TRAPPIST-1e เผยบรรยากาศ: ความหวังใหม่สำหรับชีวิตนอกโลก

กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ตรวจพบสัญญาณของชั้นบรรยากาศรอบ ๆ ดาวเคราะห์หิน TRAPPIST-1e ห่างจากโลก 40 ปีแสง ทำให้เกิดความหวังในการมีสิ่งมีชีวิตนอกระบบสุริยะของเรา

TRAPPIST-1e หนึ่งในดาวเคราะห์เจ็ดดวงที่โคจรรอบดาวแคระแดง TRAPPIST-1 ตั้งอยู่ในเขต “โกลดิล็อกส์” ซึ่งสามารถมีน้ำอยู่ในสถานะของเหลวได้ นักวิทยาศาสตร์ เพิ่งเผยแพร่ผลการศึกษาเบื้องต้นที่แสดงให้เห็นว่าดาวเคราะห์ดวงนี้อาจมีชั้นบรรยากาศที่อุดมด้วยไนโตรเจนคล้ายกับโลก

ภาพประกอบของดาวเคราะห์ TRAPPIST-1e (ที่มา: NASA)

ทีมวิจัยซึ่งนำโดย Ryan MacDonald (มหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูว์ สหราชอาณาจักร) ใช้กล้องโทรทรรศน์ James Webb เพื่อสังเกตการณ์ TRAPPIST-1e ในปี 2023 พวกเขาวิเคราะห์แสงดาวขณะที่ดาวเคราะห์โคจรผ่าน เพื่อตรวจจับสัญญาณทางเคมีในชั้นบรรยากาศ เช่น น้ำ มีเทน หรือคาร์บอนไดออกไซด์

แม้จะอยู่ใน "เขตอาศัยได้" แต่การตรวจจับชั้นบรรยากาศของ TRAPPIST-1e ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย แสงดาวบิดเบือนข้อมูล ทำให้ทีมวิจัยต้องค้นหาการผ่านหน้าของดาวเคราะห์ดวงนี้ ในขณะที่แสงสามารถทะลุผ่านชั้นบรรยากาศ (หากมี) และทิ้งร่องรอยทางเคมีเอาไว้

การเปรียบเทียบสเปกตรัมของ TRAPPIST-1e ขณะที่ดาวเคราะห์โคจรรอบโลกด้วยแบบจำลองสองแบบ: แบบหนึ่งมีชั้นบรรยากาศที่อุดมด้วยไนโตรเจน (สีน้ำเงิน) และแบบหนึ่งไม่มีชั้นบรรยากาศ (สีส้ม) (เครดิต: NASA)

ดร. ไรอัน แมคโดนัลด์ (มหาวิทยาลัยเซนต์แอนดรูว์ส) ระบุว่า มีความเป็นไปได้สองประการ คือ TRAPPIST-1e อาจมีชั้นบรรยากาศทุติยภูมิที่ประกอบด้วยก๊าซหนัก เช่น ไนโตรเจน หรืออาจไม่มีชั้นบรรยากาศเลย จากการสังเกตการณ์เบื้องต้น พบว่าชั้นบรรยากาศที่อุดมด้วยไฮโดรเจนเช่นเดียวกับดาวแก๊สยักษ์ไม่น่าจะมี และชั้นบรรยากาศแบบดาวศุกร์ก็มีโอกาสเป็นไปได้น้อยกว่าเช่นกัน

ข้อมูลยังไม่เพียงพอที่จะยืนยันได้ว่าอะไรคือความจริง อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์ยังคงระมัดระวัง เพราะดาวเคราะห์ดวงนี้อาจเป็นเพียงหินเปล่าๆ

TRAPPIST-1 เป็นดาวแคระแดงที่มีความส่องสว่างต่ำ ซึ่งสังเกตได้ง่าย แต่ปล่อยแสงจ้าพลังงานสูงออกมาจำนวนมาก ดาวเคราะห์ใกล้เคียงอย่าง TRAPPIST-1b, c และ d ได้สูญเสียชั้นบรรยากาศไปเนื่องจากการเปล่งแสงจ้าเหล่านี้ หาก TRAPPIST-1e ยังคงรักษาชั้นบรรยากาศไว้ได้ จะเป็นสัญญาณบวกถึงศักยภาพในการอยู่อาศัยได้ในระบบดาวแคระแดง

NASA คาดว่าจะสังเกตการผ่านหน้าของดาวเคราะห์ได้อีกประมาณ 20 ครั้งในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญทางดาราศาสตร์ เนื่องจากเป็นครั้งแรกที่มนุษย์มีเครื่องมืออันทรงพลังในการค้นหาสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการอยู่อาศัยในระบบดาวอื่น

ผู้เชี่ยวชาญบางคนเชื่อว่าหาก TRAPPIST-1e สามารถอยู่อาศัยได้ เมื่อมีอายุได้ 7,600 ล้านปี ก็อาจผ่านกระบวนการวิวัฒนาการมายาวนาน ซึ่งอาจพัฒนาเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความฉลาดได้ด้วย

มินห์ ฮวน

ที่มา: https://vtcnews.vn/hanh-tinh-cach-trai-dat-40-nam-anh-sang-co-the-co-su-song-ar964316.html