Hành trình kiến tạo giá trị bền vững từ chương trình OCOP

(QNO) - Những năm qua, từ sản xuất nhỏ lẻ, nhiều chủ thể OCOP đã vươn lên, hoàn thiện sản phẩm, xây dựng thương hiệu và từng bước chiếm lĩnh thị trường. Những thay đổi ấy đang hình thành nền tảng cho một hệ sinh thái kinh tế bản địa vững chắc, mở ra kỳ vọng phát triển bền vững trong giai đoạn tiếp theo.

Nhiều sản phẩm OCOP của Quảng Nam có tính thương mại cao, được thị trường đón nhận. Ảnh: PHAN VINH

Chủ động trong khó khăn

Ra đời năm 2018 như một giải pháp trọng điểm trong chương trình xây dựng nông thôn mới, OCOP tại Quảng Nam từng là khái niệm mới mẻ đối với nhiều cán bộ, người dân. Qua thời gian, với sự vào cuộc quyết liệt từ các cấp, chương trình dần trở thành phong trào thực chất, lan tỏa sâu rộng ở các vùng quê và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.

Ông Nguyễn Thế Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, cho rằng, giai đoạn 2021 - 2025 ghi dấu bước trưởng thành rõ nét khi OCOP vượt qua tác động từ dịch bệnh, đứt gãy chuỗi cung ứng và tâm lý e ngại đầu tư để giữ vững đà phát triển.

Sự tham gia của các cấp, các ngành và địa phương đã tạo động lực mạnh mẽ cho chương trình OCOP. Ảnh: PHAN VINH

"Đại dịch làm gián đoạn nhiều hoạt động xúc tiến, đào tạo, cung ứng nguyên liệu; các chủ thể, nhất là doanh nghiệp nhỏ, gặp khó trong đầu tư. Tuy nhiên, nhờ điều chỉnh linh hoạt như tổ chức đào tạo trực tuyến, hỗ trợ hồ sơ từ xa và thúc đẩy bán hàng online, chương trình vẫn vận hành ổn định, nhiều chỉ tiêu còn vượt kế hoạch" - ông Hùng nói.

[VIDEO] - Ông Nguyễn Thế Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh chia sẻ về việc thực hiện chương trình OCOP giai đoạn đầu:

Tính đến hết năm 2024, toàn tỉnh Quảng Nam có hơn 450 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, đến từ gần 320 chủ thể sản xuất. Trong đó, có 2 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao quốc gia.

Nhiều đơn vị vượt qua khó khăn để cố gắng duy trì sản xuất, tạo ra những sản phẩm OCOP chất lượng. Ảnh: PHAN VINH

OCOP không chỉ là chương trình xếp hạng sản phẩm mà là một tiến trình huấn luyện, chuyển giao phương pháp nhằm nâng cao năng lực cho người làm kinh tế nông thôn. Trong suốt giai đoạn 2021 - 2025, hàng chục lớp tập huấn được tổ chức, trang bị kiến thức về xây dựng thương hiệu, chuẩn hóa sản phẩm, thiết kế bao bì, quản trị sản xuất và ứng dụng chuyển đổi số.

Một điển hình là Công ty TNHH Sâm Sâm - đơn vị phát triển sản phẩm SAPHRATON từ sâm Ngọc Linh. Doanh nghiệp này tiên phong đầu tư vùng nguyên liệu chuẩn GAP, sản xuất theo tiêu chuẩn GMP, tích hợp truy xuất nguồn gốc điện tử và cải tiến công tác truyền thông. Nỗ lực toàn diện đã giúp sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Công ty TNHH Sâm Sâm đã thực hiện các bước đầu trong quy trình bảo tồn nguồn giống sâm Ngọc Linh. Ảnh: PHAN VINH

Ông Nguyễn Đức Lực - Giám đốc Công ty TNHH Sâm Sâm chia sẻ: “OCOP không dừng lại ở danh hiệu. Với chúng tôi, đây là một hệ sinh thái hỗ trợ đồng bộ giúp doanh nghiệp phát triển toàn diện. Từ vùng nguyên liệu đến nhà máy, từ thiết kế bao bì đến truyền thông sản phẩm, tất cả đều được nâng tầm. Đó là bước ngoặt lớn để hướng đến thị trường quốc tế cho sâm Quảng Nam.”

Kết nối thị trường

Bước vào giai đoạn phát triển chiều sâu, chương trình OCOP Quảng Nam đã không ngừng đổi mới phương thức kết nối thị trường, mở rộng tầm nhìn ra ngoài phạm vi nội địa. Nhiều sản phẩm đặc trưng của tỉnh đã góp mặt tại các hội chợ chuyên ngành ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan… tạo điều kiện để chủ thể tiếp cận xu thế tiêu dùng toàn cầu và xây dựng chiến lược thị trường bài bản.

Một doanh nghiệp sản xuất yến Quảng Nam ký kết với đơn vị xuất nhập khẩu T&T tại TP.Hồ Chí Minh. Ảnh: PHAN VINH

Song song với việc duy trì gian hàng tại các trung tâm kinh tế lớn như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, chương trình đẩy mạnh hoạt động trải nghiệm và kết nối phân phối hiện đại. OCOP Quảng Nam từng bước chuyển mình theo hướng số hóa từ livestream, gian hàng thương mại điện tử đến các chiến dịch truyền thông đa nền tảng nhằm tiếp cận người tiêu dùng trẻ.

Các chủ thể OCOP được tiếp cận với cách livestream chuyên nghiệp từ những KOLs. Ảnh: PHAN VINH

“

Sau khi tham gia chương trình OCOP, doanh nghiệp được hướng dẫn cải tiến toàn diện, từ thiết kế bao bì, xây dựng câu chuyện thương hiệu, đến truy xuất nguồn gốc điện tử và kết nối với các kênh bán lẻ. Những thay đổi này không chỉ giúp tăng giá trị sản phẩm, mà còn mở ra hướng đi dài hạn trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Bà Lưu Thị Thu - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và thương mại Quý Thu

Hạ tầng hỗ trợ sản xuất được xem là yếu tố nền tảng trong giai đoạn tăng tốc của chương trình OCOP Quảng Nam. Các địa phương đã chủ động phân bổ ngân sách, kết hợp xã hội hóa để đầu tư máy móc, xưởng chế biến, kho lạnh và nhà xưởng đáp ứng yêu cầu nâng cấp sản phẩm theo hướng chuyên nghiệp.

[VIDEO] - Các chủ thể chia sẻ về hành trình thay đổi của doanh nghiệp khi tham gia chương trình OCOP:

Nguồn lực từ ngân sách địa phương và xã hội hóa chiếm hơn 65% tổng kinh phí triển khai, cho thấy sự chia sẻ trách nhiệm rõ nét giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân.

Sản phẩm bánh dừa nướng Quý Thu đạt chứng nhận OCOP 5 sao. Ảnh chụp ngày 12/2/2025. Ảnh: PHAN VINH

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, sự chủ động tái đầu tư và sẵn sàng liên kết của các chủ thể OCOP cho thấy một tinh thần mới, vừa gìn giữ lợi thế bản địa, vừa vươn tới các tiêu chuẩn quốc tế. Đây chính là bước đi cần thiết để khẳng định vị thế sản phẩm nông thôn Quảng Nam trong hệ sinh thái thương hiệu quốc gia.

Hướng đến giá trị bền vững

Sau 5 năm triển khai, chương trình OCOP đã góp phần làm thay đổi diện mạo kinh tế nông thôn Quảng Nam, tạo dựng hệ sinh thái sản phẩm phong phú, đậm bản sắc và ngày càng có chỗ đứng trên thị trường. Mỗi sản phẩm được công nhận là kết tinh của quá trình đầu tư bài bản từ sản xuất, chế biến đến xây dựng thương hiệu và kết nối tiêu thụ, phản ánh rõ nỗ lực của cộng đồng trong việc đưa giá trị bản địa vươn ra thị trường rộng lớn hơn.

Những cơ sở sản xuất trước đây chỉ làm thủ công thì nãy đã được trang bị máy móc hiện đại. Ảnh: PHAN VINH

Tỉnh xác lập mục tiêu giai đoạn 2026 - 2030 phát triển thêm 300 sản phẩm OCOP, hình thành các trung tâm vùng, làng văn hóa OCOP gắn với du lịch và kết nối hệ thống phân phối hiện đại. Đây là bước tiếp theo trong hành trình nâng tầm sản phẩm nông thôn theo hướng chuyên nghiệp, thích ứng và hội nhập sâu.

Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng, từ chỗ còn rất ít người hiểu về chương trình OCOP, đến nay sản phẩm OCOP Quảng Nam đã được biết đến rộng rãi, được thị trường trong và ngoài tỉnh đón nhận. OCOP góp phần nâng cao giá trị sản phẩm địa phương, phát triển kinh tế, thay đổi nhận thức sản xuất, hỗ trợ hạ tầng và thiết bị cho khu vực nông thôn, tạo ra chuyển biến thực chất trong xây dựng nông thôn mới.

Sản phẩm OCOP sắp tới sẽ được định hướng chế biến sâu để nâng cao giá trị. Ảnh: PHAN VINH

"Dẫu vậy, hành trình phía trước còn không ít rào cản, nhất là trong bối cảnh thị trường liên tục biến động, yêu cầu ngày càng cao về truy xuất nguồn gốc và chất lượng sản phẩm. Do đó, việc tiếp tục hoàn thiện chính sách, đổi mới phương thức triển khai và nâng cao năng lực cho các chủ thể sản xuất là điều kiện tiên quyết, song song với việc thúc đẩy liên kết vùng và phát huy vai trò điều phối của hệ thống chính trị địa phương" - Phó Chủ tịch UBND tỉnh lưu ý.

[VIDEO] - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Tuấn đánh giá về chương trình OCOP và định hướng thời gian đến:

Nguồn: https://baoquangnam.vn/hanh-trinh-kien-tao-gia-tri-ben-vung-tu-chuong-trinh-ocop-3156772.html