Giảm tin giả, xấu độc và sai lệch về thiên tai

Báo chí - lực lượng ứng cứu thông tin trong phòng chống thiên tai

Theo ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, thời gian qua báo chí đã thể hiện vai trò rất quan trọng trong công tác phòng chống thiên tai, không chỉ phản ánh kịp thời diễn biến tình hình mưa lũ, bão, sạt lở mà còn góp phần định hướng dư luận, cảnh báo rủi ro và thúc đẩy hành động tại chỗ.

Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai phát biểu

Theo ông Nguyễn Văn Tiến, nhiều cơ quan báo chí đã chủ động đưa tin nhanh, chính xác, đồng hành cùng chính quyền các cấp trong việc truyền tải thông tin khẩn cấp, khuyến cáo kỹ năng ứng phó, cũng như lan tỏa tinh thần sẻ chia, hỗ trợ người dân vùng bị ảnh hưởng. Ông Nguyễn Văn Tiến khẳng định, báo chí không chỉ là kênh truyền thông quan trọng mà còn là một lực lượng “ứng cứu tuyến đầu” về mặt thông tin trong thiên tai, giúp giảm nhẹ thiệt hại và tăng cường năng lực cộng đồng.

Phát biểu tại chương trình tập huấn, ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí (Bộ VH-TT và DL), nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của báo chí trong công tác phòng chống thiên tai, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ. Theo ông Đặng Khắc Lợi, tuyên truyền không chỉ là cầu nối giữa cơ quan quản lý với người dân mà còn góp phần định hướng dư luận, nâng cao nhận thức, thúc đẩy ý thức chủ động phòng ngừa và ứng phó thiên tai trong toàn xã hội.

Ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí phát biểu. Ảnh: PHÚC HẬU

Tuy nhiên, ông Đặng Khắc Lợi cũng cảnh báo rằng, đi kèm với sự phát triển nhanh của công nghệ là nguy cơ lan truyền thông tin sai lệch, tin giả, tin xấu độc. Vì vậy, các cơ quan báo chí cần đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng năng lực kiểm chứng, bảo đảm an toàn an ninh mạng và gìn giữ môi trường thông tin trong sạch, có trách nhiệm.

Theo số liệu của Cục Báo chí, từ ngày 1-1-2025 đến 10-7-2025, đã có 46.318 tin bài về phòng chống thiên tai từ 392 nguồn báo, với mức độ lan tỏa vượt hơn 11,88 tỷ lượt tiếp cận. Trong đó, 71,31% mang sắc thái tích cực, chỉ 19,13% tiêu cực và 9,56% trung lập. Đáng chú ý, một số thời điểm có chỉ số lan tỏa tăng vọt với 956 tin bài, mức lan tỏa lên tới 16.602.

Đánh giá về xu hướng này, ông Đặng Khắc Lợi cho rằng tỷ lệ tin tích cực chiếm ưu thế là tín hiệu đáng mừng, thể hiện vai trò chủ động, đồng hành của báo chí trong công tác phòng chống thiên tai. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng các thời điểm có sức lan tỏa lớn cũng là lúc tin giả, thông tin sai lệch có thể lan nhanh và gây nhiễu loạn, đòi hỏi các cơ quan báo chí phải tăng cường năng lực kiểm chứng, định hướng và bảo vệ thông tin chính thống.

Quang cảnh chương trình tập huấn phòng chống thiên tai. Ảnh: PHÚC HẬU

Cùng với đó, các đơn vị báo chí cần tăng cường đầu tư cho hạ tầng truyền thông số, đào tạo đội ngũ làm báo chuyên sâu về thiên tai, phát triển nội dung số gần gũi với người trẻ, đồng thời đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp và các nền tảng công nghệ để lan tỏa nội dung chính thống đến cộng đồng một cách hiệu quả và bền vững.

Ông Đặng Khắc Lợi cho rằng, nếu báo chí biết tận dụng các nền tảng số như YouTube, TikTok, fanpage, website hiện đại cùng với các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, chatbot… thì việc lan tỏa thông tin cảnh báo, hướng dẫn kỹ năng ứng phó thiên tai sẽ đến được với công chúng một cách nhanh chóng, rộng rãi và hiệu quả hơn.

Bà Nguyễn Thị Thúy Ái, Phó Trưởng phòng Quản lý rủi ro thiên tai cộng đồng và Truyền thông phát biểu

Phân quyền mạnh cho cấp xã

Trong chương trình, một trong những nội dung được trình bày là vấn đề phân cấp, phân quyền theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong công tác phòng chống thiên tai và quản lý đê điều.

Tại buổi tập huấn, ông Nguyễn Văn Hải, Trưởng phòng Ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai (Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai) đã đề cập những thay đổi lớn về tổ chức bộ máy. Theo đó, sau hợp nhất các địa phương, chính quyền cấp xã sẽ đảm nhận thêm 12 nhiệm vụ vốn do cấp huyện thực hiện trước đây.

Các nhiệm vụ này bao gồm từ tổ chức tuyên truyền, chỉ huy hiện trường, quản lý vật tư, phương tiện ứng phó; lồng ghép nội dung phòng chống thiên tai vào quy hoạch kinh tế xã hội; tu bổ công trình phòng chống thiên tai (đê điều, hồ chứa) đến huy động lực lượng hộ đê, tổ chức cứu trợ, phân phối hỗ trợ khẩn cấp và xử lý vi phạm pháp luật về đê điều, thiên tai theo thẩm quyền…

Ông Nguyễn Văn Hải nhấn mạnh, yêu cầu cấp xã “làm thay” cấp huyện là bước chuyển lớn, đòi hỏi cả hệ thống chính trị ở cơ sở phải thay đổi tư duy và sẵn sàng ứng phó tại chỗ. Trong bối cảnh thiên tai ngày càng bất thường, cực đoan và khó lường, đây là yếu tố quyết định để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân.

Cũng tại lớp tập huấn, các thành viên đã được cập nhật tổng quan tình hình thiên tai tại Việt Nam giai đoạn 1961-2024 với gần 800 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó hơn 450 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta. Hàng loạt trận lũ lịch sử, sạt lở, lũ quét, xâm nhập mặn đã gây thiệt hại nghiêm trọng ở nhiều vùng miền, cho thấy tính chất phức tạp, khốc liệt và ngày càng gia tăng của thiên tai trong điều kiện biến đổi khí hậu.

PHÚC HẬU

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/giam-tin-gia-xau-doc-va-sai-lech-ve-thien-tai-post803262.html