Nâng tầm vườn dược liệu

Khởi nghiệp từ cà gai leo

Là một cán bộ ngành y đã nghỉ hưu, ông Phan Xuân Tiến, Giám đốc HTX dược liệu sạch Thủy Mai vẫn không ngừng tìm tòi, nghiên cứu và trồng các loại cây dược liệu. Năm 2018, ông quyết định mua giống cà gai leo về ươm. Thời gian đầu, cây giống chỉ mọc được 60%. Không chịu thất bại, ông cùng các con tiếp tục học hỏi cách trồng trên mạng, tham khảo các mô hình ở nhiều địa phương. Không phụ công người, chỉ sau một thời gian, ông đã thành công trong việc ươm giống, trồng và chăm sóc, giúp cây cà gai leo ngày càng phát triển tốt.

Sau khi thu hoạch, ông Tiến dùng cà gai leo để nấu cao, sấy khô và bán ra thị trường. Nhận thấy nguồn nguyên liệu trong vườn chưa đủ cung ứng, ông bắt đầu thu mua nguyên liệu từ các địa phương, vay thêm vốn để mua sắm máy móc chế biến, chăm sóc, mở rộng mô hình. Với kinh phí đầu tư ban đầu hơn 300 triệu đồng, chỉ trong 1 năm, ông đã thu hồi được vốn.

Các thành viên HTX dược liệu sạch Thủy Mai chế biến sản phẩm - Ảnh: X.V

Năm 2021, ông Tiến quyết định thành lập HTX dược liệu sạch Thủy Mai với 10 thành viên. Để bảo đảm nguồn nguyên liệu ổn định, HTX trồng hơn 2,5ha cây cà gai leo, liên kết trồng, thu mua sản phẩm cà gai leo theo tiêu chuẩn VietGap từ nhiều người dân trên địa bàn. Bình quân mỗi năm, HTX thu mua hơn 20 tấn cây cà gai leo từ mô hình liên kết này.

Ông Tiến chia sẻ: “Để sản xuất bền vững, hiệu quả, HTX luôn đặt chất lượng sản phẩm lên hàng đầu. Toàn bộ diện tích trồng cà gai leo đều áp dụng quy trình VietGap. Các sản phẩm chế biến dùng 100% nguyên liệu từ cây cà gai leo, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, chất bảo quản, vì vậy được khách hàng rất ưa chuộng”.

Cho sản phẩm vươn xa

Từ khi đi vào hoạt động ổn định, HTX dược liệu sạch Thủy Mai đã tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng vườn dược liệu. Hiện tại, HTX đã tăng diện tích trồng dược liệu lên 8ha, gồm: Cây thìa canh, xạ đen, chè vằng, tía tô. Đồng thời liên kết, hỗ trợ cây giống cho 50 hộ dân ở huyện Bố Trạch cũ và tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An để trồng dược liệu theo tiêu chuẩn VietGap. Mới đây, HTX còn đầu tư máy móc để xây dựng thêm một cơ sở chế biến, sản xuất các sản phẩm mới từ dược liệu.

Nhờ sự đầu tư đó, HTX đã cho ra mắt 12 sản phẩm, trong đó có: Cao cà gai leo, cao thìa canh, cao xạ đen, cao chè vằng, trà gai leo, trà thìa canh, trà xạ đen, trà tía tô, bột đắp mặt tía tô... 2 sản phẩm của HTX đạt OCOP 3 sao là cao thìa canh và cao xạ đen, 2 sản phẩm đạt OCOP 4 sao là trà túi lọc cà gai leo và cao cà gai leo.

Hiện đơn vị cũng đang làm hồ sơ để trà tía tô và trà thìa canh đạt tiêu chuẩn 3 sao. Các sản phẩm của HTX có dược tính cao, mẫu mã đẹp, thân thiện với môi trường, nhiều công dụng, như: Phòng và chữa các bệnh về gan, tiểu đường, đường huyết cao, mất ngủ, hỗ trợ chữa bệnh ung thư tuyến giáp, chăm sóc sắc đẹp cho phụ nữ… nên được thị trường rất ưa chuộng.

Diện tích trồng dược liệu của HTX dược liệu sạch Thủy Mai ngày càng được mở rộng - Ảnh: X.V

Để các sản phẩm vươn xa hơn, HTX dược liệu sạch Thủy Mai đã quảng bá, giới thiệu sản phẩm tại các siêu thị, hệ thống nhà thuốc, cơ sở dược, người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Gần đây, HTX còn giới thiệu sản phẩm ra nước ngoài, như: Thái Lan, Lào, Pháp… “Nhiều sản phẩm của chúng tôi đều do các siêu thị, cơ sở dược và hệ thống nhà thuốc mua hết. Sắp tới, chúng tôi sẽ xuất một đơn hàng khoảng 1 tấn cây thìa canh sấy khô sang Pháp. Trước đó, chúng tôi cũng đã bán lẻ cho khách hàng ở nhiều nước trên thế giới”, ông Tiến chia sẻ.

Với những kết quả đạt được trong hoạt động trồng và chế biến dược liệu, HTX dược liệu sạch Thủy Mai đã nhận được nhiều giấy khen, bằng khen và các giải thưởng. Trong đó có giải ba cuộc thi “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” tỉnh Quảng Bình (cũ) lần thứ 3, năm 2024 với đề án “Nâng cao sinh kế cho người dân khu vực bảo tồn voọc gáy trắng thông qua mô hình phát triển cây dược liệu”. Mới đây, HTX đã được Liên minh HTX tỉnh Quảng Bình (cũ) vinh danh vì đã có thành tích tiêu biểu trong phong trào phát triển kinh tế tập thể, HTX của tỉnh.

Nhờ mô hình trồng, chế biến, bán giống cây dược liệu hiệu quả, mỗi năm, HTX đạt doanh thu trên 1 tỉ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 10 thành viên, với mức thu nhập khoảng 7 triệu đồng/tháng và giúp 50 hộ gia đình liên kết có thu nhập khá. Năm 2024, HTX còn bán 16.000 cây dược liệu các loại cho một dự án trồng dưới tán rừng tự nhiên tại xã Tuyên Phú (khu vực rừng bảo tồn loài voọc gáy trắng).

Chị Hoàng Thị Hà, đội trưởng Đội sản xuất HTX dược liệu sạch Thủy Mai tâm sự: “Từ ngày HTX đi vào hoạt động, tôi cùng nhiều thành viên có việc làm thường xuyên, thu nhập ổn định. Ngoài việc chế biến dược liệu, tôi còn tận dụng đất vườn 0,5ha để trồng cà gai leo, tạo việc làm, tăng thêm thu nhập cho cả gia đình mỗi năm khoảng 40 triệu đồng từ tiền bán dược liệu”.

Chủ tịch UBND xã Đồng Lê Đinh Tiến Dũng cho biết: “HTX dược liệu sạch Thủy Mai là đơn vị chuyên trồng, chế biến dược liệu lớn nhất trên địa bàn. Từ khi đi vào hoạt động, HTX đã góp phần bảo tồn những loại dược liệu quý, nâng cao thu nhập cho người dân. Thời gian tới, UBND xã sẽ tiếp tục tuyên truyền, hỗ trợ HTX mở rộng diện tích, cơ sở chế biến cũng như các thủ tục công nhận, nâng hạng OCOP cho các sản phẩm”.

Xuân Vương

Nguồn: https://baoquangtri.vn/kinh-te/202509/nang-tam-vuon-duoc-lieu-5160109/