“Cát tặc” hoành hành, sông suối kêu cứu

Lãnh địa cát lậu

Từ phản ánh của người dân, PV Báo SGGP đã có mặt tại khu vực suối Bứa (còn gọi là suối Bến Bứa, giáp ranh 2 tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk) để ghi nhận thực tế hoạt động của “cát tặc” ở đây. Tại đoạn suối chảy qua xóm 2, thôn Long Thành, phường Quy Nhơn Tây (Gia Lai), người dân địa phương chỉ rõ cho chúng tôi 2 nơi “cát tặc” vẫn thường xuyên hoạt động.

Bến cát lậu hoạt động nhiều năm bên suối Bứa, đoạn qua thôn Long Thành (phường Quy Nhơn Tây, tỉnh Gia Lai). Ảnh: NGỌC OAI

Men theo suối Bứa, nhiều đoạn bờ suối bị sạt lở nghiêm trọng, cuốn trôi đất rừng và vườn tược của dân. Tại một đoạn suối, xuất hiện 2 “lãnh địa cát tặc” với dấu tích bánh xe tải in hằn, lòng suối bị bươi móc sâu hoắm. Kề bên suối có một bãi tập kết cát lớn nằm ngay giữa vườn nhà dân, được rào kín bằng dây thép gai phủ bạt đen để che mắt người ngoài.

Ông Ng.K. (xóm 1, thôn Long Thành) cho biết, chủ bến cát chính ở khu vực này là ông P.Q.D. (xóm 2) và ông C.T. (khu vực Thanh Long). Trong đó, bến cát của ông P.Q.D. được tổ chức quy mô lớn, khi mua lại khu đất rừng sát suối, xây dựng nhà kiên cố và ngụy trang khai thác cát trái phép. Ông này mở đường lớn từ khu vườn thẳng ra suối để phục vụ vận chuyển, khai thác cát lậu chở vào tập kết tại vườn. Khi đủ hàng, ông D. huy động xe tải để vận chuyển cát đi tiêu thụ. “Các bến cát trên hoạt động rầm rộ nhất vào mùa mưa, nhưng mỗi lần dân gọi báo xã thì bên chủ bến cát lại biết để ngừng khai thác, như có người báo tin trong chính quyền. Mùa mưa năm 2024, xe tải nặng chở cát ầm ầm phá nát đường làng, dân bức xúc chặn xe thì ông D. ra thách thức, ngang nhiên nói đã “đóng phí đường” 15 triệu đồng/tháng để được chạy”, theo lời kể của ông K.

Tại tỉnh Quảng Trị, “cát tặc” cũng đang biến tướng trên các sông Gianh, Long Đại, Kiến Giang. Có mặt trên sông Gianh, chúng tôi ghi nhận nhiều bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng, đất sản xuất của người dân bị cuốn trôi. Một số vị trí bên bờ sông, có dấu hiệu tập kết, vận chuyển cát lậu. Người dân cho biết, lợi dụng giai đoạn chính quyền các xã đang sáp nhập, tổ chức lại bộ máy, “cát tặc” tranh thủ hoạt động rầm rộ cả ngày lẫn đêm.

Ông Nguyễn Văn B., người dân xã Tuyên Hóa, chia sẻ: “Tàu cát lậu từ vùng Ba Đồn thường bắt đầu hút cát từ 3 giờ sáng, đến gần sáng thì rút. Cán bộ không thể theo kịp. Dân ở vùng Văn Hóa, Châu Hóa đang rất lo vì sạt lở sát ruộng, sát nhà rồi!”.

Ra quân loại bỏ bến cát lậu

Lực lượng Công an tỉnh Quảng Trị đã triển khai nhiều biện pháp tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý các đối tượng khai thác cát trái phép. Vừa qua, lực lượng chức năng phát hiện 5 vụ khai thác trái phép trên sông Gianh và sông Kiến Giang, thu giữ hàng trăm mét khối cát không rõ nguồn gốc, nhiều xuồng và máy hút cát. Một số đối tượng bị bắt quả tang đang hút cát lậu giữa đêm. Đáng chú ý, tại chân đập Mỹ Trung (sông Kiến Giang), công an tỉnh vừa triệt xóa một bến cát trái phép, thu giữ 2 xuồng và 2 máy hút cát.

Trung tá Nguyễn Hữu Trung, Phó Trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế (PC03) Công an tỉnh Quảng Trị, cho biết: “Phòng PC03 đã triển khai thực hiện cao điểm đấu tranh mạnh, nhận diện để loại bỏ các đối tượng liên quan, điểm tập kết, bến và bãi cát lậu… trên các sông lớn tại tỉnh. Để xử lý căn cơ tình hình, Phòng PC03 đã huy động tổng thể các sức mạnh của đơn vị cùng vào cuộc”.

Trước những ghi nhận thực tế về “cát tặc” ở suối Bứa, UBND phường Quy Nhơn Tây (tỉnh Gia Lai) cho biết, địa phương đã nắm bắt được tình hình và đang chỉ đạo lực lượng công an phường vào cuộc, tiếp cận hiện trường để đưa ra biện pháp xử lý dứt điểm. “Do chính quyền phường vừa mới đi vào vận hành nhiều công việc quan trọng cần làm nên khó khăn trong quản lý tài nguyên khoáng sản. Ở suối Bứa, qua nắm bắt ban đầu thì các đối tượng khai thác cát trái phép rất tinh vi, nghe có phản ánh là họ lặn tăm ngay. Tới đây, chúng tôi đang giao lực lượng công an phường cùng các đơn vị vào cuộc nắm bắt tình hình, đưa ra biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm khắc”, ông Nguyễn Quang Minh, Chủ tịch UBND phường Quy Nhơn Tây, nhấn mạnh.

Ở tỉnh Quảng Ngãi, nạn khai thác cát trái phép diễn ra phức tạp, nhất là trên sông Trà Khúc đoạn qua phường Nghĩa Lộ. Các đối tượng thường hoạt động vào rạng sáng, gây khó khăn cho kiểm tra. Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm minh các vi phạm; yêu cầu người đứng đầu địa phương phải chịu trách nhiệm trước chủ tịch UBND tỉnh nếu buông lỏng quản lý, để “cát tặc” hoạt động biến tướng, kéo dài…

NGỌC OAI - MINH PHONG

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/cat-tac-hoanh-hanh-song-suoi-keu-cuu-post804244.html