Các diễn giả thảo luận tại diễn đàn "bao bì xanh" diễn ra sáng 8-8 - Ảnh: BTC
Đó là quan điểm được nhiều đại biểu, chuyên gia và doanh nghiệp chia sẻ tại Diễn đàn "Bao bì xanh: Hành trình EPR dẫn dắt giá trị bền vững" do Báo Vietnam News and Law (thuộc Thông tấn xã Việt Nam) phối hợp với Công ty Vinexad (thuộc Bộ Công Thương) tổ chức ngày 8-8 tại TP.HCM.
Giải oan cho nhựa
Phát biểu tại diễn đàn, bà Chu Thị Kim Thanh - giám đốc vận hành Công ty Cổ phần Tái chế bao bì (PRO Việt Nam) - nhấn mạnh rằng nhựa vẫn giữ vai trò thiết yếu trong cuộc sống hiện đại.
Theo bà Thanh, thay vì chỉ tập trung vào việc hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn, điều quan trọng hơn là phải xây dựng một hệ thống quản lý hiệu quả, đặc biệt ở khâu phân loại rác tại nguồn và tái chế.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thành Yên - phó trưởng phòng pháp chế Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) - cho rằng không nên chạy theo các phong trào "anti nhựa" thiếu căn cứ khoa học. "Mọi vật liệu đều có hai mặt, điều cần làm là sử dụng có kiểm soát, tránh lạm dụng và truyền thông đúng bản chất", ông nói.
Ở góc độ ngành, bà Huỳnh Thị Mỹ - phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA) - cho rằng truyền thông xã hội từng có giai đoạn "kể tội" ngành nhựa quá mức, khiến dư luận lầm tưởng rằng nhựa là nguyên nhân cốt lõi gây ô nhiễm môi trường.
Trong khi thực tế, chính các sản phẩm nhựa - đặc biệt là nhựa dùng một lần - đã giúp nâng cao hiệu quả tiêu dùng, giảm chi phí và hỗ trợ đắc lực cho phát triển kinh tế.
"Nhiều thập kỷ trước, nhựa từng được xem là một phát minh vĩ đại của nhân loại. Khi bị lạm dụng và xử lý sai cách, nó trở thành gánh nặng môi trường. Nhưng để giải quyết tận gốc vấn đề rác thải nhựa, cốt lõi là phải thu gom, phân loại và tái chế sau sử dụng. Chúng ta cần xây dựng một hệ thống tái chế khép kín, chuyên nghiệp và bền vững", bà Mỹ nhấn mạnh.
Đại diện Hiệp hội nhựa Việt Nam cho biết, thời gian tới, hiệp hội sẽ tăng cường phối hợp với các bên liên quan để đẩy mạnh truyền thông đúng đắn về vai trò của nhựa, tránh cách nhìn phiến diện.
EPR: Cơ chế đột phá nhưng chưa thể "cất cánh"
Bên cạnh những tranh luận xung quanh vật liệu nhựa, trong khuôn khổ diễn đàn, nhiều ý kiến đã tập trung phân tích vai trò then chốt của cơ chế "Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất" (EPR). Cơ chế này được kỳ vọng là công cụ đột phá, thúc đẩy ngành tái chế phát triển và chuyển đổi mô hình tiêu dùng từ tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn.
Tuy nhiên, sau hơn một năm triển khai, EPR tại Việt Nam vẫn gặp nhiều trở lực khiến kỳ vọng ban đầu chưa thể chuyển hóa thành hiệu quả thực tế.
Một trong những điểm nghẽn lớn là sự thiếu đồng bộ giữa trách nhiệm doanh nghiệp và hạ tầng hỗ trợ. Doanh nghiệp phải thu gom, xử lý bao bì sau sử dụng, trong khi hệ thống phân loại rác tại nguồn và hạ tầng tái chế còn yếu, gây nhiều bất cập phát sinh.
Từ phía doanh nghiệp sản xuất, bà Phạm Thị Bích Phượng - giám đốc kinh doanh Công ty Thực phẩm Sao Khuê - cho biết để đáp ứng yêu cầu bảo quản trong xuất khẩu, nhiều sản phẩm buộc phải dùng bao bì nhiều lớp, khó phân hủy. Điều này làm tăng chi phí xử lý, trong khi chưa có chính sách hỗ trợ phù hợp.
Bà Kim Thanh cho biết phần lớn rác đầu vào hiện chưa được phân loại đúng cách, thường lẫn tạp chất, trong khi hạ tầng tái chế còn yếu.
Khoảng 80% nguồn rác đến từ các đơn vị thu gom nhỏ lẻ nhưng thiếu chứng từ hợp lệ, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong truy xuất và chứng minh nguồn gốc.
Theo các chuyên gia, nếu không sớm tháo gỡ các rào cản nói trên, EPR khó phát huy được hiệu quả như kỳ vọng.
Ngược lại, khi được vận hành đúng hướng, EPR có thể trở thành đòn bẩy mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp chuyển đổi xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng với xu thế toàn cầu.
Nguồn: https://tuoitre.vn/song-xanh-la-phai-cai-nhua-20250808153802873.htm
Bình luận (0)