Người trong cuộc nói gì về việc tự quyết quyền sinh con?

anh-truong-minh-tuan(1).jpg — Gia đình anh Trương Minh Tuấn ở phường Nguyễn Đại Năng vừa chào đón con thứ ba

Nhân văn và phù hợp

Gia đình anh Trương Minh Tuấn ở phường Nguyễn Đại Năng (trước là phường Hiến Thành, thị xã Kinh Môn) vừa chào đón thành viên thứ năm là một bé gái kháu khỉnh. Mặc dù nhà đã có đủ nếp, đủ tẻ, vợ chồng anh Tuấn cũng đã ở độ tuổi gần 40 nhưng sau khi cân nhắc họ vẫn quyết định sinh thêm con thứ ba.

Anh Tuấn cho biết, ý định sinh thêm con của vợ chồng anh có từ trước khi có những thay đổi về chính sách dân số. Do đó nhà anh vẫn còn sự lăn tăn, do dự. Tuy nhiên, trước khi bé thứ ba chào đời, quy định về số con còn khiến anh Tuấn giải tỏa được áp lực về tư tưởng.

Anh Tuấn phấn khởi nói: “Quy định vợ chồng được tự quyết về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh rất nhân văn và phù hợp với thực tế hiện nay. Hiện không ít gia đình có điều kiện song vẫn còn e dè vì vướng chính sách cũng như lối suy nghĩ hai con đã in hằn nhiều năm qua”.

sinh-con(1).jpg — Chính sách về dân số được thay đổi kịp thời, phù hợp với thực tế hiện nay

Việc được tự quyết quyền sinh con đã phần nào cởi bỏ gánh nặng về trách nhiệm, thực hiện chính sách đối với những người làm trong các cơ quan, đơn vị Nhà nước. Chị Nguyễn Thị Hương M. đang là công chức tại một xã ở khu vực Tây Hải Phòng. Vợ chồng chị M. đã có 2 con gái. Dù vợ chồng chị đã thống nhất dừng lại ở hai con nhưng thường xuyên chịu áp lực từ hai bên gia đình. Chồng chị M. là “con một” nên ông bà muốn chị sinh thêm dù là gái hay trai để nhà có thêm con, thêm cháu. Tuy nhiên, điều này khiến chị M. khó xử vì chị là đảng viên, lại đang phấn đấu thăng tiến trong công việc nên không thể vi phạm chính sách dân số.

Vừa qua, Pháp lệnh Dân số được sửa đổi, Bộ Chính trị yêu cầu không kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba khiến chị M. thở phào. “Dù quy định đã thay đổi nhưng để đi tới quyết định có sinh thêm con hay không, vợ chồng tôi vẫn phải cân nhắc thêm vì hiện nay, việc có thêm con là cả vấn đề lớn”, chị M. cho hay.

Đừng chỉ dừng lại ở quy định

Cả nước nói chung và TP Hải Phòng nói riêng đang dần bước qua thời kỳ dân số vàng. Những gánh nặng trong công tác phát triển dân số cũng dần hiện hữu khi mức sinh ngày càng giảm. Năm 2024, cả nước ghi nhận mức sinh là 1,91 con/phụ nữ, thấp hơn mức sinh thay thế (mức sinh thay thế là 2,1 con/phụ nữ), thấp nhất trong lịch sử và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo. Dân số là trụ cột quan trọng, nền tảng thúc đẩy kinh tế - xã hội. Nếu công tác dân số không được chú trọng, quan tâm đúng mức thì động lực sẽ trở thành áp lực và tạo ra những hệ lụy lớn.

giao-duc-tre(1).jpg — Bên cạnh thay đổi về cơ sở pháp lý, cần quan tâm tới điều kiện về chăm sóc, nuôi dạy trẻ để khuyến khích gia tăng mức sinh. Ảnh: THÀNH CHUNG

Thời gian qua, chính sách về dân số có nhiều thay đổi nhằm khuyến khích gia tăng mức sinh song đây mới chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ. Để chính sách phát huy hiệu quả, cần phải đặt trong những mối quan hệ ràng buộc với các điều kiện, yếu tố liên quan. Bởi trước áp lực của công việc, kinh tế, tài chính, số con trong gia đình dần chuyển từ thuận tự nhiên sang có sự tính toán.

Vợ chồng chị Trần Thị Mai ở xã Phú Thái (trước là xã Kim Xuyên, huyện Kim Thành) mới có 1 bé trai. Hiện bé đã hơn 4 tuổi nhưng nhà chị vẫn chưa tính tới chuyện có thêm thành viên mới. Chị Mai cho biết vì cả hai vợ chồng làm cho doanh nghiệp nước ngoài nên thời gian dành cho gia đình không nhiều. Hơn nữa, ông bà hai bên đều ở xa nên vợ chồng anh chị ít được nhờ vả. Việc đưa đón, chăm sóc con vợ chồng phải tự cân đối.

“Nhiều khi chưa hết giờ làm hành chính, con đã tan học hay những hôm tăng ca, vợ chồng tôi không biết xoay sở với con thế nào. Vì thế chúng tôi vẫn chưa tính tới việc sinh thêm con. Tôi mong muốn dịch vụ về giáo dục, y tế phải tốt hơn nữa để đáp ứng yêu cầu chăm sóc, nuôi dạy con cái cho những cặp vợ chồng bận rộn. Có như vậy, chúng tôi mới an tâm để sinh thêm con”, chị Mai cho hay.

Những thay đổi về chính sách dân số được kỳ vọng sẽ cải thiện tình trạng dân số trong thời gian tới. Mặc dù vậy, bên cạnh thay đổi về cơ sở pháp lý, cần phải thúc đẩy, triển khai các điều kiện liên quan, đáp ứng yêu cầu thiết yếu cho việc nuôi dạy, giáo dục con cái. Có như vậy, phát triển dân số mới thực sự ổn định, bền vững.

Ngày 3/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua việc sửa đổi Pháp lệnh Dân số. Theo đó, mỗi cặp vợ chồng, cá nhân được tự quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe…

Ngày Dân số thế giới 11/7 năm nay có chủ đề “Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi” nhấn mạnh vai trò và quyền lợi của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc được quyền quyết định việc sinh con, khoảng cách sinh và cách nuôi dạy con cái theo mong muốn, điều kiện và hoàn cảnh.

HIỀN MƠ

Nguồn: https://baohaiphongplus.vn/nguoi-trong-cuoc-noi-gi-ve-viec-tu-quyet-quyen-sinh-con-416098.html