Hệ lụy chọn “ngày giờ tốt” cho con chào đời bằng sinh mổ

Một ca sinh mổ tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh.

Con trai đầu của chị Nguyễn Thị Linh (TDP Trung Hoà, phường Hà Huy Tập) chào đời bằng phương pháp sinh mổ. Năm nay bé đã lên 4 tuổi. Thời điểm chị mang thai được 39 tuần, do nước ối cạn, tử cung không mở nên chị đã được bác sĩ chỉ định mổ cấp cứu để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

Chị Nguyễn Thị Linh kể lại: “Bản thân tôi cũng như gia đình đã chuẩn bị sẵn sàng mọi điều kiện để sinh thường. Tuy nhiên khi có cơn gò chuyển dạ nhưng tử cung không mở, nước ối cạn, gia đình tôi đã đồng ý theo chỉ định của bác sĩ là mổ cấp cứu để lấy bé.”

Chị Nguyễn Thị Linh là một trong những trường hợp chỉ định sinh mổ theo y khoa. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn có rất nhiều trường hợp mong muốn sinh mổ để chủ động chọn ngày giờ đẹp cho bé, và tiện sắp xếp công việc, lo chu toàn hậu sản. Theo thống kê, nếu năm 2005 tỷ lệ mổ lấy thai mới chỉ dừng ở mức 12%, thì đến năm 2022 đã tăng vọt lên 37% – tức gấp 3 lần trong chưa đầy hai thập kỷ. Con số này cao gấp nhiều lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), vốn cho rằng tỷ lệ sinh mổ hợp lý chỉ nên dao động từ 10 - 15% tổng số ca sinh. Trong số này có nhiều trường hợp mổ chủ động mà không có chỉ định y khoa.

Nhiều gia đình lựa chọn ngày giờ sinh với mong muốn cuộc đời của con được thuận buồm xuôi gió.

Chị T.T.T.L (trú tại xã Thạch Xuân) bày tỏ, lần mang bầu thứ 2, tôi và chồng đã chủ động đặt lịch sinh mổ vào tháng 8 khi thai được 37 tuần và giờ Tỵ (9h - 11h). Đây là ngày giờ đẹp, hợp với tuổi của bố mẹ, con sẽ thông minh, sáng dạ, dễ thành công trong học tập và công việc.

Khi việc sinh mổ được thực hiện không dựa trên chỉ định y khoa mà chỉ để đáp ứng mong muốn về ngày giờ, nguy cơ đối với sức khỏe cả mẹ và con là rất lớn. Trẻ sơ sinh có thể bị suy hô hấp, vàng da, hạ thân nhiệt, thậm chí rơi vào tình trạng nguy kịch do sinh non hoặc chưa kịp thích nghi với môi trường bên ngoài. Với người mẹ, việc sinh mổ khi chưa có chỉ định cũng làm tăng nguy cơ băng huyết, nhiễm trùng, biến chứng hậu sản, đồng thời ảnh hưởng lớn đến lần mang thai tiếp theo.

Giữa tháng 8/2025, một trường hợp đau lòng được ghi nhận tại Trung tâm Sơ sinh (Bệnh viện Nhi Trung ương), một trẻ sơ sinh hai ngày tuổi được mổ lấy thai ở tuần 37 theo yêu cầu của gia đình để "chọn ngày giờ đẹp". Ngay sau sinh, trẻ có biểu hiện suy hô hấp, phải thở oxy và chuyển viện khẩn cấp. Khi đến Trung tâm Sơ sinh, trẻ đã trong tình trạng tím tái, suy tuần hoàn nghiêm trọng và được chẩn đoán tăng áp lực động mạch phổi nặng. Dù được hồi sức tích cực, sử dụng các kỹ thuật cao nhưng trẻ vẫn không đáp ứng với các biện pháp điều trị và không qua khỏi. Vụ việc thêm một lần gióng lên hồi chuông cảnh báo về hệ lụy của trào lưu này.

bqbht_br_z6957430944172-f30496dbba934d1e3b0fd63c35833f20.jpg — Bác sĩ khuyến cáo chỉ nên sinh mổ lấy bé khi có chỉ định y khoa.

Bác sĩ CKII Nguyễn Cơ Thạch, Phó Trưởng khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Thực tế có rất nhiều sản phụ đến gặp các bác sĩ đặt lịch sinh mổ theo đúng ngày giờ mà gia đình đã chọn trước. Với những trường hợp này, chúng tôi phải thực hiện đầy đủ các xét nghiệm, hội chẩn theo quy định. Nếu chỉ định y khoa bắt buộc mổ, chúng tôi sẽ tiến hành ngay để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé. Còn những trường hợp khác sẽ có những sự tuyên truyền, hướng dẫn các gia đình chọn thời điểm mổ thích hợp và an toàn.”

Cũng theo bác sĩ Nguyễn Cơ Thạch, sinh thường (sinh qua đường âm đạo) vẫn là phương pháp tự nhiên và an toàn nhất cho cả mẹ và bé. Hình thức sinh này mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp mẹ phục hồi nhanh hơn, giảm nguy cơ mất máu, viêm nhiễm hậu sản, tiết sữa sớm và tiết kiệm chi phí. Với em bé, sinh thường hỗ trợ quá trình thích nghi với môi trường bên ngoài tốt hơn. Nhờ áp lực co bóp khi chuyển dạ, chất nhầy trong phổi và đường hô hấp được đẩy ra, giảm nguy cơ suy hô hấp. Trẻ được tiếp xúc với hệ vi sinh có lợi từ đường âm đạo của mẹ, giúp phát triển hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa.

bqbht_br_z6957461891100-c8865eaa3a7f27adba466e7c4296e99b.jpg — Sức khỏe và sự an toàn của mẹ và bé là yếu tố cần được đặt lên hàng đầu.

Thay vì quá đặt nặng chuyện “ngày giờ đẹp", các bác sĩ khuyến cáo, sức khỏe và sự an toàn của mẹ và bé mới là yếu tố cần được đặt lên hàng đầu. Mổ lấy thai chỉ nên thực hiện khi có chỉ định y khoa rõ ràng, nhằm hạn chế rủi ro và biến chứng.