Phát huy giá trị văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số trong tình hình mới

Sau 5 năm triển khai Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số (DTTS) gắn với phát triển du lịch” (Dự án 6) thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 đã đạt được những kết quả tích cực tại các địa phương thụ hưởng. Thời gian tới, việc triển khai Dự án 6 cần có những điều chỉnh để phù hợp với tình hình mới.

Lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống

Từ năm 2022, xã Tây Khánh Sơn đã được thụ hưởng Dự án 6, qua đó góp phần khôi phục, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Raglai; bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa; đầu tư trang thiết bị phục vụ hoạt động biểu diễn nghệ thuật… Cụ thể, xã đã thành lập và hỗ trợ hoạt động 4 đội văn nghệ truyền thống; xây dựng 2 tủ sách cộng đồng; mua sắm trang thiết bị thiết chế văn hóa cho 3 thôn Du Oai, Apa 1, Apa 2. Theo bà Cao Thị Hằng - Phó Chủ tịch UBND xã Tây Khánh Sơn, trong thời gian tới, địa phương vẫn mong muốn được thụ hưởng Dự án 6 để có điều kiện đầu tư xây dựng thêm các thiết chế văn hóa phục vụ văn hóa, tinh thần cho người dân. 

Đồng bào Raglai ở xã Tây Ninh Hòa tái hiện lễ mừng lúa mới.

Tại xã Bác Ái Tây, tuy đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng nơi đây vẫn lưu giữ các loại nhạc cụ đàn đá, đàn chapi, mã la, kèn bầu… của đồng bào Raglai. Thực hiện Dự án 6, xã đã xây dựng các mô hình văn hóa truyền thống DTTS, câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian; hỗ trợ các đội văn nghệ truyền thống; mua sắm nhạc cụ dân tộc, trang phục, đạo cụ; mở các lớp truyền dạy sử thi, sử dụng nhạc cụ dân tộc; khôi phục, tái hiện một số lễ hội truyền thống của đồng bào Raglai; xây dựng nhà sàn truyền thống làm điểm sinh hoạt văn hóa cho người dân… Tuy có nhiều nỗ lực, nhưng việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS trên địa bàn xã gắn với hoạt động du lịch vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Chính vì thế, địa phương mong muốn được tiếp tục thực hiện Dự án 6 để có điều kiện hoàn thành các mục tiêu đề ra, đồng thời nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân.

Theo ông Lê Văn Hoa - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, việc thực hiện Dự án 6 trên địa bàn tỉnh đã góp phần cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi; nhiều hạng mục thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn được quan tâm, hỗ trợ sửa chữa, xây dựng mới. Bên cạnh đó, việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh còn giúp cho thế hệ trẻ người DTTS trân trọng, hiểu hơn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình thông qua các hoạt động truyền dạy, thực hành, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ. Không chỉ đem lại hiệu quả trong hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, việc thực hiện Dự án 6 gắn với phát triển du lịch còn tạo nên những sản phẩm thu hút du khách; quảng bá, giới thiệu nét đẹp văn hóa đặc sắc trong cộng đồng ở các địa phương.

Tiếp tục thực hiện trong giai đoạn mới 

Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có văn bản gửi các tỉnh, thành phố về việc thực hiện Dự án 6 trong thời gian tới. Theo đó, các tỉnh, thành phố, xã, thôn thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi sẽ tập trung thực hiện 19 nhiệm vụ thành phần, như: Khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của các DTTS có dân số ít người; khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS; tổ chức bảo tồn, phát huy lễ hội truyền thống tiêu biểu các DTTS để khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch. Cùng với đó, xây dựng chính sách và hỗ trợ nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú người DTTS; hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các DTTS có nguy cơ mai một; hỗ trợ hoạt động cho đội văn nghệ truyền thống; hỗ trợ tu bổ, tôn tạo, chống xuống cấp di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu của các DTTS…

Tiếp tục thực hiện Dự án 6, giai đoạn 2025 - 2030, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tập trung thực hiện 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người DTTS; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các DTTS đi đôi với xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu; xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc. Ngoài ra, sở cũng đề xuất điều chỉnh thiết kế của Dự án 6 trong giai đoạn mới để phù hợp với đặc điểm, tình hình, điều kiện sau khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và triển khai chính quyền địa phương 2 cấp.

GIANG ĐÌNH

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/van-hoa/202509/phat-huy-gia-tri-van-hoa-dong-bao-dan-toc-thieu-so-trong-tinh-hinh-moi-9392c6f/