P.V: Thưa ông, vì sao Cách mạng Tháng Tám được khẳng định là một bước ngoặt mang tính thời đại đối với dân tộc Việt Nam?
Ông Nguyễn Quốc Hồng: Cách mạng Tháng Tám được khẳng định là một bước ngoặt mang tính thời đại đối với dân tộc Việt Nam, hay nói cách khác sự thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã mở ra một bước ngoặt mới cho dân tộc Việt Nam.
Trước hết, Cách mạng Tháng Tám đặt đã dấu chấm hết cho chế độ phong kiến và ách thống trị thực dân hơn 80 năm: Lần đầu tiên trong lịch sử cận đại, nhân dân ta thoát khỏi tình trạng “một cổ hai tròng” - vừa bị thực dân Pháp, vừa bị phát xít Nhật áp bức. Sự sụp đổ của bộ máy cai trị phong kiến - thực dân đánh dấu sự tan rã hoàn toàn của chế độ cũ.
Hơn nữa, Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời khẳng định quyền độc lập, tự do và mở ra kỷ nguyên mới: Dân tộc Việt Nam từ thân phận nô lệ vươn lên làm chủ đất nước. Đây là bước ngoặt lịch sử vì lần đầu tiên người dân là chủ thể của quyền lực chính trị.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám còn chứng minh rằng, khi có sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, một nước nhỏ, bị đô hộ lâu dài vẫn có thể giành thắng lợi trước các thế lực lớn mạnh. Đây là minh chứng sống động cho chân lý: “Không có gì quý hơn độc lập tự do”.
Đồng thời, thắng lợi này còn có ý nghĩa cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh, góp phần làm suy yếu hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
P.V: Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, Cách mạng Tháng Tám không chỉ là sự kiện mang ý nghĩa giải phóng dân tộc, mà còn đặt nền móng cho nhiều giá trị hiện đại của Việt Nam. Ông đánh giá như thế nào về nhận định này?
Ông Nguyễn Quốc Hồng: Đây là vấn đề lớn đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu, luận giải, cá nhân tôi xin bàn thêm 3 nội dung sau:
Thứ nhất, Cách mạng Tháng Tám đã xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc. là yếu tố then chốt, quyết định thắng lợi của cách mạng. Sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã thể hiện sự đồng lòng, đồng thuận, nhất trí rất cao của tất cả các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, giai cấp, nhân sĩ,… dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đông Dương và Mặt trận Việt Minh trong đấu tranh, quyết tâm giành chính quyền.
Đây chính là nền tảng vững chắc cho mọi cuộc cách mạng của dân tộc ta và thực tiễn 80 năm qua đã khẳng định giá trị của nền tảng này.
Thứ hai, phải kể đến vai trò lãnh đạo của Đảng và Mặt trận Việt Minh. Sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng Cộng sản Đông Dương là yếu tố quyết định cho thắng lợi của cuộc cách mạng. Đây là nền tảng quan trọng có giá trị bất biến trong lịch sử đất nước ta kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã khẳng định vai trò của Đảng trong việc xác định đường lối giải phóng dân tộc đúng đắn, tập hợp đoàn kết lực lượng toàn dân tộc và phương pháp đấu tranh thích hợp tạo nên sức mạnh tổng hợp để giành chiến thắng.
Thứ ba, Cách mạng Tháng Tám thành công đã mang lại niềm tin to lớn cho nhân dân ta. Đó là niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào khả năng tự giải phóng, tự quyết định vận mệnh của dân tộc Việt Nam, vào sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân trong thời đại ngày nay.
Hiện nay, đất nước ta đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy và nhiều chính sách khác, nền móng về niềm tin thắng lợi từ Cách mạng Tháng Tám sẽ cổ vũ đất nước ta thành công.
P.V: Theo ông, những bài học lớn nào từ Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay?
Ông Nguyễn Quốc Hồng: Sau 80 năm thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, chúng ta đã có nhiều công trình nghiên cứu tổng thể, phân tích sâu sắc, rút ra những bài học từ Cách mạng Tháng Tám và tất cả những bài học đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị.
Trong khuôn khổ cuộc trò chuyện này, tôi muốn nhấn mạnh 2 bài học sau đây:
Thứ nhất, bài học về xây dựng, củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân: Từ thắng lợi của Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh hùng hồn trong thực tiễn là khẳng định vai trò và sức mạnh quần chúng to lớn trong cuộc cách mạng.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, chúng ta tiếp tục tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc. Đảm bảo thực hành dân chủ rộng rãi gắn với tăng cường kỷ cương, đoàn kết, đồng thuận trong nhân dân.
Hiện nay đất nước ta đang tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy từ Trung ương tới địa phương. Chỉ trong một thời gian ngắn, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành Trung ương và địa phương đã tạo ra sự đồng thuận rất cao, từ đội ngũ cán bộ đến nhân dân, đến nay mặc dầu còn có những khó khăn nhất định, song chúng ta đã hoàn thành cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy.
Thứ hai, xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức để lãnh đạo đất nước. Như chúng ta đều biết, khi tiến hành tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám, Đảng ta mới chỉ có gần 5.000 đảng viên, nhưng mỗi đảng viên thực sự là một tấm gương sáng trước nhân dân.
Vì thế, gần 5.000 đảng viên đã hiệu triệu hàng triệu thành viên của Mặt trận Việt Minh và cả dân tộc kết thành một khối tạo ra sức mạnh to lớn.
Hiện nay, Đảng ta có khoảng 5,6 triệu đảng viên, để khẳng định được vai trò lãnh đạo và uy tín của Đảng trước nhân dân, từ bài học Cách mạng Tháng Tám, Đảng phải không ngừng xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng; tổ chức, bộ máy và cán bộ; xây dựng đạo đức người đảng viên gương mẫu, liêm khiết, quan hệ mật thiết với nhân dân. Phải đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách thực chất.
P.V: Với tư cách là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh và là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, theo ông, Nghệ An có vai trò, dấu ấn như thế nào trong tiến trình dẫn đến thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cũng như phát huy ý nghĩa vượt thời đại của sự kiện này ngày nay?
Ông Nguyễn Quốc Hồng: Nghệ An là nơi khởi đầu nhiều phong trào yêu nước và cách mạng, ngay sau khi Đảng bộ Đảng cộng sản Việt Nam tỉnh Nghệ An được thành lập vào tháng 3/1930, tiến hành cao trào Cách mạng 1930 - 1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh.
.jpg)
Như vậy, Nghệ An là một trong những nơi đầu tiên diễn ra cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, cuộc cách mạng ấy đã trở thành cuộc tổng diễn tập cho Cách mạng Tháng Tám.
Phát huy truyền thống yêu nước và cách mạng, suốt 80 năm qua, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An đã có những đóng góp lớn cho đất nước và trên chính quê hương Xô viết. Đó là sự đóng góp trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.
Kết thúc thắng lợi 2 cuộc kháng chiến, Nghệ An có hơn 45 nghìn liệt sĩ hy sinh trên các chiến trường và hàng vạn người mang thương tật suốt đời… Kết thúc chiến tranh, Nghệ An có 158 tập thể và 73 cá nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và hàng nghìn tập thể, cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương cao quý.
Trong thời kỳ đổi mới, Nghệ An từ một tỉnh thuần nông, điểm xuất phát thấp, đến nay đã xây dựng được nền tảng kinh tế - xã hội vững chắc. Những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng của tỉnh đều đạt cao hơn mức bình quân của cả nước, năm 2024 đạt 9,01%, đứng thứ 2 khu vực Bắc Trung Bộ và thứ 13 cả nước.
Quy mô kinh tế ngày càng mở rộng, năm 2020 đạt hơn 144.523 tỷ đồng, năm 2024 đạt hơn 216.943 tỷ đồng. Công tác an sinh xã hội được đảm bảo, công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số bước đầu đạt kết quả đáng ghi nhận. Quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, đời sống nhân dân không ngừng nâng lên…
P.V: Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!
Nguồn: https://baonghean.vn/gia-tri-truong-ton-cua-cach-mang-thang-tam-10305559.html
![[Ảnh] Người dân xếp hàng háo hức nhận ấn phẩm đặc biệt của Báo Nhân Dân](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/8/30/53437c4c70834dacab351b96e943ec5c)
Bình luận (0)