Thời gian qua, nhiều nhà chuyên môn đã có những ý kiến trái chiều về đề thi và phổ điểm môn toán. TS Đặng Quang Vinh, nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI), giảng viên Khoa Khoa học máy tính - Công nghệ, Trường đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), cũng chia sẻ với Báo Thanh Niên một góp ý thú vị từ góc độ của AI với mong muốn Bộ GD-ĐT thay đổi đề thi toán trong tương lai gần.
Phổ điểm môn toán 2025 tiệm cận với phân phối chuẩn
Tuy nhiên, TS Vinh cũng dành những nhận xét tích cực cho phổ điểm đề thi toán năm nay. Phổ điểm đề thi toán kỳ thi tốt nghiệp THPT gần nhất với phân phối chuẩn, so với phổ điểm môn toán trong những năm gần đây. Qua đó cho thấy môn toán năm nay có tính phân hóa cao.
Dù trông có vẻ phổ điểm thấp hơn năm ngoái nhưng phổ điểm năm nay tiến gần hơn đến khái niệm phân phối chuẩn trong thống kê. Về mặt lý thuyết, đây là điều chúng ta có thể kỳ vọng ở một kỳ thi tiêu chuẩn, đặc biệt là khi áp dụng cho một tập dữ liệu lớn như số lượng thí sinh tham dự kỳ thi THPT. Trong những trường hợp như vậy, phổ điểm lý tưởng nên tiệm cận với phân phối chuẩn. Vì vậy, có thể đánh giá rằng phổ điểm năm nay là hợp lý.
Việc phổ điểm thấp hơn thực chất là một tín hiệu tích cực cho giáo dục. Nếu đề thi quá dễ và nhiều thí sinh đạt điểm tuyệt đối, kỳ thi sẽ mất đi chức năng phân loại và đánh giá năng lực thực sự.
TS Vinh nói: "Chúng ta đều hiểu điểm số chỉ phản ánh năng lực ở mức độ tương đối, nhưng sự khác biệt rõ rệt, như giữa điểm 8 và điểm 3, vẫn phản ánh sự chênh lệch về chuẩn bị và tư duy học tập. Ngoài ra, nếu quá nhiều học sinh đạt điểm tuyệt đối, điều đó còn cho thấy đề thi chưa đủ khó để khai thác hết năng lực của các em, nó cho thấy có những em có thể đạt mức cao hơn, 11 - 12 hay 15 điểm, nếu thang điểm cho phép.
Vì vậy, một phổ điểm phân bố đều, không dồn về điểm cao, giúp chúng ta phân loại thí sinh tốt hơn và tạo điều kiện để các em thể hiện tối đa năng lực của mình. Đó là điểm tích cực của đề thi và phổ điểm toán năm nay".
Không nên hỏi để thí sinh chỉ cần chọn đáp số
Tuy nhiên, theo TS Vinh, nhìn từ góc độ AI, thì việc đề toán hoàn toàn trắc nghiệm như đề thi kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện nay không phù hợp với mục tiêu giáo dục toán học.
Trong vài năm gần đây, nhiều người lo ngại rằng AI có thể đưa ra câu trả lời rất nhanh nhưng lại không thể giải thích được tại sao nó nghĩ như vậy. Điều này khiến AI trở nên thiếu tin cậy trong các lĩnh vực cần lập luận chặt chẽ. Vì thế, hướng phát triển hiện nay là tích hợp khả năng suy luận vào AI, để không chỉ đưa ra kết quả đúng, mà còn giải thích được quá trình đi đến kết luận.
Và chính điều đó cho thấy khả năng suy luận là một lợi thế đặc biệt của con người, đến mức mà AI cũng đang nỗ lực để đạt được.
"Vậy thì, không có lý do gì để chúng ta từ bỏ lợi thế đó. Ngược lại, giáo dục cần khuyến khích và phát huy năng lực suy luận, đặc biệt là thông qua các bài thi tự luận", TS Vinh nói.
Cũng theo TS Vinh, trong lịch sử toán học, chúng ta đều thấy rằng quá trình suy luận thường mang lại giá trị lớn hơn cả kết quả cuối cùng. Việc chỉ quan tâm đến đáp án mà bỏ qua cách lập luận là đi ngược với tinh thần của tư duy toán học.
Với tốc độ phát triển hiện nay, AI chắc chắn sẽ vượt con người về khả năng đưa ra kết quả, nhất là với các bài toán tính toán thuần túy hay truy xuất dữ liệu lịch sử. Nhưng AI không thể thay thế con người trong việc diễn giải và trình bày quá trình tư duy logic, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
TS Vinh chia sẻ: "Tôi hoàn toàn ủng hộ việc xây dựng các đề thi theo hướng tự luận, để đánh giá được khả năng lập luận và tư duy mạch lạc của học sinh. Đây cũng là cách làm mà chúng tôi áp dụng tại BUV.
Trong nhiều kỳ thi của trường, ngay cả ở Khoa Khoa học Máy tính - Công nghệ, một lĩnh vực nghe có vẻ chỉ tập trung vào tính toán khô khan, sinh viên không chỉ cần đưa ra đáp án, mà còn phải trình bày cách giải thích, thông qua bài viết hoặc phần thuyết trình trên lớp. Không ai được hỏi kiểu 1 + 1 bằng mấy rồi chỉ cần viết 2 là xong".
Nguồn: https://thanhnien.vn/thay-doi-de-thi-toan-the-nao-trong-thoi-dai-ai-185250719210628563.htm
Bình luận (0)