Bứt phá kinh tế cửa khẩu: (Kỳ 1) “Đòn bẩy” phát triển

Tin tức mới nhất, chính thống, chính xác

- Với vị thế chiến lược là cửa ngõ giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc, Lạng Sơn từ lâu đã xác định kinh tế cửa khẩu (KTCK) là một trong những động lực tăng trưởng hàng đầu. Tuy nhiên, trong bối cảnh đầy biến động và những thách thức từ đại dịch COVID-19, sự phát triển này đã bộc lộ những rào cản cần vượt qua. Từ sự quan tâm sâu sát của Trung ương, sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền tỉnh và sự vào cuộc tích cực của các ngành chức năng cùng nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp đã tạo nên một "đòn bẩy" vững chắc, thúc đẩy kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng ấn tượng, tạo nên những bước đột phá mạnh mẽ của cả giai đoạn. Phát huy kết quả đạt được, Lạng Sơn vẫn mang trong mình khát vọng, biến khu KTCK thành một trung tâm logistics quốc gia và quốc tế trong tương lai, xứng đáng với tiềm năng và vị thế sẵn có.

Kỳ 1: “Đòn bẩy” phát triển

Lạng Sơn được biết đến như một "điểm hẹn" của dòng chảy thương mại xuyên biên giới. Điều này được thể hiện rõ qua sự công nhận của Chính phủ khi xác định Khu KTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn là 1 trong 8 khu kinh tế cửa khẩu trọng điểm của cả nước để tập trung đầu tư phát triển. Xác định rõ tiềm năng, vị trí địa lý đó, vượt qua khó khăn, thách thức và những biến động trên thế giới và trong nước, từ năm 2020 đến nay, cấp ủy, chính quyền, ngành chức năng, cộng đồng doanh nghiệp đã nỗ lực trong chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện các giải pháp đồng bộ, quyết liệt, từ đó Khu KTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn vẫn tăng trưởng vượt bậc và đạt nhiều kết quả đột phá.

Nhờ có vị trí đặc biệt đã tạo nên một bệ phóng vững chắc giúp Lạng Sơn có thể thực hiện hai hướng phát triển chính: hội nhập sâu rộng với phía Bắc để tận dụng thị trường rộng lớn và kết nối chặt chẽ với phía Nam, liên kết phát triển công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, du lịch với các địa phương trên tuyến hành lang kinh tế Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.

Đồng chí Hoàng Văn Nghiệm, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và thành viên đoàn công tác kiểm tra tình hình thực hiện dự án thuộc Đề án thí điểm "cửa khẩu thông minh" (tháng 4/2025)

Tận dụng tiềm năng và lợi thế

Lạng Sơn, mảnh đất địa đầu Tổ quốc, có hơn 231 km đường biên giới tiếp giáp với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) từ lâu đã mang trong mình vị thế chiến lược và những tiềm năng to lớn để phát triển kinh tế cửa khẩu. Với hệ thống 10 cặp cửa khẩu các loại (2 cửa khẩu quốc tế, 1 cửa khẩu song phương, 7 cửa khẩu phụ/cặp chợ, 4 lối thông quan/đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa thuộc cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị). Lạng Sơn không chỉ là cửa ngõ giao thương huyết mạch nối liền Việt Nam với thị trường của Trung Quốc mà còn là một mắt xích quan trọng trên tuyến hành lang kinh tế quốc gia và quốc tế.

Ông Nguyễn Quốc Toàn, Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn khẳng định: Sự kết nối vùng là một trong những lợi thế nổi bật nhất của Lạng Sơn. Tỉnh nằm trên hai tuyến hành lang kinh tế trọng điểm: hành lang kinh tế liên Á (nối từ Nam Ninh, Trung Quốc qua Lạng Sơn đến Hà Nội, Hải Phòng, Việt Nam) và hành lang kinh tế xuyên Á (nối từ Côn Minh, Trung Quốc qua Lào Cai đến Hà Nội, Hải Phòng, Việt Nam). Đặc biệt, hệ thống hạ tầng giao thông kết nối liên vùng ngày càng hoàn thiện với cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (Cao Bằng) và các tuyến quốc lộ quan trọng đã rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển hàng hóa từ các trung tâm sản xuất lớn ở Việt Nam đến các cửa khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu nông sản, hàng công nghiệp và nhập khẩu nguyên vật liệu…

Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn trao đổi thông tin với phóng viên về phát triển khu KTCK 

Để khai thác tiềm năng, lợi thế trên, những năm qua, các cơ quan từ Trung ương và tỉnh Lạng Sơn đã quan tâm chỉ đạo phát triển khu KTCK một cách bài bản và đồng bộ. Cụ thể Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xây dựng các chương trình hành động, nghị quyết để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện, trong đó xác định “Tiếp tục tập trung phát triển nhanh KTCK, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh”, đây cũng là 1 trong 4 chương trình trọng tâm phát triển kinh tế của tỉnh.

Hằng năm, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành các chỉ thị, nghị quyết chuyên đề để lãnh đạo, chỉ đạo trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị, trong đó có lĩnh vực KTCK cũng như phát triển khu KTCK đồng thời nội dung về phát triển KTCK được lồng ghép và cụ thể hóa trong các chương trình, kế hoạch hành động thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và trong Chương trình giám sát của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Chương trình kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy hằng năm.

Đoàn công tác của UBND tỉnh Lạng Sơn và UBND tỉnh Quảng Ninh khảo sát các phương án thông quan hàng hóa tại Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn 

HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã thông qua các nghị quyết, chương trình, kế hoạch thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy. Căn cứ chương trình, kế hoạch của tỉnh, cấp ủy, chính quyền cơ sở và các tổ chức có liên quan đã xây dựng, ban hành chương trình hành động, kế hoạch thực hiện phù hợp với tình hình thực tiễn, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị mình...

 Tăng trưởng rõ rệt

Với việc tận dụng tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có và nhận được sự quan tâm từ Trung ương đến địa phương cùng sự quyết tâm cao của các cấp, ngành, cộng đồng doanh nghiệp, kinh tế cửa khẩu Lạng Sơn đã đạt được những thành quả ấn tượng trong những năm qua.

Trong hoạt động xuất nhập khẩu (XNK), 5 năm qua hiệu suất thông quan cao, cao điểm đạt trên 2.000 lượt xe/ngày; hằng năm có khoảng 3.700 - 4.000 doanh nghiệp, tổ chức kinh tế thực hiện XNK hàng hóa qua địa bàn tỉnh. Tổng kim ngạch XNK hàng hóa các loại hình qua các cửa khẩu của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 đạt khoảng 198 tỷ USD, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu mở tờ khai tại Hải quan Lạng Sơn đạt khoảng 24,2 tỷ USD. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2025 đến nay, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn đạt gần 40 tỷ USD, tăng khoảng 40% so với cùng kỳ năm 2024.

Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu qua địa bàn là ô tô, linh kiện ôtô, máy móc, hóa chất, hoa quả tươi. Hàng xuất khẩu chủ yếu là hoa quả, tinh bột sắn, thủy hải sản. Hàng địa phương xuất khẩu chủ yếu là hoa hồi, nhựa thông, thạch đen, xi măng, clinker, gỗ dăm, ván bóc...

Phương tiện chở hàng xuất nhập khẩu đỗ chờ làm thủ tục thông quan tại bến bãi của Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn 

Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VI chia sẻ: các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn thời gian qua hoạt động hết công suất. Cùng đó, hiện nay 100% các xe hàng đều thực hiện khai báo trực tuyến trên Nền tảng cửa khẩu số trước khi vào cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, cửa khẩu Tân Thanh và được cơ quan chức năng xử lý trên Nền tảng cửa khẩu số. Điều này giúp hoạt động thông quan hàng hóa luôn thông suốt với hiệu suất thông quan rất cao. Hiện trung bình mỗi ngày các lực lượng chức năng tại cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn làm thủ tục thông quan trung bình cho 1.650 phương tiện chở hàng hóa, cao điểm có ngày làm thủ tục thông quan cho trên 2.000 phương tiện chở hàng hóa XNK. Cùng đó, chỉ tính 7 tháng đầu năm 2025,  tổng kim ngạch hàng hóa XNK tất cả các loại hình qua địa bàn tỉnh đã đạt gần 50 tỷ USD, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm 2024 và gần bằng cả năm 2023 (năm 2023 đạt 52 tỷ USD). Nhưng điều này cho thấy việc đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng thiết yếu, hạ tầng số của KTCK đã phát huy hiệu quả rõ rệt.

Từ hoạt động XNK diễn ra sôi động, 5 năm qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế trong Khu KTCK của tỉnh Lạng Sơn luôn ở mức cao hơn bình quân chung của cả tỉnh. Cơ cấu kinh tế trong Khu KTCK chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng ngành dịch vụ và ngành công nghiệp - xây dựng ngày càng tăng và ngành nông lâm nghiệp giảm dần, phù hợp với xu thế chung của tỉnh cũng như cả nước, góp tăng cường quan hệ đối ngoại, tăng thu ngân sách, giải quyết việc làm, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân…

Phương tiện vận chuyển hàng xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Chi Ma (xã Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn) 

Chị Trần Thị Kim Oanh, đại diện Công ty TNHH Sản xuất thương mại Hiếu Hiền (Hà Nội) phấn khởi cho biết: Công ty chúng tôi thường xuyên nhập khẩu các nguyên liệu phục vụ sản xuất như hạt nhựa, sản phẩm thêu dệt từ Trung Quốc vào Việt Nam từ nhiều năm qua. Nhờ có các chính sách của Trung ương, của tỉnh đã tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện hoạt động tại địa bàn Lạng Sơn, do đó, doanh nghiệp hoạt động ổn định, có bước tăng trưởng khá, góp phần giải quyết đáng kể công ăn việc làm cho nhiều lao động trong và ngoài tỉnh.

Những thành quả đạt được trong 5 năm qua đã khẳng định vai trò "đòn bẩy" của kinh tế cửa khẩu đối với sự phát triển chung của tỉnh Lạng Sơn. Đây là nền tảng vững chắc để Lạng Sơn tiếp tục bứt phá, vươn xa, hướng tới mục tiêu trở thành một trong các cực tăng trưởng, trung tâm kinh tế của vùng Trung du và miền núi phía Bắc và là một trung tâm logistics quốc gia và quốc tế trong tương lai không xa.

Một số chương trình, nghị quyết được cấp ủy, chính quyền tỉnh Lạng Sơn ban hành trong nhiệm kỳ 2020 - 2025:

Chương trình hành động số 04-CTr/TU ngày 6/11/2020, Chương trình hành động số 23-CTr/TU ngày 27/8/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII; Nghị quyết 136-NQ/TU ngày 20/11/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về xây dựng và phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn đến năm 2030; Quyết định số 318/QĐ-UBND ngày 8/2/2024 của UBND tỉnh Lạng Sơn về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn; Kế hoạch số 112/KH-UBND ngày 19/5/2021 thực hiện Chương trình hành động số 04-CTr/TU ngày 6/11/2020 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XVII nhiệm kỳ 2020 - 2025.

  (Còn nữa)

Nguồn: https://baolangson.vn/but-pha-kinh-te-cua-khau-5057225.html