Sáng tạo để nâng cao giá trị cây trồng

Tại một số xã phía Bắc của tỉnh, nhiều nông dân đã chủ động khai thác lợi thế tự nhiên để gia tăng giá trị cây trồng. Thay vì phụ thuộc vào hóa chất, họ chủ động nuôi đàn kiến rừng để bảo vệ vườn mắc ca xanh tốt, hoặc tận dụng lá cây để chế tạo chế phẩm sinh học ứng dụng vào sản xuất, tạo nên sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Những cách làm sáng tạo này góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và mở ra hướng phát triển nông nghiệp xanh, bền vững...

Ông Hoàng Văn Quốc, xã Thanh Thịnh nuôi thả đàn kiến rừng, biến chúng thành “đội quân tự nhiên” giúp bảo vệ vườn mắc ca khỏi sâu bệnh.

Trên triền đồi đất đỏ ở xã Thanh Thịnh, thay vì sử dụng thuốc bảo vệ thực vật như cách làm phổ biến, ông Hoàng Văn Quốc đã chọn một hướng đi khác biệt. Đó là đưa 7 tổ kiến vàng từ rừng về nuôi thả, biến chúng thành “đội quân tự nhiên” bảo vệ vườn mắc ca. Đàn kiến, vốn chỉ ăn côn trùng, nhanh chóng phát triển trong vườn trồng mắc ca của gia đình.

Nhờ đó, vườn mắc ca của ông luôn xanh tốt, quả sạch, hầu như không bị sâu bệnh phá hoại. “Có kiến thì không cần phun thuốc, kể cả thuốc sinh học. Quả mắc ca vì thế giữ được độ sạch, giá bán cũng cao hơn” - ông Quốc cho biết.

Hiệu quả rõ rệt đã khiến nhiều hộ trong xã làm theo. Đến nay, Tổ hợp tác vườn nhà Thanh Thịnh có gần 10ha mắc ca, toàn bộ đều áp dụng cách nuôi kiến rừng để diệt sâu hại.

Ông Vũ Như Hội, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Thịnh, cho biết: Nông dân đã biết dựa vào thiên nhiên để bảo vệ cây trồng, vừa giảm chi phí vừa tạo sản phẩm sạch. Đây là hướng phát triển bền vững, địa phương sẽ khuyến khích nhân rộng trong thời gian tới.

Tại xã Yên Phong, ông Triệu Ứng Lai nhiều năm qua gắn bó với cây dó bầu, tìm cách nâng cao giá trị kinh tế của loại cây này. Theo ông, chế phẩm sinh học do ông nghiên cứu được làm từ nhiều loại lá rừng kết hợp với dịch tiết tự nhiên của côn trùng, tạo môi trường thuận lợi để cây hình thành trầm hương.

Nhờ đó, cây dó bầu vốn chỉ có giá trị gỗ vài triệu đồng nay mang lại giá trị cao gấp nhiều lần. Hiện gia đình ông Lai trồng hơn 13.000 cây dó bầu trên diện tích 4,5ha, đồng thời liên kết với người dân nhiều xã khác, nâng tổng số lên hơn 20.000 cây.

Ông Triệu Ứng Lai, xã Yên Phong sử dụng chế phẩm sinh học để tạo môi trường thuận lợi cho cây hình thành trầm hương.

Qua thử nghiệm, tinh dầu trầm hương thu được có độ trong và khả năng lưu hương vượt trội so với các chế phẩm trên thị trường. Hiện, một lít tinh dầu có giá khoảng 600 triệu đồng, trong khi nếu chế biến thành rượu trầm hương, giá trị còn cao hơn.

Mô hình vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, sản lượng chưa nhiều và phụ thuộc vào từng cây, nhưng bước đầu đã chứng minh hiệu quả kinh tế rõ rệt. Đây là cơ sở quan trọng để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện kỹ thuật và mở rộng quy mô trong thời gian tới.

Điểm chung nổi bật giữa vườn mắc ca ở Thanh Thịnh và cây dó bầu ở Yên Phong là sự sáng tạo của người nông dân miền núi. Họ biết tận dụng các yếu tố từ tự nhiên để nâng cao giá trị cây trồng.

Những “đội quân kiến” hay các chế phẩm từ lá rừng không chỉ là cách làm sáng tạo, mà còn minh chứng cho trí tuệ, ý chí vươn lên của nông dân. Đây cũng là hướng đi để nông nghiệp miền núi phát triển xanh, bền vững và hội nhập với thị trường.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202509/sang-tao-de-nang-caogia-tricay-trong-fc10a99/