80 năm thắp sáng tri thức vùng đất học Kinh Bắc

Đây cũng là ngôi trường vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm và động viên thầy trò thi đua dạy tốt - học tốt.

Ngôi trường tre, lá vượt “mưa bom, bão đạn”

Ít ai biết rằng để có được nền móng vững vàng ngày hôm nay, gần 80 năm về trước, các thế hệ thầy trò Trường THPT Ngô Sĩ Liên đã vượt qua bao khó khăn, thử thách thời kháng chiến chống Pháp, đế quốc Mỹ “leo thang” bắn phá miền Bắc.

Mở cuốn kỷ yếu của nhà trường, ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Sĩ Liên cho biết, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập tự do cho dân tộc. Song chính quyền mới ngày đó đứng trước muôn vàn khó khăn, nhiệm vụ cách mạng trọng đại tập trung vào: Chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm.

Trong bối cảnh lịch sử đó, theo chủ trương thúc đẩy giáo dục nước nhà của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trường Hoàng Hoa Thám (nay là Trường THPT Ngô Sĩ Liên) là một trong số ít các trường THPT ở Việt Nam đã chính thức ra đời. Thời điểm đó trên toàn cõi Đông Dương thuộc Pháp, chỉ có 3 - 4 trường trung học.

Đầu năm 1946 được sự ủng hộ khuyến khích của Chính quyền cách mạng ở nước ta, thầy giáo Phạm Đức Cường - người trực tiếp góp nhiệt huyết, công của đã mở ra 3 lớp Đệ Nhất, 1 lớp Đệ Nhị (Đệ Nhất tương đương lớp 6 đến 9, Đệ Nhị tương đương lớp 10 đến 12) với gần 200 học sinh theo học trong trại lính của Pháp chiếm đóng trước đó để lại, đặt tên trường là Hoàng Hoa Thám.

Ngày 6/5/1946, Trường Hoàng Hoa Thám vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, về thăm, động viên và cổ vũ thầy và trò, thi đua dạy tốt. Nhà trường duy trì cho đến khi toàn quốc kháng chiến bùng nổ (tháng 12/1946), sơ tán theo kháng chiến mỗi người, mỗi nơi.

Theo vị Phó Hiệu trưởng, khi Bộ Giáo dục công nhận 1 loạt trường trung học công lập ở các tỉnh và đặt tên danh nhân cho các nhà trường như: Hàn Thuyên (Bắc Ninh), Lương Ngọc Quyến (Thái Nguyên), Hùng Vương (Phú Thọ), Phan Đình Phùng (Nghệ An)… thì Bắc Giang (cũ) được thành lập Trường Ngô Sĩ Liên trong hệ thống các trường THPT trên cả nước.

Trong kháng chiến chống Pháp, việc dạy và học của nhà trường gặp muôn vàn khó khăn, trường nhiều lần phải sơ tán đến điểm trong vùng tự do. Theo lời kể, bấy giờ trường trung học 4 năm chuyển thành trường cấp 2 có lớp 5, lớp 6, lớp 7 và bắt đầu đưa môn lao động vào nhà trường.

Được nhân dân địa phương tận tình giúp đỡ, thầy trò cùng nhau xây dựng trường lớp, mau chóng ổn định đi vào học tập. Dưới mái trường đơn sơ tre lá, vượt lên mọi khó khăn, thử thách, trường thực hiện tốt mục tiêu đào tạo học sinh thành người chiến sỹ tốt, cán bộ tốt, lao động tốt.

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Sĩ Liên chia sẻ với phóng viên Báo GD&TĐ về chặng đường gần 80 năm của nhà trường.

Khi giặc Mỹ gây chiến tranh phá hoại ở miền Bắc, trường phải 2 lần sơ tán về xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên cũ (từ 1965 - 1973). Tại đây, thầy trò đã gian khổ làm hàng chục lớp học, đào hàng nghìn mét hào, làm hàng trăm hầm trú ẩn, đan hàng nghìn mũ rơm đảm bảo an toàn cho cho thầy, cô giáo và học sinh học tập. Chính gian khổ khó khăn, mục tiêu phương châm giáo dục lại được thực hiện tốt, tỷ lệ học sinh trong các kỳ thi của trường vẫn cao nhất tỉnh Hà Bắc khi đó…

Như một điều kỳ diệu, ngôi trường đã vượt qua bom đạn do cuộc chiến tranh phá hoại của Không quân Mỹ tại miền Bắc. Dưới bom đạn của kẻ thù, nhà trường luôn thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt”.

Và ước mơ được học tập là khát khao cháy bỏng, nhưng nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, tiếng gọi của trái tim, hàng nghìn thầy giáo và học sinh ngày ấy đã tình nguyện gác lại sách bút, lên đường nhập ngũ chi viện cho chiến trường miền Nam; nhiều người trở thành anh hùng, chiến sĩ thi đua nhưng cũng không ít người đã để lại máu xương trong lòng đất mẹ.

Đại thắng mùa Xuân năm 1975 kết thúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ của dân tộc ta, đất nước thống nhất, non sông liền một dải. Bước vào chặng đường mới, trường được xây dựng lại khang trang đủ chỗ cho 27 lớp học với 1398 học sinh và 10 lớp bổ túc văn hóa với 500 học sinh. Đến năm 1994 trường đổi tên thành Trường THPT chuyên ban Ngô Sĩ Liên, đặc biệt vào ngày 18/11/2004 tại quyết định số 134 của UBND tỉnh Bắc Giang (cũ), trường được đổi tên thành Trường THPT Ngô Sĩ Liên cho đến nay.

Học sinh Trường THPT Ngô Sĩ Liên tự hào về ngôi trường với bề dày truyền thống.

Vững vàng bước vào kỷ nguyên mới

Về ngôi trường vinh dự đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm sau Cách mạng Tháng Tám 1945, Trường THPT Ngô Sĩ Liên hôm nay đã trở thành “điểm sáng” của ngành giáo dục Bắc Ninh. Ngôi trường hiện đại, khang trang với 5 tòa nhà, 36 phòng học, 100% được trang bị điều hòa, smart TV, ánh sáng tiêu chuẩn; hệ thống phòng bộ môn, thí nghiệm, nhà đa năng… đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học.

Năm học mới 2025 - 2026, nhà trường chào đón hơn 500 học sinh lớp 10, với điểm đầu vào đứng top đầu tỉnh Bắc Giang cũ. Trước đó, tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, điểm trung bình môn toàn trường đạt 7,22 - thuộc nhóm cao nhất của tỉnh Bắc Giang cũ và top 10 tỉnh Bắc Ninh. Tỷ lệ đỗ đại học hàng năm đạt trên 99%, khẳng định chất lượng đào tạo toàn diện.

Một điểm sáng của Trường THPT Ngô Sĩ Liên là phong trào học ngoại ngữ. Hiện số lượng học sinh có chứng chỉ IELTS ngày càng tăng. Không chỉ học tốt trên lớp, học sinh còn tham gia nhiều sân chơi: Câu lạc bộ tiếng Anh, thi hùng biện, giao lưu với các trường bạn… tạo môi trường rèn luyện kỹ năng, chuẩn bị hành trang hội nhập. Nhà trường hiện có 89 cán bộ, giáo viên, nhân viên; trong đó 81 giáo viên, phần lớn đạt chuẩn và trên chuẩn. Nhiều thầy cô là giáo viên giỏi cấp tỉnh, tích cực tham gia bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao trình độ.

Em Phạm Kim Chi - lớp 12A8 bày tỏ, được theo học dưới mái trường THPT Ngô Sĩ Liên là niềm tự hào về truyền thống 80 năm xây dựng và phát triển của nhà trường. “Em mong muốn góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp về Trường THPT Ngô Sĩ Liên thông qua những hành động nhỏ như bảo vệ môi trường học tập, giữ gìn cảnh quan sạch đẹp, xây dựng nếp sống văn minh. Với sự cố gắng không ngừng, mỗi học sinh hôm nay sẽ là một mảnh ghép để viết tiếp truyền thống 80 năm rạng ngời của nhà trường...”, Kim Chi bộc bạch.

Năm học 2025 - 2026 có ý nghĩa đặc biệt, thầy trò Trường THPT Ngô Sĩ Liên bước vào chặng đường thi đua lập thành tích chào mừng 80 năm thành lập trường. Nhà trường đặt mục tiêu duy trì thành tích top đầu tỉnh Bắc Ninh, nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp và tỷ lệ đỗ đại học, đồng thời chú trọng bồi dưỡng học sinh giỏi, phát triển kỹ năng sống, kỹ năng mềm.

“Chúng tôi quyết tâm phát huy truyền thống, lập nhiều thành tích hướng tới lễ kỷ niệm 80 năm thành lập trường. Mỗi thầy cô, học sinh đều xác định đây là dấu mốc đặc biệt, cơ hội để Trường THPT Ngô Sĩ Liên tiếp tục khẳng định vị thế trong bản đồ giáo dục đất học Kinh Bắc - tỉnh Bắc Ninh…”, ông Nguyễn Tuấn Anh chia sẻ.

Phát huy truyền thống vẻ vang và bề dày thành tích trong gần 80 năm qua, thầy trò Trường THPT Ngô Sỹ Liên quyết tâm xây dựng nhà trường ngày càng vững mạnh toàn diện, xứng đáng là đơn vị Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. Trường là trung tâm dạy người - dạy chữ - dạy nghề. Truyền thống “Yêu nước - ham học - dũng cảm - sáng tạo” của thầy và trò Trường THPT Ngô Sĩ Liên sẽ được nâng cao trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trải qua gần 80 năm xây dựng và trưởng thành, nhà trường đã có bề dày truyền thống là niềm tự hào của nhân dân tỉnh Bắc Giang - nay là tỉnh Bắc Ninh. Với những kết quả đạt được, Trường THPT Ngô Sĩ Liên liên tục được công nhận tiên tiến xuất sắc cấp tỉnh, Nhà nước tặng thưởng 3 Huân chương Lao động: Hạng Ba (năm 1962), hạng Nhì (năm 1986), hạng Nhất (năm 1996), Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động (năm 2005). Năm 2010 nhà trường vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba… Những năm qua, UBND tỉnh Bắc Giang (cũ), Bộ GD&ĐT tặng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/80-nam-thap-sang-tri-thuc-vung-dat-hoc-kinh-bac-post746756.html