Đào Tiên - Trái ngọt đèo Gió

Bà con dân tộc Dao ở xã Ngân Sơn thu hái Đào tiên.

Dẫn chúng tôi dạo quanh những cây đào trĩu quả, chị Hoàng Thị Hải, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Đào tiên Pác Ả, hào hứng vừa chia sẻ: HTX hiện có 9 thành viên, đang liên kết với 5 hộ dân để trồng và chăm sóc khoảng 20ha Đào tiên, trong đó có 15ha đang vào mùa thu hoạch. Mới bước vào vụ thu hoạch khoảng nửa tháng, chúng tôi đã xuất bán được hơn 10 tấn quả với giá sỉ 30.000 đồng/1kg.

Trước kia, trong vườn mỗi nhà chỉ có vài cây đào trồng để làm cảnh, hoa nở rộ vào dịp Tết. Đến mùa quả, mọi người hái thưởng thức như một thứ quà quê dân dã, nếu có dư mới mang ra chợ bán. Nhận thấy Đào tiên ngày càng được thị trường ưa chuộng, mang lại giá trị kinh tế cao, bà con đã mở rộng diện tích, trồng tập trung thành vùng sản xuất hàng hóa. Sản phẩm Đào tiên của HTX Đào tiên Pác Ả đã được chứng nhận OCOP 3 sao từ năm 2024.

Đồng chí Nông Văn Hoạt, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Nà Phặc, cho biết: Để cây đào thực sự trở thành sản phẩm hàng hóa bền vững, xã đang tập trung xây dựng thương hiệu OCOP cho sản phẩm đào, liên kết với các HTX, doanh nghiệp để phát triển chế biến sâu, đồng thời ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông, hình thành các vùng du lịch cộng đồng gắn với mùa hoa và mùa quả đào. Đây là những giải pháp then chốt để "nâng tầm" cây đào bản địa, góp phần xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy du lịch địa phương phát triển.

Chính quyền địa phương đã phối hợp với Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên triển khai đề tài khoa học nghiên cứu, khai thác và phát triển nguồn gen Đào tiên Pác Ả. Thông qua đề tài, người dân được tiếp cận và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong canh tác, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng giá trị kinh tế cho loại cây trồng đặc sản của địa phương.

Khu vực đèo Gió nằm ở độ cao từ 800 đến 1.000 mét so với mực nước biển, quanh năm thường phủ sương mù và có nền nhiệt thấp hơn các vùng lân cận từ 2-3 độ C. Điều kiện khí hậu đặc biệt ấy đã tạo nên môi trường lý tưởng để cây đào sinh trưởng, cho năng suất cao và chất lượng vượt trội.

Quả Đào tiên nơi đây mang một hương vị rất riêng - ngọt thanh, không gắt, phần sát vỏ hơi chua dịu, thịt quả giòn, chắc và đậm đà, nổi bật hơn hẳn so với nhiều vùng trồng khác.

Du khách dừng chân mua Đào tiên của bà con nhân dân xã Ngân Sơn.

Nằm trên trục Quốc lộ 3, khu vực đèo Gió còn có địa phận xã Ngân Sơn, nơi đây người dân cũng trồng được khoảng 5ha cây Đào tiên góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình.

Đào tiên không chỉ là đặc sản của xã Nà Phặc, xã Ngân Sơn mà còn là nét đẹp níu chân du khách mỗi dịp Xuân về, hè đến. Anh Trịnh Xuân Huy, người thường xuyên di chuyển qua Quốc lộ 3, chia sẻ: Vào dịp Tết, tôi rất ấn tượng khi thấy hai bên đường là những đồi đào hoa bung nở rực rỡ, tạo nên khung cảnh vừa thơ mộng, vừa yên bình. Đến mùa quả, cứ đi qua khu vực đèo Gió là tôi lại dừng xe, thưởng thức và mua Đào tiên về làm quà. Quả đào ở đây ăn một lần là nhớ mãi - ngọt mát, giòn, mang hương vị rất riêng. Vì vậy, mỗi lần lên đây, tôi thường mua cả chục cân về biếu tặng người thân, bạn bè ai cũng khen ngon và an tâm vì biết rõ nguồn gốc, chất lượng của quả.

Cây đào đang dần khẳng định được vai trò là cây trồng mũi nhọn nhờ tiềm năng phát triển kinh tế đa dạng. Các vườn đào trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách tham quan, trải nghiệm ngắm hoa, chụp ảnh vào đầu xuân. Khi mùa quả đến, đào tiên lại tiếp tục tạo nguồn thu nhờ chất lượng thơm ngon, được ưa thị trường chuộng.

Với những lợi thế đó, cây đào đang mở ra hướng phát triển kinh tế hiệu quả, góp phần nâng cao thu nhập và quảng bá hình ảnh quê hương. Qua thống kê, xã Nà Phặc và xã Ngân Sơn hiện trồng gần 30ha cây đào, trong đó gần 20ha đang cho thu hoạch, với năng suất trung bình đạt 48 tạ/ha, giá bán dao động từ 20.000 đến 50.000 đồng/1kg.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202507/dao-tien-trai-ngot-deo-gio-882148f/