“Giấy thông hành” trong thời đại số
Trong vài năm gần đây, trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) đã bùng nổ với khả năng sáng tạo vượt ngoài khuôn khổ truyền thống. Đến năm nay, một làn sóng mới tiếp tục nổi lên: các tác nhân AI (AI Agent), những “đồng nghiệp ảo” có khả năng tự động hóa các công việc lặp lại, đang dần hiện diện trong môi trường làm việc thực tế.
AI không còn chỉ là một lợi thế cạnh tranh hay điểm cộng trong hồ sơ xin việc. Giờ đây, việc hiểu và sử dụng AI đang trở thành một kỹ năng sinh tồn thực thụ, là điều kiện cần thiết để mỗi người lao động có thể thích nghi và không bị bỏ lại phía sau trong bối cảnh thị trường việc làm đang chuyển mình mạnh mẽ.
Theo Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký, AI được xem là một trong 11 nhóm công nghệ chiến lược (Ảnh: Getty).
Anh Nguyễn Gia Hy, giảng viên trí tuệ nhân tạo tại Đại học Swinburne (Úc), đồng thời là nghiên cứu sinh tại Đại học Deakin, nhận định: “Kỹ năng sử dụng AI hiện nay đang dần trở thành một yêu cầu cơ bản, tương tự như kỹ năng sử dụng Word hay Excel trước đây. Nếu bạn không thành thạo, gần như không thể cạnh tranh trong môi trường văn phòng hiện đại”.
Thực tế này đã và đang diễn ra một cách rõ ràng. Chị Thủy, người sáng lập một cửa hàng trang sức bạc, cho biết về tình hình tuyển dụng: “Hiện tại, với các vị trí như marketing, tôi đã bắt đầu yêu cầu ứng viên biết sử dụng các công cụ AI cơ bản như ChatGPT hoặc các ứng dụng hỗ trợ tạo hình ảnh, video. Trong thời gian tới, tôi sẽ mở rộng yêu cầu này sang nhiều bộ phận khác”.
Anh Dũng, giám đốc một trung tâm Anh ngữ và cũng vừa hoàn thành khóa học về AI, chia sẻ góc nhìn: “AI có thể khiến một số công việc biến mất, nhưng đồng thời nó cũng tạo ra những công việc mới, giúp tăng năng suất vượt bậc ở nhiều lĩnh vực. Bất kỳ ai trong một cuộc cách mạng mà không học hỏi, không thay đổi để thích nghi thì tất yếu sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. Không cập nhật, không học cái mới, chắc chắn sẽ bị đào thải”.
Sự chuyển dịch này đang được ghi nhận không chỉ từ các chuyên gia công nghệ hay lãnh đạo doanh nghiệp mà còn từ chính những người lao động trực tiếp. Dù ở độ tuổi nào hay đảm nhận vị trí nào, mỗi cá nhân đều cần trang bị cho mình kỹ năng sử dụng AI nếu không muốn bị tụt lại phía sau.
Sam Altman, CEO của OpenAI đã nhiều lần nhấn mạnh việc thành thạo AI sẽ trở thành điều kiện tối thiểu để tồn tại trên thị trường lao động (Ảnh: OpenAI).
Tuy nhiên biết cách sử dụng thôi là chưa đủ mà còn phải dùng nó hiệu quả để tạo ra kết quả vượt trội so với những người cùng vị trí. Chính những động lực này đã khiến cho nhiều người quyết tâm bước vào hành trình “học lại từ đầu” về AI.
Từ Gen Z đến CEO đi "học lại từ đầu"
Cuộc cách mạng AI đang san phẳng mọi rào cản về độ tuổi, kinh nghiệm hay vị trí xã hội. Ai cũng phải bắt đầu học lại, học cách làm quen với các công cụ, tư duy sử dụng AI.
Thế hệ Gen Z, những con người hoàn toàn trưởng thành trong môi trường kỹ thuật số, thường được cho là nhanh chóng thích ứng, đón đầu các xu hướng mới và thành thạo với công nghệ. Nhưng với AI, câu chuyện lại hoàn toàn khác.
Các lớp học về AI đang đón nhận sự quan tâm lớn của người lao động lẫn chủ doanh nghiệp (Ảnh: CTV).
Minh Ngọc, sinh viên tại một trường đại học chia sẻ thẳng thắn: “Tôi thích ứng khá nhanh với các công nghệ mới, trong đó có cả AI. Nhưng tôi chỉ biết sử dụng ở mức cơ bản và để đạt đến mức độ thuần thục, ứng dụng tốt trong công việc, học tập thì còn là một câu chuyện khá xa”.
Nữ sinh này cũng thừa nhận chính những áp lực phải sử dụng AI tốt hơn người khác và một phần sức ép đến từ sếp của mình đã khiến cho cô phải cấp tốc đi tìm tới các khóa học AI nhằm nâng cao kiến thức, khả năng vận dụng AI trong các tác vụ hàng ngày.
Chị Dương, hiện đang làm công việc chuyên viên thiết kế cho hay: “AI vừa là thách thức vừa là thời cơ đối với cá nhân tôi và đối với cả ngành nghề mà tôi đang theo đuổi.
Nó sẽ tạo ra cơ hội khi mà áp dụng được các công cụ AI tạo sinh, tự động hóa vào để tối ưu công việc nhưng tôi cũng áp lực về việc phải luôn thay đổi, học hỏi, phát triển thêm vì tôi sợ sẽ bị đào thải nếu không biết tận dụng công cụ này”.
Người phụ nữ khẳng định, AI là một trong những kỹ năng và tiêu chuẩn bắt buộc của nhân sự.
Giống như câu chuyện của Minh Ngọc, chị Hòa, hiện đang làm việc trong lĩnh vực kế toán tài chính nêu ra lý do tham gia vào các khóa học AI: “Tôi biết đến và biết cách sử dụng AI nhưng mà để sử dụng AI nâng cao như thực hiện tự động hóa, xây dựng các tác nhân, kết hợp nhiều công cụ lại với nhau là một điều hoàn toàn mới”.
Chị Hòa, hiện đang làm việc trong lĩnh vực kế toán tài chính tin rằng ở tương lai gần AI sẽ là một kỹ năng bắt buộc của nhân sự (Ảnh: Công Khanh).
Chị Hòa cho biết, chị không thể đứng ngoài cuộc khi chứng kiến AI ngày càng hiện diện trong hầu hết công việc và ngành nghề. Chính vì vậy, chị đã cùng một số người bạn đăng ký khóa học về AI, với mong muốn tiếp cận các công cụ nâng cao nhằm phục vụ công việc hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Không chỉ giới trẻ, nhiều doanh nhân và nhà quản lý kỳ cựu cũng đang chủ động “học lại” để bắt kịp làn sóng công nghệ mới. Họ là những người nhìn thấy xu thế dài hạn và cảm nhận rõ sự cấp thiết phải thích nghi nếu không muốn bị tụt lại.
Chị Thủy, chủ một cửa hàng bán lẻ, chia sẻ rằng ban đầu chị nghĩ ngành mình không liên quan đến AI. Tuy nhiên, sau một thời gian tự tìm hiểu, chị nhận ra công nghệ này có thể hỗ trợ tối ưu những công việc lặp đi lặp lại và tăng hiệu quả trong sản xuất nội dung marketing.
“Tôi dần nhận thấy hầu hết các ngành nghề đều sẽ phải ứng dụng AI để tối ưu hoạt động kinh doanh. Vì thế, tôi quyết định đi học để nắm được nền tảng kiến thức, sau đó nghiên cứu sâu hơn và đưa vào ứng dụng thực tế tại cửa hàng”, chị Thủy chia sẻ.
Anh Dũng, Giám đốc một trung tâm Anh ngữ, cũng bày tỏ quan điểm: “Dù chưa thể xác định mức độ ứng dụng cụ thể, nhưng chắc chắn AI sẽ len lỏi vào mọi lĩnh vực. Ai cũng nên dành thời gian để học về AI, vì đây là xu hướng tất yếu của thời đại số”.
Cẩn trọng lạc giữa ma trận công cụ AI
Nhu cầu học AI ngày càng tăng đã khiến các khóa đào tạo mọc lên như nấm sau mưa. Tuy nhiên, bên cạnh những chương trình bài bản và chất lượng, không ít “bẫy đào tạo” vẫn len lỏi trên thị trường, núp bóng các quảng cáo hứa hẹn kết quả thần tốc nhưng nội dung lại hời hợt, gây lãng phí thời gian và tiền bạc cho người học.
Huyền Mai, nhân viên marketing, chia sẻ trải nghiệm không mấy dễ chịu: “Tôi từng bỏ ra 5 triệu đồng để đăng ký một khóa học AI vì tin vào những lời quảng cáo rằng chỉ cần một buổi học là có thể sử dụng thành thạo công cụ. Nhưng thực tế, khóa học đó dạy rất sơ sài, thiếu hệ thống, chương trình kém chất lượng và hoàn toàn không có tính kết nối”.
Từ chính trải nghiệm của mình, Huyền Mai cảnh báo những người đang có ý định theo học AI: “Cần tỉnh táo trước các khóa học được quảng cáo quá mức, đặc biệt là những chương trình hứa hẹn hiệu quả nhanh chóng, không cung cấp thông tin rõ ràng về nội dung đào tạo, thiếu phản hồi từ học viên cũ hoặc giảng viên không có uy tín trong ngành”.
Anh Nguyễn Minh Thuần, Giám đốc phát triển sản phẩm tại một công ty công nghệ AI, cũng cho rằng rào cản lớn nhất với người mới bắt đầu không chỉ là lượng công cụ quá nhiều mà còn nằm ở việc thiếu một lộ trình học rõ ràng.
Anh lý giải, nhiều người thường lúng túng vì không biết bắt đầu từ đâu, học theo hướng nào và làm thế nào để xâu chuỗi kiến thức một cách hệ thống, dẫn đến việc học không hiệu quả dù đã đầu tư đáng kể.
Anh Nguyễn Minh Thuần, Giám đốc phát triển sản phẩm của một công ty về AI (Ảnh: Việt Anh).
Bên cạnh những người chủ động học hỏi, không ít người vẫn đang chần chừ. Họ muốn tìm hiểu về AI nhưng chưa có cơ hội trải nghiệm thực tế, chưa nhận được sự khuyến khích từ cấp trên hay môi trường xung quanh nên còn thiếu động lực, mang tâm lý chờ đợi.
Thị trường hiện nay xuất hiện dày đặc các khóa học liên quan đến AI. Nếu không có sự tìm hiểu kỹ lưỡng và định hướng rõ ràng ngay từ đầu, người học dễ rơi vào tình trạng “tiền mất mà kiến thức không đến”, vì không đạt được mục tiêu thực chất.
Trước thực trạng đó, anh Thuần cho rằng điều cốt lõi không nằm ở việc học một công cụ cụ thể nào, mà là học tư duy ứng dụng AI. Điều này bao gồm khả năng nhận biết những công đoạn nào có thể đưa AI vào hỗ trợ, cách phối hợp giữa con người và AI, cách xây dựng quy trình tự động hóa và tổ chức sự phối hợp hiệu quả giữa các tác nhân AI trong hệ thống làm việc.
Anh Dũng, Giám đốc trung tâm Anh ngữ, người vừa đầu tư học một khóa AI, chia sẻ kinh nghiệm: “Tư duy là yếu tố quan trọng nhất khi tiếp cận và ứng dụng AI. Nếu chỉ chạy theo công cụ, chúng ta rất dễ rơi vào vòng xoáy không hồi kết, vì số lượng công cụ ngày càng nhiều và thay đổi liên tục”.
Nguồn: https://dantri.com.vn/cong-nghe/ai-cao-bang-trinh-do-tu-gen-z-den-ceo-cap-tap-di-hoc-lai-tu-dau-20250615194441017.htm
Bình luận (0)