phú, không chỉ nổi danh với bánh tráng Mỹ Lồng, bánh phồng Sơn Đốc, kẹo dừa thủ công mà còn là nơi bắt nguồn phong trào Đồng khởi với hình ảnh “Đội quân tóc dài” và người thủ lĩnh- nữ tướng Nguyễn Thị Định, người phụ nữ đầu tiên mang quân hàm tướng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Bến Tre cũng là quê hương của cụ Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ lớn của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, người đã để lại những áng văn bất hủ, dùng văn chương làm vũ khí đấu tranh cho công lý và tôn vinh đạo nghĩa.

Sau sáp nhập tỉnh còn sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, đa dạng với 168 di tích lịch sử- văn hóa được xếp hạng (gồm 2 di tích quốc gia đặc biệt, 45 di tích quốc gia và 121 di tích cấp tỉnh) và cộng đồng đang nắm giữ 19 di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có 1 di sản được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ) và 18 di sản được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trong đó, đặc điểm chung nhất là hệ thống đình, chùa, miếu, nhà cổ, di tích lịch sử- văn hóa gắn với công cuộc đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc; các làn điệu dân ca, hát bội, hát sắc bùa, đờn ca tài tử, các lễ hội truyền thống, các làng nghề thủ công truyền thống phản ánh sinh động đời sống văn hóa- sản xuất của cư dân địa phương.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung- Phó Giám đốc Sở Văn hóa-TT-DL cho biết, Vĩnh Long hiện tại có trên 130km bờ biển, với hệ sinh thái mặn, ngọt, lợ. Ngành du lịch hiện nay tập trung vào các điểm nhấn về truyền thống văn hóa, hệ thống di sản, di tích, truyền thống lịch sử của 3 địa phương. Cùng với đó là yếu tố con người, một cộng đồng người dân thân thiện, mến khách tạo nên hình ảnh Vĩnh Long thân thiện. Một điểm nhấn nữa là tỉnh chú trọng liên kết, tập trung khai thác du lịch đường thủy gắn với sông Mekong, Cổ Chiên để khai thác.

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Tỉnh thúc đẩy mô hình gắn du lịch sinh thái- nông nghiệp- văn hóa. 

Vĩnh Long không chỉ là miền đất giàu tiềm năng kinh tế- nông nghiệp, mà còn là một kho tàng văn hóa sống động, đa dạng và đầy sức sống. Trong bối cảnh mới hiện nay, những giá trị đó cần tiếp tục được bảo tồn, phát huy và lồng ghép vào các chiến lược phát triển con người theo hướng bền vững, để văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, là động lực nội sinh thúc đẩy sự phát triển toàn diện và lâu dài của tỉnh.

Theo Sở Văn hóa-TT-DL, thời gian tới, cần có một Chiến lược phát triển văn hóa Vĩnh Long mới dài hạn đến năm 2045, trên cơ sở Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, trong đó xác định rõ vùng trọng điểm, loại hình văn hóa hoặc ngành công nghiệp văn hóa cần bảo tồn, phát triển. Bên cạnh đó, cần có Quy hoạch bản đồ di sản văn hóa số, để quản lý, bảo tồn hiệu quả cả văn hóa vật thể và phi vật thể; đầu tư hạ tầng và chuyển đổi số, bảo tồn gắn với phát triển du lịch.

Lồng ghép nội dung truyền thống địa phương vào chương trình giáo dục phổ thông; tổ chức các đợt học tập trải nghiệm tại làng nghề, di tích và sân khấu truyền thống. Thúc đẩy mô hình chuỗi giá trị văn hóa- du lịch liên tỉnh, gắn du lịch sinh thái- nông nghiệp- văn hóa, khai thác lợi thế vùng nguyên liệu dừa lên tới 120.000ha nắm vai trò trung tâm vùng dừa Nam Bộ.

Theo bà Nguyễn Thị Quyên Thanh- Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, cần phải xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về di sản văn hóa. Cần phải ứng dụng khoa học công nghệ để bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa. Đây chính là niềm tự hào của người dân và là động lực để địa phương ra sức bảo tồn, phát huy giá trị di sản, khai thác hiệu quả trong phát triển du lịch, đồng thời lan tỏa và quảng bá di sản mang đậm bản sắc văn hóa đến với bạn bè trong và ngoài nước. Tiếp tục giới thiệu về một vùng đất trù phú vừa giàu bản sắc văn hóa vừa năng động, hiện đại, góp phần để Vĩnh Long ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách gần xa.

Tại lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành văn hóa, Tổng Bí thư Tô Lâm nhắn nhủ sự tin tưởng sâu sắc rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng, ủng hộ của Nhân dân; với bản lĩnh, tài năng và lòng yêu nghề của đội ngũ những người làm văn hóa, thông tin, thể thao, du lịch; chúng ta sẽ đưa văn hóa Việt Nam phát triển xứng tầm, để đất nước ta mạnh giàu, để dân tộc ta trường tồn, để mỗi người Việt Nam hạnh phúc, tự tin hòa nhập và tỏa sáng.

Bài, ảnh: PHƯƠNG THƯ

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/van-hoa-giai-tri/202508/tu-hao-dua-ban-sac-van-hoa-lan-toa-f131000/